İctimai məhrumiyyətlər
İbni Nö ’man deyir: İmam Sadiqin bir dostu var idi. İmam çox vaxt onunla bir yerdə olardı. Bir gün o öz quluna dedi:
«Ay haramzadə, harada idin?»
İmam dostunun bu sözünü eşidəndə o qədər narahat oldu ki, əlini qaldırıb möhkəm öz alnına vurub, dedi:
«Sübhanəllah! Sən onun anasına zina töhməti vurursan? Mən səni təqvalı bir şəxs bilirdim, amma indi görürəm ki, sənin təqvan yox imiş».
İmamın dostu bunu eşidəndə ərz edir:
«Sənə fəda olum! Bu qulun anası Hindistan əhalisindən və bütpərəstdir». (Deməli ona söyüş vermək olar)
İmam isə buyurdu:
«Sən bilmirsənmi ki, hər bir xalqın özünə məxsus evlənmək adəti vardır? Məndən uzaqlaş!»
İbni Nö’man daha sonra deyir: Bu hadisədən sonra heç vaxt İmamı o dostu ilə bir yerdə görmədim.
İctimai məhrumiyyətlər
İnsanın günaha düşməsinin səbəblərindən biri də onun cəmiyyətdə ictimai məhrumiyyətlərə uğramasıdır. İşlərini xalis ilahi məqsədlərə uyğunlaşdırmayan şəxslərin xoşbəxt və ya bədbəxt olması camaatın onlara qarşı hansı fikirdə olduğundan asılıdır. Yə’ni onlar həyatda xoşbəxtliyi camaatın onları tə’rifləməsində, bədbəxtliyi isə camaatın onları pisləməsində görürlər. Belə şəxslər ictimai məhrumiyyətlərə uğrayan zaman özlərində həqarət hissləri keçirirlər. Nəticədə bu hiss onların qəlbində başqalarına qarşı düşmənçilik və kin-küdurət toxumunu əkir və bu yolla da onları müxtəlif günahlara sövq edir. Deməli, bu cür günahların bünövrəsini işlərini qeyri-ilahi hədəflərə görə icra etmək təşkil edir. İslam tarixində bu cür mənfi hisslərə qapılıb xətərli günahlara yol verən şəxslərin nümunəsi çoxdur. Yetimlərin ehtiramını saxlamağın səbəbi də onların üzləşdiyi bir növ ictimai məhrumiyyətin qarşısını almaqdır. Bəlkə də müqəddəs islam dinində sifariş olunmuş camaatla məsləhətləşmək, onların şəxsi dünya görüşünə ehtiramla yanaşmaq, başqalarına pis ad qoymamaq, onları istehza etməkdən çəkinmək və bu kimi əxlaq tərzi insanların qəlbində həqarət hissini məhv edərək, onların mükəmməl şəxsiyyət kimi formalaşmasına xidmət edən amillərdəndir.
İmam Baqirdən (ə) maraqlı bir hədisi nəzərinizə çatdırırıq.
O həzrət özünün dərrakəli şagirdlərindən olan Cabir Co’fi adlı bir şəxsə buyurur:
«Ey Cabir! O vaxt sən bizim dostumuz olarsan ki, şəhərin bütün camaatı sənə desə ki, «sən pis adamsan», narahat olmayasan; eləcə də bütün camaat sənə «yaxşı adamsan» desə də, sən onların bu sözündən sevinməyəsən. Sən özünü Allahın kitabı olan Qur’anla müqayisə et! Özünü Qur’an buyurduğu bir insan kimi görsən, onda sənə müjdələr olsun. Yə’ni Qur’anın qadağan etdiyi işlərdən çəkinib, əmr etdiyi işlərə əməl edəsən və günah haqqında xəbərdarlıq olunan işlərdən qorxub çəkinəsən.»
Həqiqətən, bu hədisə diqqət yetirsək, görərik ki, İmam Baqirin (ə) bu hədisi bütün insanlar üçün böyük və mə’nalı bir dərsdir.
Günahın psixoloji amilləri
İnsanın həyatda üzləşdiyi sün’i çətinliklər və ya xurafatlara inanması onun əhval-ruhiyyəsində pis tə’sir qoyur. Bu vaxt insanda bə’zi ruhi əlamətlər yaranır ki, bu da insanı günaha tərəf yönəldən daha bir amilə səbəb olur. Məsələn: İnsanın yersiz təhqir edilməsi, başqasının əlində zəlil olmağı ona məsxərə edilib ələ salınması və bu kimi mənfi rəftarlar insanda onu günaha tərəf çəkən ruhiyyə yaradır. Günahın bu növ amillərini təhlil və izah etmək üçün aşağıdakı mövzuları araşdırmağı lazım bilirik:
Kitabın adı: Günahşünaslıq
Müəllif: Möhsin Qəraəti
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
