Asqırmaq, əsnəmək və tüpürməyin qaydaları haqqında

İmam Sadiq (ə) buyurur: "Müsəlman qardaşınız ilə qarşılaşdığınız zaman ona salam verib hal-əhval tutun. Xəstə olduğunuz zaman onun görüşünə gedin və qayğısına qalın. Əgər bir şəxs yanınızda asqırarsa bu kəlməni deyin:

"Əlhəmdulillahi rəbbil aləmin la şəriykə ləh”

(Şükr olsun aləmlərin Rəbinə ki, Onun şəriki yoxdur).

Asqıran şəxs isə belə cavab versin.

"Rəhiməkəllah”

(Allah sənə rəhm etsin).

Sonra belə bir dua da oxumaq olar.

"Yəhdiykumullahu və yuslihu bələkum”

(Allah sizi haqqa hidayət etsin və işlərinizi nəzmə salsın).

Peyğəmbər (s) buyurur: "Asqıran şəxs sizdən nə qədər uzaq olsa belə, onun üçün dua edin.”

İmam Rza (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Əsnədiyiniz zaman əlinizi ağzınıza tutun.Ağız Şeytanın dərəsidir. İnsanın başına gələn xoşa gəlməz işlərin bir çoxu dilinin vasitəsilə meydana gəlir. Asqırmaq isə insana Allah tərəfindən verilən bir nemətdir. Asqırmaqla bir çox xəstəliklər insandan dəf olar.”

Başqa bir hədisdə deyilir: Allah-təala insanın salamatlığı üçün bir çox nemətlər yaratmışdır. Amma insan bu nemətlərdən lazımınca istifadə etmir və nəticədə küfr və bədbəxçiliklərlə üzləşirlər.

İmam Sadiq (ə) asqırdığı zaman deyərdi:

"Əlhəmdu lillahi rəbbil aləmin”

(Şükr olsun alənlərin Rəbibniə)

Sonra əlini burnuna qoyub deyərdi:

"Rəğəmə ənfi lillahi rəğmən daxirən”.

Peyğəmbər (s)-ın yanında bir şəxs asqırsaydı

"Barikəllahu fiykə”

(Allah ömrünü bərəkətli etsin)

və ya "Rəhiməkəllahu” (Allah sənə rəhm etsin) kəlməsini deyərdi. Asqıran şəxsə isə "Yəğfirullahu ləkə və ləna” (Allah sənə və bizə rəhm etsin) deməyi tövsiyə edərdi.

Əli (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Kim asqırdıqdan sonra bu kəlməni bir neçə dəfə təkrar edərsə

"Əlhəmdulillahi rəbbil aləmin əla kulli halin” heç vaxt qulaq ağrısına düçar olmaz.

İmam Sadiq (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Asqırmaq insanın rahatlığına səbəb olur, amma üç dəfədən çox asqırarsa bu rahatlıq əlaməti deyil, hansısa xəstəliyin yaranmasına dəlalət edir. İnsan asqırdığı zaman yaxşı olar ki, əlini burnunun üzərinə qoysun və uca səslə asqırıb heç kimi narahat etməsin. Asqırdıqdan sonra isə yaxşı olar ki, bu dua oxunsun:

(Əlhəmdulillahi rəbbil aləmin kəsiyrən kəmahu və əhluhu və səlləlahu əla Muhəmmədin nəbiyyi və alihi və səlləm ).

Başqa bir hədisdə deyilir: "Yanınızda mömin bir şəxs (kişi) asqırarsa "Yərhəməkəllah,” qadın olarsa "Afakillah,” uşaq olarsa "Zərəkəllah,”xəstə olarsa "Şəfakəllah, " kafir olarsa "Hədakəllah” kəlmələrini deyin.

Bunların hamısının cavabında asqıran şəxs "Yəğfirəllahu ləna və ləkum”deyə bilər.”

"Vaxtı vaxtında asqırmaq insanda xora, sifətdə iflic (ağız və çənənin əyilməsi) sulanması kimi xəstəliklərin yaranmasının qarşısını alır.”

İmam Məhəmməd Baqir (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Ayaq yolunda asqırdığınız zaman xatirinizdə (zehninizdə) olsa da Allahı xatırlayın (zikr edin).”

Peyğəmbər (s)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Əsnədiyiniz zaman üzünüzü göyə tərəf tutun və əsnəyib qurtardıqdan sonra Allaha şükr edin.”

Əli (ə)-dan əxlaqi mövzuda nəql olunmuş hədislərin birində deyilir: Qibləyə tərəf tüpürməyin, tüpürdükdən sonra yadınıza düşərsə istiğfar edin Əstəğfirullahi ətubu və iləyh deyin. "Tüpürdüyünüz zaman əlinizi ağzınızın üzərinə qoyun və insanların toplaşdığı istiqamətə tüpürməyin.”

İmam Sadiq (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Namaz qılarkən asqıran şəxs yaxşı olar ki, Allaha şükr etsin(Əlhəmdulillah) desin. Başqa birisi namaz qılarkən asqırarsa "Əlhəmdulillah və Səlləllahu əla Muhamməd və Ali Muhəmməd.”

Əllamə Məclisi

Möminlərin Zinəti