Uzaq keçmişlərə bir baxış
Tarixi mənbələrə əsasən mübaliğəsiz demək olar ki, ərəblərin cahiliyyə dövrünün bütün tarixi ərzində cəmiyyətdə azacıq qədir-qiyməti olan qadınların sayı vur-tut bir neçə nəfər imiş. Çünki deyildiyi kimi, o cür çürük quruluşu, düşkün qayda-qanunu olan cahiliyyə cəmiyyətində "qadın” anlayışı ar və eybə bərabər idi. Cahiliyyə ərəblərinin geniş yayılmış bir zərbül-məsəlində deyilir:
"Qadın ardır, arı da gərək torpağa basdırasan.”
Qəribədir ki, cahiliyyə ərəblərinin ədəbiyyatı başdan-başa bu əsas üzərində qurulmuşdur. Belə ki, bir qızın atası üçün ən yaxşı kürəkəni qəbir hesab edən yuxarıdakı şerə və qadının yerini torpağın qoynunda bilən zərbül-məsələ bənzər şerlər və dastanlar ərəb ədəbiyyatında çox olmuşdur. Bunlara ən tutarlı nümunə olaraq "Əl-əsnam Kəlbi”, "Əl-əğani İsfahani” və "Əl-bəyan vət-təbyin Cahiz” kitablarının adını çəkmək olar ki, onların hər biri bu cür sözlərlə, nəğmələrlə, zərbül-məsəllərlə, gülməcə və lətifələrlə doludur. Bu cür biabırçı meyarları olan cəmiyyətdə bir dəvənin qiyməti bir neçə qızın dəyərindən qat-qat çox idi. Bir qəbilənin bütün qızları (əgər diri-diri qəbirə basdırmasaydılar) kişilərin nəzərində bir atın – özü də o qədər bahalı və əsil olmayan atın – qiyməti qədər də deyildilər. Çünki cahiliyyə cəmiyyətinin kişiləri öz şərəf və ləyaqətlərini oğlan övladları olmaqda (o da iş görmək, dolanacaq əldə etmək, müharibə və qətl-qarətdə iştirak etmək üçün) görürdülər. Bu səbəbdən də onların nəzərində, kimin ki, arvadı öz iradəsi və ixtiyarı olmadan qız dünyaya gətirirdi, dəyərsiz və mənfur kişi idi. Həmin kişinin alnına ar və nifrət damğası vurulurdu, onu istehza ilə, barmaqla göstərirdilər.
Bəli, belə bir qaranlıq aləmdə, cəhalət və xurafatla dolu mühitdə İslam zühur etdi və insanlara istər qadın olsun, istər kişi - əsl insanlıq bəxş etmək üçün ayağa qalxdı. Yeni qədəmli İslam qayda-qanunu insanlara, xüsusilə də qadınlara – bu məhrum və qapazyemiş varlığa, bəşər cəmiyyətinin tərk edilmiş və dəyərsiz təbəqəsini təşkil edən hissəsinə şərəf və etibar bəxş etmək üçün bütün köhnə meyarları alt-üst etdi, insanlığın saxlanması və davamının yeni məramnaməsini hazırladı, qadını elə bir yüksək məqama çatdırdı ki, Allahın Peyğəmbəri (s) öz qızının əlini öpdü. Səma kitabında qadının – dünənə qədər diri-diri torpağa basdırılan varlığın da kişi ilə çiyin-çiyinə dayanması, elm-bilik öyrənməsi vacib işlərdən, başlıca vəzifələrdən hesab olundu.
Qadın bütün bu başucalığını, izzət və şərəfi İslamdan və İslamı gətirəndən əldə etdi. Mədəni və mənəvi baxımdan şəxsiyyət səviyyəsinə yüksələn əsl müsəlman qadınının, İslamın tərbiyəvi təbiətinin təmsilçisi olan qadının ən ali nümunəsi də göylərə üz tutaraq Merac yüksəkliyinə doğru irəliləyən Fatimeyi-Zəhra (ə) oldu. O, elə bir nümunə və örnəkdir ki, fəziləti Qurana zinət bəxş etdi. Yeri, göyü Yaradanın əmri ilə elə böyük bir məqama layiq görüldü ki, ayaqlarının altında dəvə qurban kəsdilər və əziz varlığının uğuruna şükr və səcdə etdilər. Belə ki, Qurani-Kərimdə Fatimeyi-Zəhranın (ə) bərəkətli vücudu İslam Peyğəmbəri (s) üçün Kövsərə, tükənməz və ən dəyərli hədiyyələrə bərabər tutuldu. Onun yaxşı adının, şəfqətli məqamının, nəslinin davamı sayıldı, pak kökünün-soyunun saxlanması hesab olundu:
"Biz sənə Kövsər bəxş etdik. Ona görə də namaz qıl, şükr və səcdə et, qurban kəs. Sənə "sonsuz, nəsli kəsilmiş” deyən düşmənin özü sonsuzdur.”
Bu səma ayələri Məkkədə İslam Peyğəmbərinə nazil oldu. Bu zaman Fatimeyi-Zəhra (ə) anadan olmuşdu və Allahın Peyğəmbərinin (s) həmin sevimli qızından başqa övladı yox idi. O vaxtlar İslamın düşmənləri Allahın elçisi ilə bərk düşmənçilik edirdilər. Peyğəmbərin oğlan övladı olmadığı üçün kafir və müşriklərdən bir qrupu cahiliyyə adət-ənənəsinə görə Allahın elçisini məsxərəyə qoyur, ələ salır və incidirdilər. onların bir dəstəsi As bin Vailin başçılığı ilə Peyğəmbəri (s) qızı olduğuna görə "nəsli kəsilmiş”, "sonsuz” adlandıraraq deyirdilər ki, onun nəslinin davamı yoxdur, ondan çoxlu övladlar və nəvələr olmayacaq və xələfsiz, arxasız qalacaq. Amma Allah-təala bu şərif ayələri ilə Öz Peyğəmbəri (s) ilə danışdı və qızı Fatimənin (ə) varlığını övlad və nəvələrinin nəslinin davamı üçün böyük bir dəlil saydı. Həmçinin ona deyilən tənəli sözlərin əvəzində xəbərdar etdi ki, düşmənlərin özləri nəsli kəsilmiş və sonsuzdurlar.
Böyük təfsirçilər və islamşünas alimlər bu surədəki "kövsər” sözünün həzrət Fatimənin (ə) əziz varlığı və ondan doğulacaq çoxlu övladlarını bildirdiyini təfsir etmiş, həmin ayələrin bu cür şərhini vermişlər:
"Ya Peyğəmbər, biz sənə çoxlu bol nemət və "Kövsər” bəxş etdik. Ona görə sən də bu nemətlərə şükr edərək Rəbbin üçün namaz qıl və dəvə qurban kəs. Həqiqətən də sənin düşmənlərinin (As bin Vail və köməkçiləri) özləri sonsuz və nəsli kəsilmişlərdir. (Sənin nəslin qiyamətə qədər törəyib artacaq və başıuca olacaq).”
Kitabın adı: Siddiqeyi-Tahirə (ə) 1-ci cild
Müəllif: Əqiqi Bəxşayişi