Me’rac hədisinin davamında Allah-təala öz peyğəmbərinə belə xitab edir: "Ey Məhəmməd, dünya və onun əhlini düşmən, axirət və onun əhlini dost tut.” Qeyd etməliyik ki, ayə və rəvayətlərdə məzəmmət olunan dünya axirətə aparan dünya yox, son məqsəd olan dünyadır. Yə’ni ayə və rəvayətlərdə dünya əhli deyildikdə dünyada yaşayan insanlar yox, dünya və onun ne’mətlərinə əsir olmuş insanlar nəzərdə tutulur. Əgər dünya ne’mətləri, eləcə də su, torpaq, səma Allahın ayətləridirsə, onlara məhəbbət necə məzəmmət oluna bilər?! Bundan əlavə yer üzündə məscidlər, mə’bədlər, barigahlar kimi müqəddəs yerlər mövcuddur. Əlbəttə ki, bu sayaq müqəddəs məkanlara məhəbbət məzəmmət oluna bilməz. Əgər axirətdə cəhənnəm varsa, cəhənnəmdə üsyankar insanlar varsa, axirət əhli dedikdə də bütün axirət əhli nəzərdə tutulmamışdır. Məgər cəhənnəm və cəhənnəm əhli sevgiyə layiqdirmi?!
Məzəmmət olunan dünya əhli sonməqsədi dünya olan, dünya ləzzətlərindən savay fikir-zikri olmayan insanlardır. Dünya ləzzətləri ardınca qaçıb, axirət haqında düşünməyən insanlar, doğrudan da məzəmmətə layiqdir. Bir sözlə, dünyanı sevməyin də mərtəbələri, dərəcələri vardır. Bir qrup insan dünyaya pərəstiş edir və axirət aləminə arxa çevirir. Belə bir dəstənin qurtuluşuna heç bir ümid yoxdur. Allah-təala bu insanlar haqqında buyurur: "Bu kafirlər qiyaməti təkzib etdilər və biz cəhənnəm odunu qiyaməti təkzib edənlər üçün hazırlamışıq.” Dünyanı sevən bir başqa qrup isə axirət həyatına inansa da, bu iman onların əməlinə tə’sir etmir. Onlar dildə olmasa da, əməldə axirəti inkar etmiş olurlar. Əməldə sübuta yetirilməyən bir iman, təbii ki, səmərəsizdir. Belə bir iman susuz qalıb quruyan ağaca bənzəyir. Qur’ani-məciddə oxuyuruq: "Məgər onlar yer üzünü gəzib özlərindən əvvəlkilərin aqibətini görmürlərmi?! Onlar bunlardan daha qüvvətli idilər. Onlar torpağı qazıb altını üstünə çevirmiş və yer üzünü daha çox abad etmişdilər. Peyğəmbərləri onlara açıq-aşkar mö’cüzələrlə gəlmişdi. Allah onlara zülm etmirdi. Onlar özləri özlərinə zülm edirdilər; Allahın ayələrini yalan hesab edib məsxərəyə qoymaqla pislik edənlərin aqibəti daha pis oldu.” İnandığına əməl etməyən insanın imanı asta-asta əldən çıxır və nəhayət, bu insan kafirlər zümrəsinə qatılır.
Dünyanı sevənlər arasında elələri də var ki, axirətə inansalar da, dünyanı axirətdən üstün tuturlar. Onlarda həm dünyaya, həm də axirətə maraq vardır. Belələri haqqında Qur’anda buyurulur: "Onların bir qismi də günahlarına e’tiraf etdi. Onlar yaxşı bir əməllə pis bir əməli bir-birinə qarışdırmışlar. Ola bilsin ki, Allah onların tövbələrini qəbul etsin. Həqiqətən Allah bağışlayan və rəhm edəndir.”
Dünyamızda dünyanı sevənlərlə yanaşı axirəti sevənlər də vardır. Ayə və rəvayətlərdə axirət aşiqləri mədh olunmuşdur. Əlbəttə ki, axirət aşiqlərinin də dərəcələri vardır. Axirət aşiqləri zümrəsində ilk dərəcəni dünyaya rəğbətsiz insanlar təşkil edir. Bu insanlar dünya həyatında Allahın göstərişlərinə əməl edir və Allahın razılığı əsasında yaşayırlar. Onlar dünyaya və onda olan ne’mətlərə Allahın nişanələri kimi baxırlar. Dünya həyatında olan bütün gözəlliklər onlara Allahı xatırladır. Əməli olaraq belə bir məqama çatmaq asan deyil. İnsanın dünyaya rəğbətsiz olması çətin əldə olunan bir xüsusiyyətdir. Axirət aşiqləri arasında behişt ne’məti arzusunda olanlarla yanaşı, öz xoşbəxtliyini Allahın razılığında, onunla ünsiyyətdə görənlər də var.
Demək, ayə və rəvayətlərdə dünyaya əsir olan dünya əhli məzəmmət olunur və xoşbəxtliyini Allahın razılığında görən axirət əhli mədh edilir. Ayə və rəvayətlərdə dünya və axirət əhli müxtəlif sifətləri ilə yad edilir. Əgər bir insanda dünyapərəstlik sifətlərindən biri olarsa, bu onun dünyapərəstlər zümrəsindən hesab edilməsi üçün bəsdir. Əgər me’rac hədisində dünyapərəstlərin bir çox sifətləri sadalanmışdırsa, özümüzdə bu sifətlərdən birini gördükdə həyəcan təbili çalıb tə’cili tədbir görməliyik. Eləcə də, axirət əhli üçün sadalanmış sifətlərdən bə’zilərini özümüzdə görmədikdə düşdünməməliyik ki, biz dünya əhliyik. Çünki həm dünya, həm də axirət əhlinin müxtəlif mərtəbələri vardır. Ayə və rəvayətlərdə dünyapərəstlik küfrə bərabər sayılmış, dünyapərəstlərə əbədi əzab və’d edilmişdir. Axirət əhlinə isə axirət ne’mətləri və əbədi səadət və’d edilir. Ayə və rəvayətlərdə bu da bildirilir ki, Allah hər iki dəstənin öz yoluna davam etməsi üçün mövcud maneələri aradan qaldırır. Qur’ani-məciddə oxuyuruq: "Hər kəs fani dünyanı istəsə, dilədiyimizə dünya matahını verərik. Sonra isə cəhənnəmi ona nəsib edərik. O, cəhənnəmə qınanmış və qovulmuş bir vəziyyətdə daxil olar. Mö’min olub axirəti istəyən və onun uğrunda çalışanların da zəhməti qəbul olunar.”
Qur’an buyurur ki, insanların bir qrupu bir anda ötüb-keçən dünyanı dost tutur və ondan sonranı düşünmürlər. Əlbəttə ki, Allah-təala bu insanlara bütün istədiklərini vermir. Dünyanın nizamına uyğun olaraq onların istəkləri həyata keçir. Allah hər kəsə öz ne’mətlərindən bir hissə verir. Demək, dünyapərəstlər heç də bütün arzularına çata bilmirlər. Dünya ne’mətlərinə əsir olub, onlardan cüzi bir hissəsini əldə edə bilən belələri əbədi əzaba düçar olur və məzəmmət olunmuş halda cəhənnəmə atılırlar. Ötəri dünya həvəsində olanların aqibəti belədir. Onlar cüzi və ötəri ne’mətlər xatirinə əbədi əzabı qəbul edirlər. Axirət aşiqləri isə öz zəhmətlərinin bəhrəsini görərək əbədi behiştlə mükafatlandırılırlar. Axirət həyatı arzusunda olanlar inanırlar ki, dünya həyatından sonra əbədi və dəyərli bir həyat vardır. Onlar bu inamlarını əmələ çevirərək axirət səadəti əldə etmək üçün çalışırlar. Maraqlıdır ki, əbədi axirəti qazanmaq üçün nə qədər zəhmət çəkmək lazım gəlir? Dünyapərəstlərə nəzər salın. Onlar ötəri dünya ləzzətləri üçün hansı əzab-əziyyətlərə dözmürlər?! Onlar dünya ləzzətlərindən daha çox faydalanmaq üçün gecə-gündüz tər tökürlər. Həzrət Əli (ə) gecədən sübhədək ibadət etməsinə, göz yaşları axıtmasına baxmayaraq buyurur: "Azuqə necə də az, yol necə də uzun...” Əlbəttə ki, axirət təlaşının şərti budur ki, bu təlaş Allaha imandan qaynaqlansın. Allah-təala bu halda buyurmur ki, biz behişti onlara verdik. Buyurur ki, onlara təlaşları müqabilində əta etdik. Sözsüz ki, saleh mö’minlərin mükafatı onların əməllərindən qat-qat böyük olur. Bu barədə buyurulur: "Hər kəs yaxşı iş görsə, ona on qat mükafat verərik.” Başqa bir ayədə isə belə buyurulur: "Hər kəs yaxşı iş görsə, ondan da üstün bir mükafat alar.” Allah-təala behişt əhlinə təsəvvürə gəlməyəcək qədər mükafat verər. Bu ne’mətlərin qədərini və ləzzətini dərk etmək gücümüz yoxdur. Bütün bu ne’mətlər mö’minlər tərəfindən istənilmədiyi halda əta olunacaq. Çünki insan yalnız təsəvvür etdiyi şeyi istəyə bilər. Allah isə öz mö’min bəndələrini misilsiz ne’mətlərlə mükafatlandırmaq istəyir. Başqa bir ayədə buyurulur: "Gecəni oyaq qalanların (ibadət edənlərin) mükafatının hansı ne’mətlər və ləzzətlər olduğunu kimsə bilmir.”
Kitabın adı: Dost diyarının yolçuları
Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
