Məkkə şəhərinin bir neçə məscidi
1. "Məscidül-Həram”
Bu elə bir məsciddir ki, burada qılınan bir rükət namaz, başqa məscidlərdə qılınan min rükət namaza bərabərdir.
Dördbucaq şəklində olan Kəbə binası bu məscidin tən ortasında yerləşir. Bu məscidin 7 minarəsi var. Minarələrin hündürlüyü 90 m-dir. Kəbənin "Həcərül-əsvəd” olan küncündə bir minarə, qalan künclərində isə iki minarə yerləşir.
2. "Cin” məscidi.
Bu məscid "Əbu Süfyan” bazarının yaxınlığında yerləşir.”Cin” surəsi bu yerdə İslam Peyğəmbərinə nazil olub. İki rükət "təhiyyət” namazı qılmaq bu məsciddə müstəhəbdir.
"Hərəm” nə deməkdir?
Allah-Taala Həzrət Adəm (əleyhissalam)-ı behiştdən xaric edərək onu Səfa dağına atdı. O zaman Adəm (əleyhissalam) özünü qaranlıq bir aləmdə hiss etdi. Allahın əmri ilə bir dürr Kəbənin yerində qərar tutdu. Bu dürrün ziyası (işığı) Məkkənin dağlarına yayıldı. Bu dürrün nurunun əhatə etdiyi o sahəyə "hərəm” deyərlər. Hərəmi müəyyən əlamətləri ilə hüdudlanıbdır.
1. Hərəmin şimal tərəfi məscidi-Tənimlə məhdudlaşır ki, bu məscid Mədinə yolunun üstündədir və Məscidül-Hərama qədər 6 km məsafəsi var.
2. Cənub tərəfi "izaətül-ləbən” məntəqəsi ilə məhdudlaşır. Yəmən yolunun üstündə qərar tutub və Məscidül-Hərama qədər 12 km məsafədə yerləşir.
3. Şərq tərəfdən Taif yolunun üstündəki "Cəranə” məntəqəsi ilə məhdudlaşır.
4. Qərb tərəfdən "Hüdeybiyyə” məntəqəsi ilə məhdudlaşır.
Allah hərəmi insanlar və heyvanlar, hətta göyərtilər üçün də əmniyyət yeri qərar veribdir. Bu hərəmin müəyyən hökmləri var, bir neçəsini qeyd edirik:
1–Ehramsız hərəmə daxil olmaq olmaz;
2–Şeytana atılan daşları ancaq hərəmdən yığmaq olar;
3–Hərəmdə itən əşyaya, sahibi gəlib götürənə qədər heç kim əl vurmaz;
4–Hərəmdə adam öldürmək olmaz.
Bir nəfər İmam Sadiq (əleyhissalam)-dan soruşdu: "Bir adam hərəmdən kənarda adam öldürsə və sonra hərəmə daxil olsa, onun hökmü nə cür olar?”
İmam (əleyhissalam) buyurdu: "Onu (hərəmdə) öldürməzlər, lakin ona o qədər su və yemək verməzlər ki, hərəmi tərk etsin. Çıxandan sonra isə o şəxsə cəza hökmü vacibdir.”
Soruşdular: "Əgər hərəmin daxilində bir adam başqa bir adamı qətlə yetirsə və ya oğurluq etsə, onda nə cür olar?”
İmam (əleyhissalam) buyurdu: "O, hərəmin daxilində olduğu halda belə, ona cəza hökmü vacibdir. Çünki o, hərəmin ehtiramını saxlamamışdır.”
Kəbeyi-müəzzəmə
Kəbənin hündürlüyü–16 m
Kəbə qapısının yerləşdiyi sahənin (divarın) uzunluğu 11,58 m; "Hicri İsmail” tərəfdəki divarın isə uzunluğu 10,22 m-dir.
Kəbənin özünün səthi yerin səthindən 1,5 m hündürlükdədir.
Qüreyş Kəbəni bina edəndən qabaq Kəbənin şərq və qərb tərəfə açılan iki qapısı vardı. Qüreyş qərb qapısını bağladı, Abdullah ibni Zübeyr isə açdı.
Hicrətin 177-ci ilində Səd ibni Əbdül-Əzizin göstərişi ilə Kəbə təmir olundu. Kəbənin daxilinə mərmər döşəndi və dama qalxmaq üçün pilləkən qoyuldu.
Kəbənin qapısı
Kəbənin şərq divarında "Həcərül-əsvəd”ə yaxın, məscidin səthindən 2 m hündürlükdə yerləşir.
Kəbənin pərdəsi
İlk dəfə İsmailin zövcəsi nəzir etdi ki, Kəbə üçün pərdə toxusun. Xəlifələr şan-şöhrət xatirinə hər il Kəbənin pərdəsini müxtəlif və bahalı parçalardan toxuyurdular və hər il mərasimlə əlaqədar o pərdə dəyişilirdi. Rəvayətlərdə pərdədən tutmaq və dua etmək təkid olunub. Qədimdə Misir və Yəmən padşahları bu pərdəni hazırlayırdılar. Sonrakı dövrlərdə Səudiyyə Ərəbistanında bu pərdələri toxumaq üçün məxsusi fabrik tikildi. O vaxtdan etibarən Kəbənin pərdələri orada hazırlanır.
Bu pərdənin üzərində aşağıdakı kəlmələr yazılmışdır:
"Subhanəllahul-əzim, la ilahə illəllah, Mühəmmədun Rəsulullah, Allahu cəllə-cəlaluhu.”
Hər il Qurban bayramında bu pərdəni dəyişirlər.
Kəbənin dörd guşəsi
1. Şərq guşəsi: "Həcərül-əsvəd” daşı bu guşədə yerləşir.
2. Şimal guşəsi: (Bu küncə "İraqi”də deyərlər.)
3. Qərb guşəsi: (Bu küncə "Şami”-də deyərlər.)
4. Cənub guşəsi: (Bura "Yəməni”-də deyərlər.)
"rükn-yəməni” ("yəməni” küncü)
İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurub: "Yəməni rüknü biz Əhli-beytə məxsus olan küncdür ki, biz oradan behiştə daxil olacağıq. Orada hansı dua oxunsa, Allah yanında qəbul olunur.”
İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurur: "Hər vaxt ki, mən "Yəməni” rüknünə yetişirdim, Həzrəti Cəbraili orada görürdüm.”
Zəmzəm quyusu
Zəmzəm elə bir çeşmədir ki, Allah-Taala Öz lütfü və mərhəməti ilə həzrət İsmailin ayağı altından cari etdi. Bu bulaq tarix boyu müxtəlif hadisələrə
alihi və səlləm) Mədinədə olan zaman həccə gedənlərə buyurardı ki, mənim üçün "Zəmzəm” suyundan sovqat gətirsin.
Müsəlmanlar "Zəmzəm” suyundan bir dərman kimi istifadə edirlər. Müstəhəbdir ki, Zəmzəm suyunu içəndə bu duanı oxusunlar: "Allahumməc-əlhu ilmən nafiən və rizqən vasiən və şifaən min kulli dain və suqmin.”
Bu quyu Kəbədən 18 m-likdə və onun səviyyəsindən 5 m aşağıda yerləşir.
"Səfa” və "Mərvə”
Səfa Kəbənin cənubi-şərqində, Mərvə isə şimali-şərqində yerləşir.
Müstəhəbdir ki, Səfa ilə Mərvə arasındakı yaşıl işıqarla müşahidə olunan 70 m məsafəni hacılar payi-piyadə və bir qədər yüyürək qət etsinlər. Qeyd edirik ki, Səfa ilə Mərvə arasındakı yolun uzunluğu 420 m, eni isə 20 m-dir Səfa dağının hündürlüyü 15 m, Mərvənin hündürlüyü isə 8 m-dir.
"Əbu qübeys” dağı
Bu dağ Məscidül-Həramın yaxınlığında yerləşir. Peyğəmbərlərdən bir neçəsi bu dağda dəfn olunublar. "Şəqqül-qəmər” möcüzəsi bu dağda zahir olub.
Səfa və Mərvənin əsrarı
Səfa və Mərvəni səy etmək görkəmi şəxsiyyətlərdən və mühüm hadisələrdən bəhs edən tarixi bir kitab oxumaq, bunlar ilə müqayisə olunmaz dərəcədədir. Bu bir səfərdir ki, yol uzun, mənzil uzaq. Bu bir mübarizə səhnəsi və canlı bir tarix olub biz oxuduğumuz digər tarixlər kimi deyil. Bu yer, idrak etmək yeri yox, hissiyyat yeridir.
Peyğəmbərlərdən Həzrət İbrahim (əleyhissalam) fəqət mübarizə və mücadilə səhnəsində qərar tutub. Bunu da xatırladırıq ki, İsmail dünyaya gələndə atası İbrahimin 95 yaşı vardı.
Həcc mərasimi bir tərbiyə məktəbi və çətin sınaqlar meydanıdır.
"Həra” dağı
Həzrət Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) hələ risalətə çatmamış, ilk əvvəl "Həra” dağına pənah apararaq, ibadətdən ötrü özünə orada sığınacaq tapmışdı. Nəhayət Cənab Cəbrail rəcəb ayının 27-də Allah tərəfindən nazil olaraq Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-ə ilk vəhyi: "İqrə bismi Rəbbikəl-ləzi xələq” ayəsini yetirdi və o həzrət risalətə çatdı. Elə bir risalət ki, "Xatəmən-Nəbiyyin (peyğəmbərlərin möhrü) idi. Yəni o, axirəz-zaman Peyğəmbər idi ki, ondan sonra yer üzünə heç bir peyğəmbər gəlməyəcək. Müstəhəbdir ki, hacılar o məqami-şərifdə iki rükət ziyarət namazı qılsınlar. Bu dağa "Cəbəlül-Quran” və "Cəbəlül-İslam” da deyirlər. Çünki Qurani-şərifin ilk ayələri bu dağda nazil olub. Dağın hündürlüyü təxminən 200 m olar.
"Sur” dağı
"Sur” dağı Məscidül-Həramın iki kilometrliyində yerləşir. Bu dağda bir mağara var, hansı ki, İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) Mədinəyə hicrət edərkən bu mağarada gizlənmişdi. Bu dağa "Sur” adı verirlməyinin səbəbi odur ki, bu məntəqənin qəbilə başçısı Sur ibni Əbdi Mənaf olub. Ona görə də bu dağı onun adı ilə adlandırıblar.
məkkə-mədinə arasındakı ziyarətgahlar
1. Abdullah ibni Abbasın qəbri (Taif vadisində yerləşir.)
2. Həzrət Həvvanın qəbri (Cəddədə yerləşir.)
3. Peyğəmbərimizin anası həzrət Aminənin qəbri ("Əbva”-da, Mədinənin 45 km-liyində yerləşir.)
4. "Qədir Xum” məscidi ("Cohfə” məscidinin yaxınlığında yerləşir.)
5. Əbuzərin qəbri (Rəbəzə səhrasındadır).
6. "Bədr” müharibəsi şəhidlərinin qəbirləri ("Rəvha”-da Mədinənin 17 km-liyindədir.)
İslam peyğəmbərinin (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) anadan olduğu yer
Rəsuli Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)-in təvəllüd tapdığı məhəllədə "Məktəbətu Məkkətəl-mükərrəmə” adlı bir kitabxana yerləşir. Müstəhəbdir ki, o məqamda aşağıdakı duanı oxusunlar: "Allahummə bicahi Nəbiyyikəl-Mustəfa və Rəsulikəl-Murtəza və əminikə əla vəhyis-səman, təhhir qülubəna min kulli vəsfin yubaiduna ən müşahədətikə və məhəbbətik; və əmitnəllahummə ələs-sünnəti vəl-cəmaəti əla muvalati əvliyaikə və muadati ədaik, vəş-şövqi ila liqaik, ya zəl-cəlali vəl-ikram. Allahummə inni əv-dətu fi hazəl-məhəlliş-şərifi min yəvmina haza, ila yəvmul Qiyaməti. Xalisən, muxlisən, Əşhədu ən la ilahə illəllah və ənnə Mühəmmədən əbduhu və Rəsuluhu.
"Mina”
Bu, "Mühəssər” vadisi ilə, "Cəməreyi-əqəbə” (böyük şeytan) arasında yerləşən bir sahədir. "Xif” məscidi Minada yerləşib. Bu yerə "Mina” (arzu) adı verilməsinin səbəbi odur ki, Cəbrail (əleyhissalam) Həzrət Adəmə nazil olub dedi: "Burada behişti arzu et.”
İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) Minada "həlq” (başı dibdən qırxmaq) edənlər üçün Allahdan 3 dəfə, "təqsir” (dırnaq tutmaq və başın tükündən qismən kəsmək) edən kəslər üçünsə bir dəfə rəhmət dilədi.
Çünki saçını verən, Allah yolunda başını da verər, necə ki, qurban vermək qurban olmağın rəmzidir.
Məşər–şüur, Mina isə eşq rəmzidir.
İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) and içdi ki: "Mina çölünə gələn şəxs, Allahın izni ilə günahları bağışlanmış halda qayıdar.”
Üç gün minada qalmağın rəmzi nədir?
Mina çölünü görənlər bilirlər ki, orada alış-veriş üçün bazar, gəzmək üçün seyrəngah yoxdur, deputatlar, nazirlər və hökmdarlar yox, İslam ölkələrinin həqiqi nümayəndələri burada cəm olurlar ki, müsəlmanların dərd-sərindən xəbərdar olsunlar.
Mina çölü
Şeytana daş atılan yerlər
Mina dağında, bir-birindən 300 m məsafədə yerləşən rəmzi şeytanlar–sement və daşdan hörülmüş üç sütundan ibarətdir. Onların ətrafı kasa şəklində metr yarımlıq çökək yerdir. Atılan xırda daşlar hamısı şeytana dəyərək oraya tökülür.
Bu hadisəyə aid tarixdə bir neçə cür rəvayət vardır. Bir rəvayətə görə İbrahim peyğəmbər İsmaili Minaya qurban kəsməyə apardığı vaxt, şeytan qabaqlarına çıxdı və İbrahim (və ya İsmail) şeytana daş atdı.
Başqa bir rəvayətə görə "Fil” cərəyanında üç nəfər casus Məkkə əhli tərəfindən ifşa olunaraq, həmən yerdə daş-qalaq olundular.
Üçüncü rəvayətə görə hal-hazırda rəmzi şeytanların yerləşdikləri yer qədimdə, İslamdan əvvəl üç əsas bütün yerləşdiyi yer olub. Xəstəlik səbəbi ilə özləri gəlib şeytana daş atmaq iqtidarında olmayan kəslərə gəldikdə isə, müstəhəbdir ki, hacılar bu xəstələri həmin yerə gətirsinlər və xəstələr bu mərasimi müşahidə etməklə şeytanlara qarşı öz nifrətlərini bildirsinlər.
Rəmyi-şeytan (yuxarı hissədən)
Rəmyi-şeytan (aşağı hissədən)
Mənbə: ''Məkkeyi-mükərrəmə, Mədineyi-münəvvərə və həcc ziyarəti" kitabı
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
