Hacı Mirzə Əli Həstəi İsfahanidən bir xatirə
Müctəhid mərhum Hacı Mirzə Əli Həstəi İsfahani ağa tanınmış xətiblərdən idi. O "Əsfar” kitabını tədris edirdi. Yaşım 20-dən az idi. Bəzən Tehranda Hacı Seyyid Əzizullah məscidinə gedib onun söhbətlərinə qulaq asırdım. Bir gün ondan soruşdum ki, Əhli-beytin bizim rəhmət istəyimizə nə ehtiyacı var? Axı onlar hər növ rəhmətə malikdirlər. Ustad cavanlığımı və elmdə zəifliyimi nəzərə alıb əvvəlcə məni alqışladı. Sonra düşüncəmə uyğun şəkildə dedi: "Bir bağban öz ağası üçün bağ salır. Bağdakı güllərin toxumu, su, torpaq, açmış güllər və hətta bağban özü də ağanın mülkü hesab olunur. Lakin güllər böyüdükdə, bağda gözəl mənzərə yarandıqda ağa tamaşa üçün bağa gələrkən bağban güllərdən bir dəstəsini ədəblə ona təqdim edir və xoşgəldin deyir. Əvəzində isə mükafat alır. Bu bir növ ədəb qaydasıdır. Çünki bağban və bütün güllər ağaya məxsusdur. Demək, biz salavat göndərməklə məsumların bağından bir gül dərib onların özünə hədiyyə edirik.” Eyni mənanı "və əccil fərəcəhum” cümləsinə də aid etmək olar.
Ərəbcə
«Vəsmə duai iza dəəvtukə vəsmə nidai iza nadəytukə və əqbil ələyyə iza nacəytukə.»
"Səni çağıran zaman duamı, səsləyən zaman nidamı eşit; səninlə minacat etdikdə mənə nəzər sal.”
Bu minacat salavat zikrindən sonra üç oxşar cümlə ilə (dua, nida və minacat) başlayır. Bu duada belə ərz edirik: "İlahi, dua edərkən duamı eşit, fəryad edərkən nidamı eşit və minacat edərkən mənə üz tut.”
İndi isə belə bir sual yaranır: Vücuda gəlməzdən öncə hər bir şeyi bilən, eşidən və görən Allah necə ola bilər ki, kiminsə səsini eşitməsin. Nə üçün biz Ondan öz fəryadımızı və səsimizi eşitməsini istəyirik?
Cavab budur ki, hazırda insanlara aid eşitmək nəzərdə tutulmur. İnsanda səs öncə qulaq pərdəsinə toxunub onu titrədir, bu titrəyiş sinirlər vasitəsi ilə beyinə ötürülür və sonda maddə ilə əlaqə nəticəsində ruhun dərki üçün zəmin yaranır. Əgər qulaq pərdəsi sağlam olmazsa, insan eşidə bilməz. Hazırda isə eşitmək dedikdə qəbul etmək mənası anlaşılır. Günümüzdə hər hansı ötürülən informasiya haqqında "filan kəs məni eşitdi” deyilir. Burada səsin qulağa çatması yox, nəzərdə tutulan təsirin həyata keçməsi başa düşülür.
Eşitmək dedikdə xüsusi lütf nəzərdə tutula bilər. Necə ki, dinləyici qulağına səs dalğalarının çatmasından əlavə danışana xüsusi diqqət göstərir. Bu xüsusi diqqət səs dalğaları qulağa çatarkən baş verən maddi proseslərdən deyil.
Beləliklə, Allahın eşitməsi dedikdə onun xüsusi diqqəti və ya deyilənləri qəbul etməsi nəzərdə tutulur. Əslində müəyyən baxımdan ikinci məna birinci mənadan fərqlənmir.
Allah ilə raz-niyaz etmək, Ondan cavab almaq və Onunla əlaqə yaratmaq istəyimizi havada səs-küy salan milçəyin insanlara onun səsinə qulaq asmaları üçün xahiş etməsinə bənzəyir. Təbii ki, milçəkdə insanların ona qulaq asması üçün ləyaqəti yoxdur. O özü kimi milçəklərlə söhbət etməlidir. Demək, insanın Allah ilə söhbəti milçəyin insanla söhbətinə bənzəyir. Buna görə mərifətli insan dua edərkən öncə Allahdan istəyir ki, onun duasını, fəryadını və minacatını eşitsin. İnsan öncə dinləyicisi olduğunu bilməli, sonra danışıb, ehtiyaclarını istəməlidir. Lakin ona "mənimlə danışma” deyilərsə daha danışmaq üçün heç bir yer qalmır. Yaxud, "Allah onlarla danışmaz” və daha pisi "onlara nəzər salmaz” ayələrinin şamil edildiyi insanın danışmasının, dua, fəryad və minacat etməsinin mənası yoxdur.
Kitabın adı: Münacatın əzəməti
Müəllif: Mishab Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6682
Bu gün: 0
