Ayətullah əl-uzma Seyid Əli Hüseyni Sistani
Seyid Sistaninin şəri hökmlərdən ibarət «Tovzihul-məsail» kitabı isə Azərbaycan dilinə və bir çox dillərə tərcümə olunub geniş oxucu kütləsinə təqdim olunmuşdur.
Elmi şəxsiyyəti və müəllimlik əxlaqı
Şübhəsiz ki, Seyid Sistanini tanıyan və onunla ünsiyyətdə olanlar, onun Əhli-Beyt (ə.s)-ın buyurduğu mənəviyyata sahib, nümunəvi bir şəxsiyyət olduğunu bilirlər. O, və onun kimi alimlər İmam Əli (ə)-ın «İşlərin irəliləməsi Allahın halal və haramına əqidəsi olan alimlərin köməyi ilədir» - sözünün təcəllisidir.
Seyid Sistani daim elm və maarif eşqi ilə oxuyub araşdırır, çeşidli görüşləri, hətta elmi sahədə özü ilə eyni səviyyədə olanların fikirlərini də öyrənməyə can atır. Bəzən dərslərində öz ustadı olmayan dahi şəxslərin sözlərini nəql edir.
Məsələn: Məhəmməd Rza Müzəffərin «Usulu-Fiqh» kitabındakı görüşlərini nəql edir. Onun bu əməli başqalarının fikirlərinə olan hörmətini göstərir.
Nəcəf şəhərinin ustadları ilə tələbələri arasındakı elmi bəhslərin çox ciddi olduğu məşhurdur. Seyid elmi bəhslərdə qarşı tərəfə hörmətlə yanaşır, ustadları və ya başqalarının fikirləri haqqında (hətta qarşı tərəfin fikirləri bariz bir şəkildə zəif olsa belə) hörmətini qoruyan ədəbli və xoş sözlər ifadə edir. Seyid hətta tələbəsinə cavab verərkən ona yol göstərici, irşad edici cavablar verir, əgər tələbə bir mövzuda mübahisə edərkən münaqişəyə doğru gedərsə, Seyid cavabı elmi bir şəkildə təkrarlayar, tələbənin israrı qarşısında isə susmağı danışmaqdan üstün görür.
O, tələbələrinə ustadlar, alimlər və fəqihlərə qarşı hörmət göstərmələrini öyrədir. Elmi bəhslərdə ustadları qarşısında vəziyyətlərinə diqqət edərək ehtiramlı olmalarını tövsiyə edir. Həmçinin öz ustadlarının mənəviyyatlarını, gözəl davranışlarını daim yad edir.
Görkəmli mərcəyi-təqlid
Nəcəfi-əşrəfin bəzi ustadlarının nəql etdiyinə görə, Ayətullah Seyid Nəsrullah Mustənbitin vəfatından sonra bəzi fəzilət sahibləri Seyid Xoyi (r.ə)-ın mərcəliyinə rəy vermişlər. Seyid Xoyi də (r) elmi fəzilətlərinə görə Seyid Sistanini seçdi. Seyid Sistani, imam Xoyinin (r.ə) mehrabında namaz qılmağa, onun mədrəsəsində dərs verməyə və onun kitablarına haşiyə yazmağa başladı.
Seyid Xoyinin (r.ə) vəfatından sonra onun cənazəsini torpağa tapşıran altı şəxsdən biri olub, onun pak cənazəsinə namaz qılmışdır.
Daha sonra mərcəyi-təqlid vəzifəsini və elmi mərkəzlərin liderliyini öhdəsinə götürərək icazələr verməyə və «Xəzra» məscidində imam Xoyinin (r.ə) minbərində dərs verməyə başlamışdır.Onun mərcəliyi İraq, İran, Hindistan və digər Afrika, Avropa, Asiya ölkələrində sürətlə yayılmağa başlamışdır. Belə ki, Seyid hazırda bir neçə ələm fəqihdən birisi sayılır. Buna həm Nəcəfi-əşrəf, həm də müqəddəs Qum şəhərinin bir çox elmi mərkəzlərindəki müəllim və ustadlar şahiddir.