Dəstəmaz - 3
Sual 166: "İzahlı şəriət məsələləri" kitabında gəlmişdir ki, azana yaxın vaxtlar dəstəmaz almağın eybi yoxdur. "Azana yaxın vaxt" dedikdə, dəqiq olaraq azandan neçə dəqiqə qabaq nəzərdə tutulur?
Cavab: Namaz üçün hazırlıq lazım olan qədər vaxt nəzərdə tutulur. Amma təharətli olmaq üçün dəstəmaz almaq mütləq halda bəyənilmişdir.
Sual 167: Dəstəmaz almaq üçün dırnağın altını təmizləmək lazımdırmı?
Cavab: Normal halda olarsa, lazım deyil.
Sual 168: Özlərinə suyun yetişməsinə mane olmayacaq qədər zinət vurmuş qadınlar, dəstəmaz üçün onu təmizləməlidirmi?
Cavab: Suyun dəriyə yetişməsindən əmin olmaq lazımdır.
Sual 169: Qadınlar məsh çəkmək üçün başlarının tükünü ortadan ayırmalıdırmı?
Cavab: Lazım deyil və başlarının qabaq tərəfinə məsh etsələr, kifayətdir.
Sual 170: Əgər qısa dırnağın altında çirk olsa, dəstəmaz düzgündürmü?
Cavab: Əgər zahirdən hesab olmasa, eybi yoxdur.
Sual 171: Sübhlər gün çıxdıqdan sonra evdən bayıra getdikdə, qürbət qəsdi ilə dəstəmaz alıram. Günortaya qədər bunun üstündən 5-6 saat keçir. Məndən dəstəmazı batil edən işin baş verməməyini bildiyim surətdə zöhr və əsr namazlarımı həmin dəstəmazla qıla bilərəmmi?
Cavab: Qıla bilərsiniz.
Sual 172: Zöhr və əsr namazı niyyəti ilə dəstəmaz alsam, həmin dəstəmazla məğrib və işa namazlarını qıla bilərəmmi?
Cavab: Eybi yoxdur.
Sual 173: Bir neçə niyyətlə zöhr, əsr və müstəhəb namazları niyyəti ilə bir dəstəmaz almaq olarmı?
Cavab: Eybi yoxdur.
Sual 174: Dəstəmaz aldıqda üzə və əllərə su tökdükdə su dəriyə dəydikdən sonra yuyulan üzvlə ( üz və ya əli ilə) üzü yuxarı qalxsa, dəstəmaz batil olurmu?
Cavab: Batil olmur.
Sual 175: Əgər bir kəs təkcə zöhr namazı niyyəti ilə dəstəmaz alsa, onunla Qurana əl vura və ya digər vacib namazları qıla bilərmi?
Cavab: Maneəsi yoxdur.
Sual 176: Sol əli və başqa dəstəmaz üzvlərini yuduqda üzün suyu qurusa, dəstəmazın hökmü nədir? Batildir, ya yox?
Cavab: Əgər çox fasilə verməyin nəticəsində qurumasa, eybi yoxdur.
Sual 177: Eyni zamanda hər iki ayağa məsh çəkmək icazəlidirmi?
Cavab: İcazəlidir.
Sual 178: Suyun əl və üzə yetişməsindən əmin olmaq üçün dəstəmazdan qabaq əl və üzü yumağın hökmü nədir?
Cavab: Eybi yoxdur.
Sual 179: Dəstəmaz almaqdan qabaq əl və üzdən bir miqdarı yaş olsa, dəstəmaz almaq olarmı?
Cavab: Dəstəmaz almaq olar.
Sual 180: Dəstəmazda əlləri üçüncü dəfə yumaq haramdırmı? Əgər haramdırsa, dəstəmazı batil edir, ya yox?
Cavab: Bidət və təşrii haramdır. Amma dəstəmazı batil etmir. Amma sol əl üç dəfə yuyulsa, dəstəmaz suyundan başqa su ilə məsh edildiyindən, dəstəmaz batil olur.
Sual 181: Atam xəstə olduğu üçün özü dəstəmaz ala bilmir. Mən onun dəstəmazını ala bilərəmmi? Mən evdə olmadıqda başqalarından kömək ala bilərmi?
Cavab: Bəli, əgər özü dəstəmaz ala bilməsə, siz və ya bir başqası ona dəstəmaz almaqda kömək edə bilərsiniz. Ümumiyyətlə, özü dəstəmaz ala bilməyən şəxs, hərçən yuma və məsh etmə iki nəfərin iştirakı ilə olsa belə, başqasından yardım almalıdır. Belə ki, köməkçi muzd istəsə də imkanı olub və halına zərər verməzsə, gərək ödəsin. Amma niyyəti özü etməli və öz əli ilə məsh çəkməlidir. Əgər özünün də iştirakı olmazsa, başqasından ona dəstəmaz aldırmasını xahiş etməlidir. Bu zaman vacib ehtiyat olaraq niyyət etməlidir. Əgər özünün məsh etməsi mümkün deyilsə, köməkçi onun əlindən tutub məsh ediləcək yerlərə çəkməlidir. Əgər bu da mümkün deyilsə, köməkçi onun əlindəki nəmliyi alaraq başın və ayaqlarına məsh çəkməlidir.
Sual 182: 1. Saçı və saqqalı rəngləmək qüslə və dəstəmaza mane olurmu?
2. Dəstəmazda saçlar seyrək olub, başın dərisi görsənərsə, məshi başın dərisinə çatdırmaq lazımdır, yoxsa saça çəksək kifayət edər?
3. Dəstəmaz alarkən saqqalı yumaq lazımdırmı? Yəni saqqala su dəyməsə dəstəmaz düzgündürmü?
Cavab: 1. Saçı və ya saqqalı rəngləmək qüsl və dəstəmaza mane olmur.
2. Saça məsh etsəniz, kifayətdir.
3. Əgər saqqal azdırsa və üzün dərisi görsənirsə, dəri yuyulmalıdır. Dəri görünmürsə, saqqalı yumaq kifayətdir.
Sual 183: Mən vaxtın daxil olmasını güman edərək, dəstəmaz aldım və niyyətdə "vacib qürbətən iləllah" dedim. Məscidin axundu, bunun düzgün olmamağını deyir. Bilmək istəyirəm ki, indi həmin dəstəmazımın və onunla qıldığım zöhr və əsr namazlarımın hökmü nədir və namazdan və hər hansı bir dəstəmazı vacib edən işlərdən qabaq "vacib" niyyəti ilə dəstəmaz almaq olarmı?
Cavab: Dəstəmaz hər vaxt alınsa, istər namazın vaxtı yetişməmişdən əvvəl, istər ona yaxın, istər fasilə ilə yaxud vaxt daxil olandan sonra əgər qürbət qəsdilə alsa, düzgündür. Vacib, yaxud müstəhəb niyyəti etmək də lazım (vacib) deyil. Hətta əgər səhv üzündən vacib niyyəti edərsə və sonradan vacib olmamağı məlum olarsa, dəstəmaz düzgündür. Həmçinin, vaxtın yetişdiyini yəqin edən şəxs əgər vacib dəstəmaz niyyəti ilə dəstəmaz alsa və sonra vaxtın yetişmədiyini başa düşsə, dəstəmaz düzgündür.
Sual 184: Bəzi evlərdə su sayğacı yoxdur və sudan icazəsiz istifadə edirlər. Onların ibadətlərinin, namaz, dəstəmaz və qüsllərinin hökmü nədir?
Cavab: O sudan istifadə etmək icazəli deyil.
Sual 185: Mən dəstəmaz aldıqdan (1-2 dəqiqə) sonra ayağımı yuya bilərəmmi?
Cavab: Dəstəmaz aldıqdan sonra ayağı yumağın eybi yoxdur və dəstəmaz sonra yetdikdən dərhal sonra da yuya bilərsiniz. Həmçinin, dəstəmazdan qabaq da ayağı yumaq olar, amma məsh üçün onun məsh çəkiləcək yerini qurulmaq lazımdır.
Kitabın adı: İstiftaat, Şəri suallara cavablar
Müəllif: Ayətullah Əl-Uzma Seyid Əli Hüseyni Sistani