Hacı Mirzə Əbdüləli Tehranidən bir xatirə
Cavan vaxtlarımda mübarək ramazan ayı müqəddəs Məşhəd şəhərinə getdim. Mərhum Hacı Mirzə Əbdüləli Tehrani (Tehranda fiqh, üsul və əxlaq dərsi keçən hacı Müctəba Tehraninin atası) Məşhəddə məskunlaşmışdı. O bir müddət həzrət imamın hərəminin banında namaz qılırdı. Gecələr isə öz evində məclis keçirirdi. Əhya gecələrinin biri (fikrimcə 23-cü gecə) Quran mərasimindən sonra duaya başlayarkən belə dedi:
"İlahi, cavanlıqda dua edərkən yalnız tövhid mərtəbələrinə çatmaq istəyərdim. Lakin saqqalımın ağardığı bu qoca vaxtımda səndən istəyirəm ki, məni müsəlman öldürəsən...
İlahi, bu əhya gecəsi Quran oxumuş, təvəssül və ibadət etmişlər. Hər kəsi oruc, namaz, sileyi-rəhim və bu kimi xeyir əməllər vasitəsi ilə bağışladın. İlahi, bizi də əvəzsiz bağışla. Qiyamət günü bir dəstəni əvəzsiz bağışlayacağını deyərsən.”
İlahi övliyalar uzun yollar, mərhələlər keçib nəfslə mübarizə aparmış və mərhum Mirzəcavad Ağa Təbrizi kimi böyük ustadlardan faydalandıqdan sonra 80 yaşında uca bir məqama çatmış, amma əməllərindən arxayın ola bilməmişlər. Buna görə minacatın bu hissəsində deyirik: İlahi, fərz edək ki, qiyamət günüdür və mən sənin qarşında dayanmışam. Əlimin boş olmasına baxmayaraq başım üzərində bir bulud kölgə salır. Bu sənə etdiyim yaxşı təvəkküldür. Sən isə bu dayanacaqda mənə yox, özünə layiq olanı dedin. Mənim günahkar, çirkin olduğumu yox, özünün bağışlayan olduğunu dedin. Beləliklə, həmin təvəkkülün bərəkəti ilə məni əfv etdin. Minacat edən anlayır ki, günahlarımı axirətə aparmalı olsam da, Allahın rəhmətindən naümid olmamalıyam. Lakin öz əməllərimə yox, işlərimi Allaha tapşırmağıma ümidvar olmalıyam. Ümid edirəm ki, qiyamətdə mənə layiq olan cəza ilə yox, özünə layiq olan əfv və mərhəmətlə rəftar etsin.
"İlahi in əfəvtə fəmən əvla minkə bizalikə və in kanə qəd dəna əcəli və ləm yudnini minkə əməli fəqəd cəəltul-iqrarə biz-zənbi iləykə vəsiləti”
"İlahi, əgər məni əfv edəcəksənsə, həqiqətən də, bu iş üçün Səndən layiqlisi yoxdur. Əgər ölüm anı çatsa və əməllərim məni Sənə yaxınlaşdıra bilməsə, günahlarımın etirafını Sənə yaxınlaşmağım üçün vasitə edəcəyəm.”
Duanın bu hissəsində deyirik: İlahi, əgər bağışlanmalıyamsa, bağışlamaq üçün Səndən layiqlisi yoxdur. Ümid edirəm ki, məni bağışlayasan. Ölüm anı çatıb və əməllərim məni Sənə yaxınlaşdırmayıb. Bu an Sənə yaxınlaşmaq və rəhmətinə çatmaq üçün yalnız bir yol qalır. Bu yol günahları etiraf etməkdir. (Məsumlardan nəql olunmuş bir çox dua və minacatlarda günahın etiraf edilməsi ilə bağlı maraqlı təbirlər işlənmişdir. Sanki bu şəxslər böyük günahlar etmişlər. Məsələn, Həzrət Səccad (ə) "Əbu Həmzə Somali” duasında Allaha belə ərz edir: "Mənim halımdan pis kimin halıdır? Əgər bu halda qəbirə doğru getsəm...”
Bu barədə böyük şəxslər müxtəlif münasibət bildirmişlər:
1. Məsum imam xalqın rəhbəridir. O öz karvanını behiştə apardığı üçün bütün ardıcıllarının dilindən dua və minacat edir.
2. Bu dualar və minacatlar təlim məqsədi daşıyır. Sanki imanlı şəxslərə minacat zamanı bu növ söhbət etməyin lazım olduğu bildirilir.
3. Biz adi insanların azru etdiyi bir çox işlər yüksək mərifət sahibləri üçün böyük günah hesab olunur. Məsələn, biz yuxulu vəziyyətdə bir neçə rəkət gecə nafiləsi qıldıqda sevinirik. Lakin Həzrət Əlinin (ə) nökəri belə namaz qılsaydı, həsrətlə başına döyərdi. Onlar Allah qarşısında yuxulu-yuxulu namaz qılmağı hörmətsizlik hesab edirlər. Demək, bizim fəxr etdiyimiz hala görə onlar bağışlanmaq istəyirlər.
4. İlahi övliyalar vasitələri özlərindən bilmədikləri üçün dualar oxuyur və zəif olduqlarını bildirirlər. Onlar deyirlər: Əgər Allah əlimdən tutmazsa süqut edəcəyəm.
İzah: Əgər biz əql, iman və mərifətdən ibarət olan hidayət amillərini özümüzünkü bilsək, bu amillərdən məhrum olanların bizdən kiçik olduğunu zənn edəcəyik. Lakin boş bir qab olduğumuza və bütün feyzlərin Allah tərəfindən verildiyinə inanmalıyıq: "Allahın izni olmadan heç bir insan iman gətirə bilməz” ayəsinə etiqadımız olmalıdır; bütün hallarda bəlalara hazır olmağımıza və Allahın hər an iman, hidayət, əql verdiyinə yəqin etməliyik. Bu feyzin kəsilməsi təqva, mərifət, elm yoxluğundan qaynaqlanan bütün fəsadların mənşəsi ola bilər.
Beləliklə, deyir: İlahi, əgər məni qorumasan, hamıdan alçaq olacağam. İlahi, sənin ətaların olmasa, mən həmin hidayət olmayası boş qabam.
Allah-təala peyğəmbərə buyurur: "Məgər O səni yetim ikən tapıb sığınacaq vermədimi?! Səni çaşqın vəziyyətdə tapıb yol göstərmədimi?!”; "Sən kitab və imanın nə olduğunu bilmirsən.” Demək, peyğəmbər də ilahi hidayət və imandan bəhrələnmiş bir vaxtkı boş qabdır. Baxmayaraq ki, həzrət ilahi feyz vasitəsi, mövcudatın ən kamili və məxluqatın ən şərəflisidir. İbadət ruhiyyəsi odur ki, insan tədricən heç nəyi olmadığını anlasın və bu anlayışını müxtəlif şəkillərdə büruzə versin, məsələn, ağlasın. Belə ibadətin nəticəsi hədisdə əks olunur: "Bəndəlik, mahiyyəti rübubiyyət olan cövhərdir.” Rəvayətin sənədi mötəbər olmasa da, məzmunu düzgündür.
İlahi övliyalar süqut və fəsad mənşəsi olan boş qabdan ibarət vücudları haqqında düşündükdə belə minacatlar və təbirlər işlətmişlər.
Sadalanan cavabların bəziləri o qədər də ürəkaçan deyil. Axırıncı cavabın daha dərin olduğu gözə çarpır.) İlahi, mən pis bəndə olduğumu etiraf edirəm. Bu etiraf günahkarın rəhmətə yaxınlaşması üçün bir vasitədir.
Kitabın adı: Münacatın əzəməti
Müəllif: Mishab Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6677
Bu gün: 0
