Sirləri açıqlamağın qaydası
İkinci məqam. Fərz edək ki, ilahi peyğəmbər və övliyalar vəhyin mənbəyinə söykənərək tarixin belə gələcək olayları ilə bağlı elmi fikirlər söyləmişlər. Onu deməyə nə lüzum vardı?
Deyirik: Peyğəmbərlik və rəhbərlik iddiasının sübutundan başqa mənəvi tərbiyə yollarından biri də budur. Təsadüfən əgər bir işarə ilə belə deməsəydilər, onda onların paklığına şübhə ilə yanaşmalıydıq. Çünki bilirdilər, amma əsirgəyib deməmişdilər. Deməli, bu işarələr, öyüd-nəsihətlər və xatırlamalar olmalı idi ki, yaxşı pisdən ayrılsın.
Çünki insanların mənəvi həqiqətləri dərk etmək qabiliyyətləri fərqlidir. Amma elə ki, irəli doğru getməyə başladıqda inkişaf yolu ardınca olanlar üçün zülmətdən nura tərəf hərəkət baş verir. Lakin qiyam edib küfr edənlərə hətta bu yol nişanlarının da heç bir faydası olmayacaq və onlar həmişəlik zəlalət girdabında batacaqlar.
Amma meydana belə bir sual çıxır. Əgər hədislərdən istifadə olunduğu kimi, bu hadisələr mütləq baş verməliydisə, onda daha hər hansı bir müqəddimə hazırlamağa nə lüzum qalırdı? Cavabında deyirlər ki, iki bəhs bir-birinə qatılmamalıdır. Deyirik: Tarixdə insanlar vasitəsilə və ya insanlar üçün baş verən hər bir hadisənin bir sıra səbəbləri və girişləri vardır. Məsələn, Əmir Teymur «Mən Fateh Teymuram» kitabında yazır: «Soyuqlamışdım. Həkimlər limon suyu məsləhət gördülər. Şirazın əmirinə yazıb limon istədik. O da bizim cavabımızda yazdı: Biz Əmirin nökəri deyilik. Bu söz mənə ağır gəldi və Aralıq dənizi tərəflərindən Şiraza hücum etməyimə səbəb oldu. Həmin torpağı fəth etdikdən sonra yerli xalqın can və mallarının bölüşdürülməsi əmrini verdik. Əmlak qarət olundu, camaat canlarını uduzdu, insanların namuslarına sataşıldı. İş o yerə gəlib çatdı ki, Şirazın alim və böyük adamları Xacə Hafiz başda olmaqla yanıma gəlib vasitəçilik etdilər... Minlərlə belə tarixi nümunələr danışmaq olar ki, tarixçilər onları «tarixin əgərlər»i haşiyəsində yerləşdirmişlər. Əgər Nadir şah Dağıstanda öz üç əsgərinə ölüm hökmü verməsəydi, cümə günü olduğundan və hökmün icrası ertəsi (şənbə) günə saxlandığından əsgərlər gecəykən onun çadırına hücum etməzdilər.
Əgər Rəsulullahın (s) vəfatından sonra müsəlmanlar Quranın bələdçiliyinə və Həzrətin (s) canişinlik məsələsi ilə bağlı vəsiyyətinə əməl etsəydilər, yəqin ki, sonrakı problem və anlaşılmazlıqların heç biri baş verməz və dünyanın vəziyyəti də başqa cür olardı.
Hər halda biz istəsək də, istəməsək də baş verən bu olay və hadisələr ola da, olmaya da bilərdi. İndi əgər bu hadisələrdən bir neçə il qabaq bir peyğəmbər belə bir hadisənin baş verəcəyindən xəbər versəydi, bu, o demək deyildir ki, Əmir Teymur bu qanlı müharibəni aparmağa məcbur olmuşdu və ya bu işi etməli idi. Yaxud Nadir həmin üç nəfərin ölümünə fərman verməliydi. Əslində deyilməlidir ki, əgər bu olaylar baş verməsəydi, əzəli elmdə onların baş verməməsi təqdir olunmuşdur. (Bir az düşünmək və diqqət etmək lazımdır).
Lütfən, «Nəhcül-bəlağə»nin 73-cü xütbəsinə diqqət yetirək:
- Şərif Rəzi Həzrət Əlinin (ə) bəyanatının izahında yazmışdır: Deyirlər: Mərvan ibn Həkəmi Cəməl müharibəsində əsir tutdular. O, Əlinin(ə) yanında İmam Həsən və İmam Hüseyni(ə) vasitəçi etdi. Onlar Mərvanın barəsində İmama (ə) danışdılar və Əli (ə) onu azad etdi. Həsən (ə) və Hüseyn (ə) dedilər: «Ya Əmirəlmöminin, icazə ver Mərvan sənə beyət etsin». Buyurdu:
اولم يبايعنى بعد قتل عثمان؟
«Məgər Osman öldürüldükdən sonra mənə beyət etmədi? Mənim onun beyətinə ehtiyacım yoxdur. Çünki o, beyəti pozan və qəddardır. Yəhudi əli kimi əllə beyət edər, üz döndərər və gizlində (rişxəndlə) onu pozar. Agah olun ki, o, xalqa hakim ola bilər, amma çox qısa müddətə. O, dörd hakimin atasıdır. Tezliklə ümmət onun və övladlarının əlindən qanlı bir gün görər».
İbn Əbil Hədid bu xütbənin şərhində yazır:
«Əmirəlmömininin dediyi ifadədən məqsəd budur ki, onun hakimiyyəti qısamüddətlidir. Belə də oldu. O, yalnız 9 ay hakimiyyətdə oldu. Deyilən dörd qoç isə Əbdül Məlik ibn Mərvanın dörd oğludur. Yəni Vəlid, Süleyman, Yezid və Hişamdır. Çünki bunlardan başqa nə Bənu Üməyyə, nə də digərlərindən dörd qatdaş xəlifə olmamışdır».
İndi sualımız budur ki, görəsən İmam(ə) bunu proqnozlaşdırdığına görə Mərvan ibn Həkəmin nəvələri, qeyd olunduğu kimi, hakimiyyətə gəldilər? Ya əksinə, bu hadisə özündən qabaqkı və sonrakı məsələlərə görə baş verdi? İmam (ə) da bundan xəbərdar olduğuna görə, deyildiyi kimi, ən azı əlli il öncə onu bəyan etmişdi. Çünki əgər Cəməl müharibəsinin sonu və Mərvan ibn Həkəmin yenidən beyət məsələsini, yəni 36-cı ilin rəcəb ayını nəzərə alsaq, Vəlidin səltənətinin başlanğıcı 86-cı ilin şəvvalı, Süleymanın səltənətinin başlanğıcı 96-cı ilin cəmadiyyəəvvəl ayı, Yezidin səltənətinin başlanğıcı 101-ci ilin rəcəb ayı və Hisamın səltənətinin başlanğıcı isə 105-ci ilin şəban ayı olmuşdur.
Əsas məsələyə qayıdıb deyirik: «Kərbəla hadisəsi də bütün müqəddimə və heyfsləndirici nəticələri ilə tarixin həmin pis olaylarından biridir. Müsəlman ümməti əziz Peyğəmbərin(s) vəfatı günü azmasaydılar, təbii ki, bu hadisə də baş verməzdi. Lakin əvvəlki hadisə və olaylar bir müqəddimə olduğuna görə bu acı hadisə baş verməliydi. Buna əsasən, böyük peyğəmbərlərin dilindən çıxan bu hədis və rəvayətlər həmin olayın öncədən proqnozlaşdırılması idi. Ərəb şairi deyir:
لولا حدود صوارم
أمضى مضاربها الخليفه
لنشرت من اسرار آل
محمد جملاً ظريقة
وأريتكم أن الحسين
اصيب من يوم السقيفة
«Əgər xəlifənin itilədiyi qılınclar işlənməsəydi, Peyğəmbər (s) ailəsindən çox dəqiq və zərif olan sirləri aşkar edərdim və sizə göstərərdim ki, Hüseyn (ə) həmin səqifə günündən problemlə üzləşmişdir».
Doktor Ticani Səmavinin dediyinə əsasən, haqq tərəfdarı olan təhqiqatçıların fikrincə, Bəni Üməyyə dövləti birbaşa Əbu Bəkr və Ömərin səyi nəticəsində bərpa olmuşdur. Bəni Abbas və digər dövlətlər də belə idi. Bu dəlilə əsasən görürük ki, bunlar nə bacardılarsa, onu da etdilər. Onlar bununla Əbu Bəkr və Öməri ortaya salaraq, onlar üçün müəyyən imtiyaz və fəzilətlərlə o iki nəfərin digərlərindən xilafətə daha layiq olduqlarını sübuta yetirirdilər. Çünki bilirdilər ki, onların xilafətini düzgün hesab etmədən və ədalətinə etiqad bəsləmədən öz xilafətlərinin legitimliyi təsdiq olunmayacaqdır.
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
