1. Peyğəmbər və övliyaların Bərzəx aləminə köçəndən sonrakı həyatları
Bu mətləb digərlərindən daha mühümdür. Bunu iki növdən olan dəlillərlə sübut etmək mümkündür: birinci növdən olan dəlillər onların həyatlarını və diri olmalarını sübut etsə də, ikinci növdən olan dəlillər isə bu mətləbi dolayısı yolla sübut edir. Burada bu dəlilləri sizlərə təqdim edirik:
1. Quran ayələri şəhidlərin diri olmalarını açıq-aşkar buyurur: "(Ey peyğəmbər) Allah yolunda qətlə yetirilmişləri ölü güman etmə, əksinə onlar diri və öz rəblərinin yanında qidalanırlar. Allahın onlara öz fəzlindən verdikləri nemətlərə sevinir, özlərindən sonra belə onların sıralarına birləşməyən (mücahidlərə) qorxu və hüzn olmayacağına müjdə verirlər. Allahın nemətlərinin və mömin insaların mükafatlarının zay olmayacağını onlara müjdə verirlər.” (Ali İmran surəsi, 169, 170 və 171-ci ayələr) Bu ayə aşkarcasına şəhidlərin diri olmalarını sübut edir. Çünki qidalanmaq, sevinmək və müjdə vermək kimi xüsusiyyətlər diri insanlara məxsusdur. Allah təala bu mətləbə işarə etməklə onlara verdiyi qədr-qiyməti və kəraməti göstərir. Bununla da "şəhidin ölməsi ilə həyatının bitməsi” nəzəriyyəsini puç edir. Əgər şəhid öz canını verməklə peyğəmbərin gətirdiyi din yolunda şəhid olursa, görəsən, bu şəhidlərin diri, lakin məxluqatın ən şərəfləsi və ən üstünü və şəhidlərin rəhbəri olan peyğəmbərin ölü olmasını təsəvvür etmək olarmı?! Bunu sağlam düşüncəyə malik insan heç bir vəchlə qəbul edə bilməz! Peyğəmbərin ölü olmasını dilinə gətirən hər bir müsəlman qəlbi ilə bunu rədd edir!
2. Quranın Yasin surəsində Həbib Nəccar barəsindəki əhvalatı yada salaq. Heç bir ali məqama malik olmayan bu insan yalnız Allah tərəfindən göndərilmiş elçiləri təsdiq etmişdi. Bunun nəticəsində öz qövmü tərəfindən şiddətli işkəncələrə məruz qalaraq dünyasını dəyişir. Öləndən sonra Allah təala ona belə buyurur: "(Ona) Cənnətə daxil ol deyildi.” (Yasin surəsi, 26-cı ayə) Cənnətə daxil olandan sonra qövmünün onun halından xəbərdar olmasını arzulayaraq belə deyir: "(O,) dedi: "Ey kaş, mənim qövmüm Allahın məni bağışladığnı və əzizlədiyi bəndələrdən qərar verdiyini biləydi!” (Yasin surəsi, 27-ci ayə) Şübhəsiz ki, Həbibin daxil olduğu cənnət Qiyamət günündən əvvəl olmuşdur. Çünki o, öz qövmünün onun halından xəbərdar olmasını arzulayır, bir halda ki, onlar dünya həyatındadırlar, baxmayaraq ki, sonradan onlar Allah tərəfindən əzaba düçar olurlar. Quran bu səhnəni təsvir edərək belə buyurur: "Biz ondan (Həbibdən) sonra onlara səmadan bir ordu göndərmədik və belə də etməzdik. Bu bir səma fəryadından başqa bir şey deyildi və birdən onlar öz yelərində tərpənməz olaraq durdular.” (Yasin surəsi, 28 və 29-cu ayələr). Əgər şəhidlər, saleh insanlar- Allah elçilərini təsdiq edən Həbib Nəccar kimi insanlar-diridirlərsə və öz rəblərinin yanında qidalanırsa, onda peyğəmbər və şəhidlərdən ön sırada olan Allahın nemət vediyi peyğəmbərlər, siddiqlər necə?! Allah təala belə buyurur: "Hər kim Allaha və peyğəmbərə itaət edərsə, onlar Allahın nemət verdiyi peyğəmbərlər, siddiqlər, şəhidlər və saleh insanlara birlikdədir. Onlar necə də gözəl dostlardır!” (Əl Nisa surəsi, 69-cu ayə). Əgər şəhid diri olub qidalanırsa, onu tərbiyə edib bu məqama yetişməsinə səbəb olan peyğəmbər isə daha da artıq diri olmağa layiqdir!
Bu mövzu sizə təqdim etdiyimiz əsas nöqtələrdən ikincisidir. Peyğəmbər, siddiqlər və şəhidlərin, sadəcə olaraq, Bərzəxdə diri olmaları bizim mətləbimizə heç cür yardım edə bilməz. Bunun üçün onlarla əlaqənin, başqa sözlə desək, bizi eşidib cavab vermək iqtidarında olmalarını isbat etmək lazımdır. Burada mətləbəmizə birbaşa əlaqəsi olan Quran ayələrini tilavət etmək istərdik. Halbuki psixologiya elmi bir çox təcrübələrdən sonra bu əlaqələrin mümkünlüyünü sübut etmişdir. Lakin biz bu elmi təcrübələri bir kənara qoyaraq yalnız Quran ayələri və peyğəmbər və Əhli beytdən gələn hədislərə dəlil gətirmək istəyirik:
1. Saleh peyğəmbər həlak olmuş qövmə müraciət edir: Allah təala Qurani Kərimdə Saleh peyğəmbərin öz qövmünü təbliğ və onları tək olan Allahın ibadətinə dəvət etməsini və həmin qövmün Saleh peyğəmbərin gətirdiyi möcüzəni nece həlak etdiklərini vəsf edir. Saleh peyğəmbər Allahın qüdrəti ilə dağdan öz balası ilə birlikdə dəvə çıxardır. Lakin həmin qövm dəvənin ayaqlarını kəsərək onu həlak edirlər. Bununla da Allahın qəzəbi onlara nazil olur. Qurani Kərim buyurur: "(nəhayət) Yerin titrəyişi onları əhatə etdi və onlar öz evlərində ölü kimi tərpənməz oldular. (Saleh peyğəmbər) onlardan üz çevirib belə dedi: "Ey mənim qövmüm, mən artıq sizlərə öz rəbbimin müraciətini çatdırdım və sizə nəsihət verdim, lakin siz nəsihət verənləri sevməzsiniz.” (Əl Əraf surəsi, 78 və 79-cu ayələr) Göründüyü kimi Allah təala Saleh peyğəmbərin qövmünün qəti şəkildə həlak olmasını bildirərək, xəbər verir ki, onlar əzaba düçar olandan sonra peyğəmbər onlardan üz çevirib onlara belə müraciət edir ki, artıq mən rəbbimin müraciətini çatdırdım, lakin siz nəsihət edənləri sevməzsiniz. Bu xitab Saleh peyğəmbərdən həmin qövm həlak olandan sonra baş verir. Saleh peyğəmbərin "Lakin siz nəsihət edənləri sevməzsiz” sözü aşkarcasına işarə edir ki, onlar hətta həlak olandan sonra da təkəbbür və lovğalıq üzündən onun bu sözünü qəbul etmirlər.
2. Şüeyb peyğəmbərin həlak olmuş qövmünə müraciət etməsi: Saleh peyğəmbərin əhvalatı öz məzmununa görə tək deyildir. Şüeyb peyğəmbərin də əhvalatı bu cəhətdən ona çox oxşardır. Şüeyb peyğəmbərin qövmünə bəla nazil olaraq onları həlak edir. Qurani Kərim bu mənzərini təsvir edərək belə buyurur: "Yerin titrəyişi onları əhatə etdi və onlar öz evlərində ölü kimi tərpənməz oldular. Şüeybi yalançı hesab edənlər (elə məhv oldular ki) elə bil heç orada yaşamırdılar. Şüeybi yalançı hesab edənlər ziyankarlardan oldular. Öz qövmündən üz çevirərək belə dedi: "Ey mənim qövmüm, mən artıq sizə rəbbimin müraciətlərini çatdırdım və sizə nəsihət etdim. (Bu öyüd nəsihətdən sonra) kafir qövmə necə təəssüf edim?!” (Əl Əraf surəsi, 91, 92 və 93-cü ayələr)
Şüeybdə qövmünə onlar həlak olandan sonra müraciət edir. Əgər həlak olanlarla əlaqə saxlamaq mümkün olmasaydı onda Saleh və Şüeyb peyğəmbər necə onlara xitab edirdilər?! Məgər mümkündürmü ki, bu xitab təəssüf üzündən baş versin?! Qətiyyən, yox! Bu növdən olan xitab, ayənin zahiri mənasına və Quranın təfsir üslubuna ziddir. Bundan əlavə ruhların xitab olunması əqli cəhətdən qeyri-mümkün hesab olunmur.
3. Peyğəmbərin özündən əvvəlki elçilərlə danışmağa əmr olunması: Allah təala Qurani Kərimdə peyğəmbərə belə buyurur: "Səndən əvvəl göndərdiyimiz elçilərdən soruş. Məgər ibadət üçün Rəhman olan Allahdan başqa məbudlar qərar vermişikmi?” (Əl Zuxruf surəsi, 45-ci ayə) Ayədən görünür ki, Allah təala peyğəmbəri özündən əvvəlki peyğəmbərdən soruşmağa əmr edir. Allahın bu əmrini həmin dinlərin alimlərinə müraciət olunması kimi qəbul etmək düzgün olmazdı. Çünki bu cür təfsir və açıqlama ayənin zahirinə ziddir.
4. Çoxsaylı Quran ayələri və əqli dəlillər sübut edir ki, ölüm insanın fani olmağı demək deyildir, əksinə o, insanın bir aləmdən digər aləmə köçməsi deməkdir. Lakin materialist düşüncəni əsas tutan alimlər hesab edirlər ki, qeyri-maddi bir aləm mövcud deyil və ölüm də insan həyatının sonu deməkdir. Bununla da insanın yenidən həyata qayıdıb öz layiq olduğu mükafat və yaxud da cəzaya yetişəcəyini inkar edirlər. Onların nəzərinə görə insan tam yox olub aradan gedəndən sonra artıq onun ikinci dəfə dirilməsi üçün heç bir əsas qalmayacaqdır. Allah təala vəhy nazil edərək həmin bu nəzəriyyəni tənqid edib rədd etmişdir: "Onlar dedilər: "Torpaqda yox olub aradan gedəndən sonra yenidən diriləcəyikmi?...” Cavablarında isə belə buyurur: "De (Ey peyğəmbər) sizlərə məmur olmuş mələk ruhlarınızı alır, sonra isə öz Rəbbinizə doğru döndəriləcəksiniz.” (Əl Səcdə surəsi, 10 və 11-ci ayələr) Ayədən belə nəticə çıxarmaq olar ki, ölüm torpaqda yox olub getmək demək deyil. Çünki insanın şəxsiyyəti onun maddi bədəni ilə deyildir, əksinə insanın şəxsiyyəti ölüm mələyinin aldığı ruhladır. Və həmin bu ruh da Allah yanında toxunulmazdır. Belə ki, Qurani Kərimdə ruhların alınması (təvəffi) feli ilə ifadə olunmuşdur. Bu da ruhların alınması və yaxud da götürülməsi deməkdir. Qurani Kərim başqa bir ayədə (təvəffi) felinin mənasını açıqlayaraq belə buyurur: "Allah ölüm zamanı və yuxuda olanda ruhları alır. Sonra isə ölmüş ruhları saxlayır və digərlərini (ölməmiş ruhları) isə müəyyən olunmuş vaxta qədər buraxır. Bu işdə təfəkkür edənlər üçün nişanələr var.” (Əl Zumər surəsi, 42-ci ayə) Ayədə göstərildiyi kimi Allah təala ruhları iki mərhələdə alır: ölüm zamanı və yuxuda. Dünya həyatına qayıtmamaq hökmü verilmiş ruhları saxlayıb və həmçinin ölüm hökmü verilməmiş ruhları isə müəyyən olunmuş vaxta qədər sərbəst buraxır. Bütün bunlar göstərir ki, ölüm insan həyatının sonu deyil, əksinə ruh cismi tərk edib başqa bir aləmə köçür.
5. İmam Hüseyn (ə) Aşura günü öz sadiq səhabələrinə ölümün həqiqətini açıqlayaraq belə müraciət edir: "Səbr edin, ey əhli kəramət övladları. Ölüm sizləri səfalət və çətinlikdən qurtarıb geniş bağlar və daimi nemətlərə aparan bir körpüdən başqa bir şey deyildir. Sizlərdən hansı biriniz zindandan qurtarıb qəsrə daxil olmağı xoşlamır?! Sizin düşmənləriniz isə qəsrdən çıxıb zindana və əzaba köçəcəklər. Atamın mənə Allah rəsulundan söylədiyi hədisdə belə deyilir ki, həqiqətən, dünya möminin zindanı və kafirin cənnətidir. Ölüm möminləri cənnətə, kafirləri isə cəhənnəmə aparan körpüdür. Mən yalan danışmayıb və yalan danışmaqda da ittiham olunmamışam.” Sizlərə təqdim etdiyimiz bu ayələrdə peyğəmbər, siddiqlər və şəhidlərin Bərzəxdə diri olmalarını sübut edən dəlillər kifayət qədərdir. Bu sadaladıqlarımızdan başqa bir qrup insanların da diri olmağına sübut və dəlillər vardır. Lakin bunların hamısını burada qeyd etməyə heç bir ehtiyac olmadığı üçün bu miqdarla kifayətlənirik. Əhli sünnət alimləri də bu həqiqəti dəstəkləmişlər. Budur, onlardan biri Əl Əşəri belə deyir: "Peyğəmbərlərin diri olması bizim inanclarımızdandır.” Bu mövzuda "Həyat əl ənbiya”, yəni "Peyğəmbərlərin həyatı” adlı kitabını da yazmışdır. Birinci nöqtənin isbatı üçün təqdim olunmuş dəlillərlə kifayətlənib, sonrakı mövzularda da peyğəmbərdən bu mətləbə dəlalət edən hədisləri xatırlayacağıq.
Ardı var... 
Kitabın adı: İslam şəriətində təvəssül məfhumu
Müəllif: Əllamə Cəfər Sübhani
Tərcümə etdi: Hacı Heydər Məmmədov
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6677
Bu gün: 0
