İmam Həsən Əskəri (ə)-ın əxlaqı haqqında
Şiələrə diqqət
İmam Həsən Əskərinin (ə) Əli ibn Hüseyn ibn Babəveyl Qummiyə məktublarından birində şiələrə xüsusi diqqət ayrılır. Məlum olur ki, həqiqi şiələrin məsum imam qarşısında böyük dəyəri var. Məktubda deyilir: "Səbirli, möhkəm ol, zühur intizarında qal. Çünki Peyğəmbər (s) buyurur: "Ümmətim üçün əməllərin ən üstünü fərəc (zühur) intizarıdır. Peyğəmbərin müjdə verdiyi övladın yer üzü zülüm-sitəmə uğradıqdan sonra onda ədaləti bərpa edənədək bizim şiələr qəm-qüssə içində olar.” Ey Əbəl Həsən Əli (ə)! Səbirli və möhkəm ol, şiələrimi də səbirli və möhkəm olmağa çağır. Şübhəsiz, yer üzü Allaha məxsusdur və onu bəndələrindən istədiyinə irs verər. Sonda xeyir pəhrizkarlarındır. Sənə və şiələrimə Allahın rəhmət və bərəkəti, Məhəmməd və ali Məhəmmədə Allahın salamı olsun!”
Yaxşılığa çağırış və pisliyə qadağanın ən gözəl yolu Həsən ibn Məhəmməd Qummi deyir: Qumun böyük şəxsiyyətlərindən nəql olunub ki, Həsən ibn Həsən ibn Cəfər ibn Məhəmməd ibn İsmail ibn Cəfər Sadiq Qumda aşkar şəkildə şərab içirdi. Bir gün Qumda vəqf vəkili olan Əhməd ibn İshaq Əşərinin qapısına gedib nə isə istədi. Əhməd ibn İshaq ona daxil olmaq icazəsi vermədi. Həsən ibn Həsən peşiman halda evinə döndü. Bir müddət sonra Əhməd ibn İshaq Həccə yola düşdü. Samirrada olduğu vaxt imam Həsən Əskərinin (ə) qapısına gedib daxil olmaq üçün icazə istədi. İmam ona icazə vermədi. Əhməd uzun bir müddət göz yaşı axıdıb ahu-zar etdi. Nəhayət həzrət ona daxil olmaq icazəsi verdi.
Əhməd daxil olub ərz etdi: "Ey peyğəmbər oğlu! Nə üçün məni qəbul etmək istəmədiniz?! Axı mən sizin şiələrinizdən, ardıcıllarınızdanam!” Həzrət buyurdu: "Çünki sən mənim əmim oğlunu qapından qovdun!” Əhməd ağladı və Allaha and içdi ki, onu yalnız tövbəyə vadar etmək üçün qapısından qovub. Həzrət buyurdu: "Doğru deyirsən. Amma hər halda əsil-nəslinə görə hörmət göstərməli idin...” Əhməd geri qayıtdıqdan sonra Qum əyanları onun görüşünə gəldi. Həsən də onlarla gəlmişdi. Əhməd onu görüb cəld yerindən qalxdı və hörmətlə qarşılayıb məclisin yuxarı başına keçirdi. Əhmədin bu münasibəti Həsəni təəccübləndirdi. Ondan bunun səbəbini soruşdu. Əhməd imam Əskəri (ə) ilə olan söhbəti ona nəql etdi. Əhvalatı eşidən Həsən öz pis əməllərindən peşiman olub tövbə qıldı. Evinə qayıdıb şərabları yerə dağıtdı, təqvalı və abid insanlar cərgəsinə qatıldı. Məscidə gedib etikaf saxladı. Həsəni Xanım Fatimeyi Məsumənin yaxınlığında dəfn etdilər.
Qeyri-adi infaq
Məhəmməd ibn Əli ibn İbrahim deyir: "Dolanışıq çətinləşdi, yoxsulluq bizə üz tutdu. Atam mənə dedi ki, bizi imam Əskərinin (ə) yanına apar, onun səxavəti haqqında çox danışırlar. Atamdan imamı tanıyıb-tanımadığını soruşdum. Cavab verdi: "Onu tanımıram. Heç vaxt görməmişəm. İmamla görüşmək üçün yola düşdük. Yol arası atam dedi: "Çox ehtiyacımız var ki, bizə 500 dirhəm əta etsin. 200 dirhəm geyimə, 200 dirhəm buğdaya, 100 dirhəm də başqa ehtiyaclara xərcləyərik. Mən öz-özümə düşündüm ki, ey kaş mənə 300 dirhəm verəydi. 100 dirhəminə minik alar, 100 dirhəmini dolanışığa xərcləyər, 100 dirhəminə libas alıb Cəbəl məntəqəsinə gedərdim.
Qapısına çatdığımız vaxt qulamı bayıra çıxıb dedi: "Əli ibn İbrahim və övladı Məhəmməd, daxil olun.” İçəri daxil olub salam verdik. Atama buyurdu: "Nə səbəbdən bu vaxtadək ziyarətimizə gəlməmisən? Atam dedi: "Ey mənim ağam, mövcud halımda səninlə görüşməyə həya etdim.” Həzrətin hüzurundan çıxdığımız vaxt onun qulamı çıxıb atama bir pul kisəsi uzatdı və dedi: "Burada 500 dirhəm var. 200 dirhəmi libas, 200 dirhəmi buğda, 100 dirhəmi dolanışıq üçün!” Sonra mənə başqa bir kisə verib dedi: "Burada 300 dirhəm var. 100 dirhəmi minik, 100 dirhəmi libas, 100 dirhəmi dolanışıq üçün. Sonra Cəbəl məntəqəsinə get, İraq ərazisində olan Səvra torpağına hərəkət et.”
Kitabın adı: Əhli-beyt (ə)