Bəzi təkliflərin məqam və dərəcələri
Hədisin davamında Peyğəmbər (s) buyurur:
«Ey Əbuzər! Namaz dinin sütunudur və dildə Allah üçün yad edilən hər bir şey daha böyükdür. Sədəqə vermək günahları yuyub aparır və xalqa faydası olan danışıq sədəqədən böyükdür. Oruc atəşin qarşısında qoruyucu zireh kimidir və dili qorumaq ondan daha böyükdür. Cihad şərafət və izzətdir və dillə edilən cihad şərafət baxımından daha böyükdür».
1. Namazın məqamı və dərəcələri
Peyğəmbər (s) buyurur: «Namaz dinin sütunudur və onsuz din yerə çökər. Lakin onu xatırladıb deyilən hər bir şey, namazın başqa əməllərindən daha mühüm və böyükdür. Çünki namazın zikrləri mömin bəndənin Allah qarşısında bəndəçiliyi və itaətinin cilvəsidir və həmçinin, Allahın məqamı və nəhayətsiz rəhməti həmin zikrlərlə tanıtdırılır.
Namazın dinin sütunu olaraq tanıtdırılmasının əsas səbəbi, onun insan şəxsiyyətinin mənəvi cəhətdən formalaşmasında oynadığı mühüm roludur. Həqiqətdə, namaz insanın imanına təcəssüm və mənəvi varlığına kamal bəxş edir. Bu cəhətinə görə də dini maarifdə, Quran ayələrində, məsumların rəvayətlərində bu məsələyə xüsusi əhəmiyyət verilmişdir.
Rəvayətlərin birində Peyğəmbər (s) buyurur: «Allahı tanıdıqdan sonra vaciblər arasında ən üstün əhəmiyyətə malik olanı namazdır. Qiyamət günü insandan soruşulacaq ilk sual namaz barəsindədir, əgər bu (namaz) qəbul olarsa, (insanın) digər əməlləri də qəbul olunacaqdır, əgər rədd edilərsə, digər əməlləri də qəbul olunmayacaqdır»(«Təfsiri Əbul Futuh», cild 1, səh. 103.).
Səcdə edənin məqamı ilə əlaqədar Əli (ə) buyurur: «Namaz qılan şəxs onu əhatə etmiş ilahi rəhməti dərk edə bilsəydi, heç vaxt səcdədən baş qaldırmazdı»(«Ğürərül-hikəm», səh. 605.).
Namazın nəfsin təharətində, qəlbin və ruhun paklaşmasında oynadığı rolu barədə Rəsuləllah (s) buyurur: «Əgər hər birinizin evindən çay axsaydı və sizlər gündə beş dəfə o çayda yuyunsaydınız, bədəninizdə çirk qalardımı?» Səhabə deyir: «Yox». Peyğəmbər (s) buyurur: «Namazın da məsəli, axar çayın məsəli kimidir. Bir adam namaz qılarsa, onun günahları iki namaz arasındakı vaxt ərzində bağışlanmış olar»(«Vəsailüş-şiə», cild 3, səh. 7.).
2. Orucun məqam və dərəcələri
Peyğəmbər (s) orucu, atəşdən qorunan zirehə bənzədir. Çünki oruc insanın tərəqqi etməsi üçün bir vəsilə və şeytanın qarşısına çəkilmiş bir hasardır. İnsan daim onun mənəvi və ruhani şəxsiyyətinə təhlükə törədən nəfsi-əmmarəyə sahibdir. Buna görə də, Əli (ə) buyurur: «Mən sizə görə ən çox iki şeydən qorxuram: «Nəfsani istəklərinizin qulu olmanız və uzun-uzadı arzulara qapılmağınızdan; çünki həvəsinizə uymanız sizi haqdan saxlayır, uzun arzularınız isə axirəti unutmağınıza səbəb olur»(«Biharul-ənvar», cild 77, səh. 419.).
Allah öz bəndələrini sevdiyindən, özlərinə etdiyi zülmü və Allahdan uzaqlaşmalarına səbəb olan səhvlərini düzəltmələri üçün onların ixtiyarında bir sıra imkanlar qoymuşdur. Belə imkanlardan biri də, oruc tutmaqdır. Oruc tutmaqla insan nəfsini çirkin əməllərin təsirindən yaranmış zülmətdən təmizləyir və müsibətlər qarşısında səbirli, çətinliklər qarşısında dözümlü olur.
Orucun insan mənəviyyatına olan müsbət təsirindən əlavə, bəzi aylarda və günlərdə oruc tutmağın xüsusi savabı rəvayətlərdə qeyd edilmişdir. O cümlədən, övliyaullahlar və böyük alimlər Şə`ban və Rəcəb aylarında oruc tutmağın əhəmiyyətini xüsusi vurğulayırlar.
3. Cihadın məqam və dərəcələri
Allah yolunda edilən cihad və mübarizə insana izzət və başıucalıq gətirir. Cihad xalqın və dinin mühafizəsi üçün həyati rola malikdir. Cihad və mübarizə yolu olmasaydı, din və məzhəbi inanclar çoxdan məhv olardı. Çünki dünyaya ağalıq etmək istəyən mənfəət sahibləri, öz tamahkar arzularına çatmaq üçün məkirli fikir və mübarizələrindən əl çəkən deyillər. Allah dostlarının cihadı, dinin düşmənlərin xətərlərindən amanda qalmasına səbəb oldu və biz bu gün həmin mübarizələrin səmərəsini dadmaqdayıq. Bu cəhətinə görə də, haqq yolu mücahidlərinin siması parlamaqdadır və onlar öz canfəşanlıq və fədakarlıqlarına görə, həmişə Allahın lütf və inayəti ilə üzləşirlər.
Allah-təala onlar barəsində buyurur:
«Korluq, xəstəlik, kasıblıq kimi üzürlü səbəb olmadan cihaddan yayınan şəxslərlə, malları və canları ilə cihad edən şəxslər heç vaxt bir ola bilməzlər. Özlərini kənara çəkənlərdən fərqli olaraq Allah, malları və canları ilə cihad edən mücahidlərə üstünlük bəxş etmişdir»(«Nisa» surəsi, ayə 95.).
Peyğəmbərin (s) xüsusi olaraq vurğuladığı nöqtələrdən biri də budur ki, dilin görə biləcəyi işi, insan bədəninin heç bir üzvü görə bilmir və dilin insanın həyatındakı oynaya biləcəyi rol namaz, oruc və cihaddan daha üstündür; istər dillə bəyan edilən əmr be məruf və nəhy əz münkər surətində olsun(Bildiyimiz kimi, rəvayətlərdə əmr be məruf və nəhy əz münkər cihaddan daha üstün qiymətləndirilmişdir.) – istərsə də digərlərinin təlim-tərbiyəsi qismində olsun((Belə ki, cahilin haqqa hidayəti hər cihaddan üstündür.)) - hər iki halda dilin üstünlüyü cihaddan daha çoxdur. Həmçinin, anlatmağa çalışır ki, müstəhəb əməllər ancaq uzun-uzadı ibadətlərlə bitmir. Dilin də görə biləcəyi bir sıra asan müstəhəb işlər vardır ki, bunun üçün nə artıq pul xərcləmək, nə artıq zəhmət çəkmək, nə də çoxlu vaxt sərf etmək lazımdır.
Deməli, dilin qədrini bilmək və onu, insanın əməlini hədərə verə biləcək bəlalardan qorumaq lazımdır.
Kitabın adı: Axirət azuqəsi
Müəlllif: Doktor Misbah Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6712
Bu gün: 0
