Nikbinliyin verdiyi nəticələr
Cismani asayiş müxtəlif xəstəliklərdən pozulduğu kimi, zehni asayiş də müxtəlif amil və xoşagəlməz vərdişlər nəticəsində ciddi çətinliklərlə üzləşir. Çünki, «şüur və təfəkkürümüz» belə bir böyük qüvvəyə malik olmasına baxmayaraq, özünün təkamül və inkişaf mərhələsində «əxlaqa» böyük ehtiyac duyur və insan xoşbəxtlik ləzzətini yalnız o zaman dada bilir ki, həm gözəl əxlaqi xüsusiyyətlərə yiyələnsin, həm də onun əxlaqi və zehni fəaliyyətləri arasında sıx bir əlaqə yaransın. Bunun üçün də güzəranımıza qara buludlar tək kölgə salan xoşagəlməz xüsusiyyətləri vücudumuzdan qoparıb çıxarmalı və onun yerinə dostluq və mehribançılıq toxumu səpməliyik.
Zehni asayişə səbəb olan ən başlıca amillərdən biri də nikbinlik və başqalarına e’timad bəsləməkdir. Nikbinlik ictimai həyatın asayişini təmin edir. Zehni fəaliyyətin qarşısını alan bədbinliyin əksinə olaraq nikbinlik işıq tək daim zülmət qaranlıqda nur saçır. Onun sayəsində təfəkkür üfüqü genişlənir və insanın xeyirxahlığa olan meyli daha da artır və beləliklə onun dünyagörüşündə nəzərə çarpacaq irəliləyiş hiss olunur. Dünya, optimist insanların nəzərində könül oxşayan rəngə boyanmışdır. Onlar hər şeyə və hamıya eyni gözlə baxır, gələcəyə ümid bəsləyir, qəm-qüssəyə isə əsla məhəl qoymayırlar. Yaşadıqları cəmiyyətdə yiyələndikləri xüsusiyyətləri daim qoruyub saxlayar və cəmiyyət üzvləri ilə son dərəcə səmimiyyət və mehribanlıqla rəftar edirlər.
Nikbinliktək həyatın ağrı-acılarını aradan qaldıran ikinci bir şey yoxdur. Belə bir gözəl əxlaqi xüsusiyyətə yiyələnən şəxslər çətinliklərlə qarşılaşdıqda da öz yüksək əhval ruhiyyələrini qoruyub saxlamağa qadir olurlar. Onlar heç vaxt ümidlərini üzməyir və çətinliklərini asanlıqla aradan qaldırırlar və bütün bunlarla yanaşı ruhiyyələrinə azacıq da olsun xələl varid olmur.
Başqalarının etimadını qazanmaq yaşadığımız həyatda mühüm rol oynayır. Buna nail olmaq üçün üçün isə ünsiyyətdə olunan şəxslərə qarşı nikbin olmaq lazımdır və bunun fərd və cəmiyyətin xoşbəxtliyinə birbaşa təsir göstərməsi inkarolunmaz bir həqiqətdir. Etimad və etimadsızlıq cəmiyyətin irəliləyiş və geriliyinə səbəb olan ən başlıca amillərdən biridir. İctimai əlaqələr nə qədər genişlənərsə, cəmiyyət də bir o qədər çox inkişaf etmiş olar. Etimadın artması və camaat arasında səmimiyyət və həmkarlığın genişlənməsi nikbinliyin verdiyi ilk müsbət ictimai nəticələrdir. Yalnız o cəmiyyətdə asayiş bərqərar oluna bilər ki, cəmiyyət üzvləri arasında həqiqi səmimiyyət, həmrə’ylik, həmkarlıq bərpa olunmuş olsun. Heç bir həmkarlığa riayət olunmayan və cüzi məsələləlr üzündən şəkk və şübhəyə qapılaraq ixtilafa düçar olan cəmiyyətdə isə heç bir müsbət nəticə gözləmək olmaz. Alimlərdən biri deyir: «Nikbinlik, imanın zahiri surətidir, insanın vücudunda iman və ümid olmayınca heç nəyə nail olmaq olmaz!»
Kim başqalarına qarşı nə qədər çox etimad bəsləyərsə, bir o qədər də onların etimadını qazanmış olar və bu, həyatda müşahidə olunan təbii bir əksül-əməldir. Lakin unutmamalıyıq ki, nikbinliklə sadəlövhlük arasında olduqca böyük bir fərq vardır. Nikbin, o kəslərə deyilir ki, heç bir araşdırma aparmadan başqalarının dediklərini müsbət qiymətləndirsin və hər hansı bir çatışmazlığı olan şəxslərin nöqsanına əhəmiyyət verməsin. Bir sözlə, bu bütün şərait və hallarda hamıya xas olan bir xüsusiyyət deyildir. Nikbin insan, hamıya qarşı hüsni-zənlə yaşamaqla birgə, onların gördüyü işləri də düzgün qiymətləndirir, öz tərzi-təfəkkürünü daim qoruyub saxlayır və bütün işlərini ehtiyat və diqqətlə görür.
Kitabın adı: Əxlaqi və psixoloji çatışmazlıqların araşdırılması
Müəllif: Seyyid Müctəba Musəvi Lari
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
