132. İxtilaf
623. İnsanlar vahid ümmət olublar
Qur’an:
«İnsanlar yalnız vahid bir ümmət idilər. Sonra aralarına ixtilaf düşdü. Əgər bundan əvvəl sənin Rəbbin tərəfindən bir söz (vədə) gəlməsəydi, ixtilafda olduqları şey haqda hökm verilmişdi.»
Hədis:
1897.İmam Baqir (ə):«Nuhdan qabaq insanlar ilahi fitrət əsasında bir (vahid) ümmət idilər, nə hidayət olurdular, nə də yolunu azanlardan idilər. Sonra, Allah-taala Peyğəmbərləri göndərdi.»
624. İxtilafları kənara qoymağa həvəsləndirmək
Qur’an:
«Hamılıqla Allahın ipindən yapışın, bir-birinizdən ayrılmayın. Allahın sizə bəxş etdiyi nemətləri yada salın ki, bir zaman siz düşmən olarkən O, qəlblərinizi bir-birinizə mehriban etdi və Onun bu nemətinə görə qardaş oldunuz.»
1898. Allahın Peyğəmbəri (s) :«Öz peyğəmbərindən sonra, ixtilafa düçar olan elə bir ümmət olmadı ki, onların batilə uğrayanları haqq tərəfdarlarına qalib gəlməsin.»
1899. İmam Əli (ə):«Cəmiyyətin əksəriyyəti ilə birgə olun. Çünki Allahın əli camaatladır. Bir-birinizdən ayrılmayın ki, sürüdən ayrı düşən qoyun canavara yem olduğu kimi insanlardan ayrı düşən də şeytana yem olar.»
1900. İmam Əli (ə):«Allaha and olsun, zənnimcə, bu camaat tezliklə sizə qalib gələcək. Çünki onlar öz batil əqidələrində həmrəy və bir-biri ilə müttəfiqdir. Sizsə, öz haqq əqidənizdə təfriqəyə və parçalanmaya düçar olmusunuz.»
1901. İmam Əli (ə):«Heç vaxt bir-birinə zidd iki də‘vət olmayıb ki, onlardan ( həmin iki də‘vətdən) biri azğınlığa tərəf olmasın.»
625. «Ümmətin ixtilafı rəhmətdir» kəlamının mənası
1902. Məani-əxbar
kitabından:«Əbdulmömin Ənsari İmam Sadiqə (ə) ərz etdi:«Bir dəstə insan rəvayət edir ki, Allahın Peyğəmbəri (s) buyurub:«Mənim ümmətimin ixtilafı rəhmətdir.» İmam (ə) buyurdu: «Doğru deyirlər» (Əbdulmömin deyir) Əzr etdim:«Əgər onların ixtilafı rəhmətdirsə, onda onların vəhdəti əzabdır?» Həzrət buyurdu:«Bu hədisin mənası sənin və onların başa düşdüyü kimi deyil. Əslində peyğəmbər Allahın bu «Niyə onların hər bir dəstəsindən müəyyən sayda camaat köçmür…» kəlamını nəzərdə tutmuşdur. Allah onlara əmr etdi ki, hər yerdən Peyğəmbərin (s) yanına gəlib dərs alsınlar, sonra öz xalqlarının yanına qayıtsınlar və öz biliklərini onlara öyrətsinlər. Peyğəmbərin (s) məqsədi ixtilaf dedikdə dində olan ixtilaf və parçalanma deyil, onların öz şəhərlərindən gəliş-gedişidir. Çünki din vahiddir.»
626. Camaat və ayrılığın mənası
1903. İmam Sadiq (ə):«Peyğəmbərdən (s) ümmətinin camaatı barədə soruşduqda buyurdu:«Mənim ümmətimin camaatı, hərçənd onlar az olsalar da, haqq tərəfdarlarıdır.
627. Təfriqə və ayrılığın səbəbi
1904. İmam Əli (ə):«Siz bir-birinizin din qardaşısınız, sizin aranızda ayrılıq salanın batini çirkin və əxlaqi pisdir. Buna görə, bir-birinizin yükünü götürmür, xeyirxahlıq etmir və bir-birinizə səxavətli deyilsiniz, bəxşişlər vermirsiniz və məhəbbət bəsləmirsiniz.»
1905. İmam Əli (ə):«Əgər cahil sükut etməyi seçsəydi, insanlar ixtilafa düçar olmazdı.»
Kitabın adı: Mizanul – hikmət (xülasəsi) 1-ci cild