Orucun çoxlu fəziləti var. İmam Sadiqdən (ə) rəvayət olunur ki, hər kəs şəbanın ilk günü oruc tutsa, mütləq cənnət ona vacib olar.
Seyid ibn Tavus peyğəmbərdən (s) bu ayın üç gününün gündüzlərini oruc tutan və gecələrində hər rükətdə bir dəfə "Həmd” və on bir dəfə "İxlas”la iki rükət namaz qılan şəxs üçün çoxlu savab nəql etmişdir.
Bil ki, imamın təfsirində bir hədisdə şəban ayı və onun ilk günü barəsində çoxlu savablar və faydalar yazılmışdır. Bizim şeyximiz siqətül-islam Nuri o hədisi tərcümə etmiş və "Kəlimeyi təyyibə” kitabının axırında gətirmişdir. Hədis çox uzun olduğundan və bizim məqama uyğun gəlmədiyindən onun xülasəsini burada gətiririk. Hədisin qısa məzmunu belədir:
Şəban ayının günlərindən birində Həzrət Əli (ə) məsciddə oturub qəza və qədər haqqında mübahisə edən bir dəstənin yanından keçirdi. Səs-küyləri ərşə qalxmışdı, artıq cidal (nahaq sözü yeritmək üçün mübahisə ki, şəriətdə haramdır) edirdilər. Həzrət onların yanında dayanıb salam verdi. Onlar da salamın cavabını qaytarıb ayağa qalxdılar və həzrətin onlarla oturmaqlarını istədilər. Həzrət onlara fikir verməyib buyurdu: "Ey faydasız sözlər danışan insanlar, bilmirsiniz ki, Allahın elə bəndələri var ki, danışmaqdan aciz olmadıqları halda Allahın xovfundan sakitdirlər. Onlar hər zaman Allahın əzəmətini fikirlərinə gətirirlər dilləri tutulur, ürəkləri partlayır, ağılları başlarından çıxır və ilahi əzəmətə heyran olurlar. Özlərinə gəldikdə isə pak əməlləri ilə Allaha tərəf üz döndərirlər, öz nəfslərini zalımlar, günahkarlar ilə bir tuturlar, halbuki onlar günahlardan, xətalardan pak və təmizdirlər. Onlar Allaha xatir az işə razı deyirlər, özlərinin çoxlu əməllərini çox saymırlar. Daima yaxşı əmələ məşğuldurlar. Hər vaxt onlara baxsan görərsən ki, qorxu ilə, iztirab ilə ibadətə dayanıblar. Siz hələ hardasız, (hansı məqamdasız) ey təzə iman gətirmiş insanlar, bilmirsiniz ki, sizdən qəza və qədərə ən bilikliniz ən sakitinizdir və ən nadanınız ən çox danışanınızdır. Ey təzə iman gətirənlər, bu gün şəbanın ayının əvvəlidir. Allah taala onu, onda xeyiri səpələdiyi üçün şəban adlandırmışdır. O, öz xeyir və həsənat qapılarını bu ayda açmışdır. Özünün hündür, qiymətli saraylarını çox ucuz qiymətə və asan əməllərlə sizə göstərmişdir. Onları alın! Lənət olunmuş İblis sizə şərr və bəla yollarını göstərmişdi. Həmişə azğınlığa, tuğyana, üsyana əl atmağa çalışırsınız. İblisin yollarına üz gətirirsiniz və sizin üzünüzə açılmış xeyirlərdən üz döndərirsiniz. Bu şəbanın əvvəlidir. Onun xeyirli yolları- namaz, oruc, zəkat, əmr be məruf, nəhy əz münkər, valideynə, qohumlara, qonşulara yaxşılıq, küsmüşləri barışdırmaq, fəqirlərə, miskinlərə sədəqə verməkdir. Sizin əlinizdən alınmış şey haqqında özünüzü əziyyətə salırsınız (yəni qəza və qədər haqqında mübahisə edirsiniz). Siz onda dərindən fikirləşməkdən və Allahın sirrini aşkar etməkdən nəhy olunmuşsunuz. Hər kim Allahın sirrini aşkar etməyə çalışsa zəlil və xar olar. Agah olun ki, əgər siz itaətkar bəndələr Allahın bu gündə sizin üçün nə hazırladığını bilsəydiniz, tutduğunuz işdən əl çəkərdiniz və sizə əmr olunan işlərə başlayardınız. Dedilər: "Ya Əmirəlmöminin, o nədir ki, Allah öz itaətkarları üçün hazır¬lamışdır?” Həzrət onlara peyğəmbərin(s) kafirlərlə cihada göndərdiyi qoşunun başına gələn hadisəni onlara danışdı.
Çox qaranlıq və zülmət gecə idi. Düşmənlər qoşuna gecə, onların xəbəri olmadan hücum etdilər. Müsəlmanların hamısı yatmışdı. Zeyd ibn Harisə, Abdullah ibn Rəvahə, Tətadə ibn Numan və Qeys ibn Asimdən başqa heç kim oyaq deyildi. Hərəsi bir tərəfdə ibadət və Quran oxumaqla məşğul idi. Düşmənlər müsəlmanları ox atəşinə tutdular. Gecə çox qaranlıq olduğundan müsəlmanlar özlərini qorumaq üçün oxları görmürdülər. Az qalmışdı hamı həlak olsunlar. Birdən o dörd nəfərin ağzından nur saçmağa başladı və müsəlmanların ordusu bu nurlarla işıqlandı. Bu da onların cürətlənməsinə, igidlik göstərməsinə səbəb oldu. Qılınclarını çıxarıb düşmənləri öldürüb, yaralayıb, əsir tutdular. Hadisəni peyğəmbərə (s) danışdılar. Peyğəmbər (s) buyurdu: "Bu nurlar sizin qardaşların şəbanın əvvəlində etdikləri əməllərinə görə idi”. Həzrət bir-bir o əməlləri saydı. Sonra buyurdu: "Şəbanın ilk günü olduqda İblis öz qoşununu bütün yer üzünə səpələyir və onlara deyir ki, çalışın Allahın bəndələrini özünüzə tərəf çəkin. Allah taala da öz mələklərini yer üzünə göndərir və onlara deyir ki, mənim bəndələrimi qoruyun və onları hidayət edib yol göstərin. Əgər onlar imtina və tuğyan etməsələr xoşbəxt olacaqlar. Həddini aşmışlar İblisin dəstəsinə qoşulurlar. Həqiqətən, Allah taala şəban ayının birinci günü olduqda cənnət qapılarına əmr edir, onlar da açılırlar, Tuba ağacına əmr edir. O, öz budaqlarını bu dünyaya yaxınlaşdırır. Bu an Allahın carçısı belə nida edir: "Ey Allahın bəndələri, bu Tuba ağacının budaqlarıdır, onlardan sallanın ki, sizi cənnətə qaldırsın. Bu da Zəqqum ağacının budaqlarıdır ki, ondan çəkinin, sizi cəhənnəmə aparar.” Allahın rəsulu buyurdu: "Məni düzgüncəsinə peyğəmbərliyə seçən Allaha and olsun ki, hər kəs bu gün bir xeyir işin qapısını döysə, Tuba ağacının budaqlarından birindən tutmuşdur. Ondan asılın ki, sizi cənnətə qaldırsın. Hər kəs şər qapılarından birini döysə, həqiqətən Zəqqum ağacının budaqlarından asılmışdır ki, onu cəhənnəmə çəkib aparır”.
Bu an Allahın rəsulu buyurdu: "Hər kəs bu gün bir müstəhəb namaz qılsa, onun bir budağına əl atmışdır, hər kəs oruc tutsa bir budağına, hər kəs ər-arvad, oğul-ata, qohumlar və qonşular arasında sülh yaratsa bir budağına, hər kəs alacağı olan qüdrətsiz şəxsin borcunu azaltsa bir budağına, hər kəs öz hesablarına baxa və onun borcunu qaytarmaqdan məyus olan şəxsin borcunu qaytarsa bir budağına, hər kəs bir yetimi öz öhdəsinə götürsə bir budağına, hər kəs bir axmaq insanı möminin abrına toxunmağının qarşısını alsa bir budağına, hər kəs Quran oxusa, ya ondan bir ayə oxusa bir budağına, hər kəs Allahı yada sala, onun nemətlərinə şükür edə bir budağına, hər kəs xəstəyə baş çəksə bir budağına, hər kəs ata-anasını, ya onlardan birinə yaxınlaşsa bir budağına, hər kəs bu gündən qabaq birini hirsləndirsə bu gün onu sevindirsə bir budağına, hər kəs bir cənazəni dəfn etsə bir budağına, hər kəs müsibətə düçar olmuş şəxsə baş sağlığı versə bir budağına və hər kəs hər hansı bir xeyrin qapısını açsa o ağacın bir budağından yapışmışdır.” Sonra Allahın rəsulu buyurdu: "Məni peyğəmbəriliyə seçən Allaha and olsun ki, hər kəs şər və günah qapılarından birini döysə Zəqqum acağının budaqlarının birindən asılmışdır ki, onu cəhənnəmə çəkmişdir.” Bu an buyurdu: "Məni peyğəmbərliyə göndərənə and olsun, hər kəs vacib namazlarında səhlənkarlıq edə, onun bir budağına, hər kəs zəif, fəqir insan onun yanına gələ, onun vəziyyətindən agah ola və özünə ziyanı olmadan ona kömək etməyə imkanı ola və onun əlindən tutan olmaya, amma ona kömək etməyə, onu həlak olmağa qoysa bir budağına, hər kəs ondan günahkar insan üzr istəyə, amma onun üzrünü qəbul etməyə və onu günahının miqdarında pisləyə, bəlkə ondan artıq pisləyə bir budağına, hər kəs ər-arvad, ata-oğul, qardaşla qardaş, qohumlar, qonşular, dostlar, bacılar arasında ayrılıq salsa bir budağına, hər kəs kasıb insanın işində çətinlik yaratsa, onu sıxsa, halbuki bilir o şəxs kasıbdır onun çətinliyinı, bəlasını artırsa bir budağına, hər kəs boynunda borc ola, onu sahibinə inkar edə və o borcu boynundan götürməyə çalışsa, bir budağına, hər kəs yetimə zülm edə, ona əzab verə və onun malını xarab edə bir budağına, hər kəs möminin namusuna daxil ola və camaatı da ona vadar edə bir budağına, hər kəs elə avaz oxuya ki, camaatı günaha sala bir budağına, hər kəs otura və öz döyüşlərdə etdiyi pis işləri Allahın bəndələrinə zülmlərini sadalaya və onlarla iftixar etsə bir budağına, hər kəs qonşusu xəstə ola, ona baş çəkməyi özünə sığışdırmaya və ona dəyməyə getməyə bir budağına, hər kəsin qonşusu pis, alçaq olduğu üçün onu basdırmağa getməsə bir budağına, hər kəs zülm görmüş, müsibət çəkmiş insandan həqarət üzündən ondan üz döndərsə bir budağına, hər kəs valideyninin üzünə qayıtsa bir budağına, hər kəs valideynlərin üzünə qayıda və onları sevindirməyə imkanı olduğu halda onları sevindirməsə bir budağına və hər kəs hər növ şər, günah iş görsə o ağacın bir budağına asılmışdır. Məni peyğəmbərliyə seçən Allaha and olsun ki, Tuba ağacına asılmışlar cənnətə tərəf gedəcəklər.”
Bu anda Allahın rəsulu başını bir az göyə qaldıranda güldü və sevindi, başını aşağı saldıqda isə qaşqabağını yığıb üzünü turşutdu. Üzünü səhabələrinə tutub buyurdu: "Məhəmmədi peyğəmbərliyə göndərən Allaha and olsun ki, gördüm Tuba ağacı yuxarı qalxır və ondan asılmışları cənnətə tərəf özü ilə aparır. Onlardan bəzisi bir budağına, bəzisi iki budağına, bəzisi üç budağına, bəzisi isə gördüyü işlərə əsasən daha çox budaqlara asılmışdılar. Sonra Zeyd ibn Harisəni görürəm ki, bu ağacın budaqlarının çoxuna asılmışdır. Budaqlar da onu cənnətin ən uca məqamına (əla illiyyinə) qaldırır. Ona görə güldüm və sevindim. Sonra yerə baxdım, məni peyğəmbərliyə seçən Allaha and olsun ki, Zəqqum ağacının budaqlarının aşağı getdiyini və özü ilə ondan asılanları cəhənnəmə tərəf apardığını gördüm. Onların bəzisi bir budaqdan, bəzisi iki budaqdan, bəzisi isə etdikləri pis əməllərə əsasən daha çox budaqlardan asıldığını gördüm. Bəzi münafiqləri gördüm ki, daha çox budaqlara asılmışlar və onları cəhənnəmin dibinə (əsfələ safilinə) aparır, ona görə üzümü turşutdum və qaşqabağımı yığdım.
Kitabın adı: Məfatihul Cinan
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6712
Bu gün: 0
