İnsan hər bir zamanda öz vəzifəsini bilməlidir

İnsan öz yaşadığı dövrün hər bir zamanında həyatı boyu oxuyub öyrənməli və öz vəzifəsini bilməlidir. Yəni Allah-təala zamanın içində insandan nə tələb etdiyini öyrənib başa düşməli və öz vəzifəsinə əməl etməlidir. Hər bir insan namaz, orucdan öncə öz vəzifəsini təyin etməlidir. Səhər yuxudan ayılarkən insan əvvəl bunu başa düşməlidir ki, Allah-təala ondan nə istəyir. Əgər bir şəxs Allahın ondan nə istədiyini düşünüb başa düşərsə ondan sonra namaz, oruc və s. əməllər də başa düşdüyü bu vəzifənin içindədir.

Bəzən insanın gülməyin eybi yoxdur, lakin bəzən də elə gün olur ki, orada gülməyi düzgün deyil. Bəzi yerdə insanın ağlamağı eyb sayılmır. Lakin elə gün olur ki, insan orada ağlamalıdır.

Bir gün İmam Rzaya(ə) xəbər verdilər ki, əmisi Məhəmmədin son nəfəsləridir. İmam Rza(ə) bu xəbəri eşitcək onların evinə yollandı. Evə daxil olub Məhəmmədin başı üzərində əyləşdi. Orada olanlar ağlaşırdı. Məhəmmədin qardaşı İshaq isə hamıdan möhkəm ağlayırdı. İmam bu halı müşahidə etdiikdə azacıq gülümsədi.

İmamın bu təbəssümü məclisdəkilərin xoşuna gəlmədi. Hətta bəziləri dedilər: Onun bu təbəssümü əmisinin ölümünə şad olduğunu göstərir.

Ravi deyir ki, İmam Rza(ə) məsciddə namaz qılmaq üçün çölə çıxdı. Səhabələrdən biri dedi: Ey Allahın höccəti, sənə qurban olum! Sizin təbəssüm etdiyiniz zaman məclisdəkilərin bəzisinin dedikləri bizi narahat etdi.

İmam Rza(ə) buyurdu: Mən İshaqın ağlamağına təəccübləndim. Halbuki, and olsun Allaha Mən İshaqın Məhəmməddən tez öləcəyini və Məhəmmədin İshaqın başı üzərində ağladığını indidən görürəm.

Həqiqətən də Məhəmməd sağalıb şəfa tapdı və İshaq xəstələnib ölüm yatağına düşdü. Məhəmməd onun başı üzərində möhkəm ağladıqdan sonra İshaq dünyasını dəyişdi.

İmam Rza(ə) onların fikrinə görə yerində təbəssüm etmədi, lakin o Həzrətin öz fikrinə görə orada təbəssüm etməyin heç bir nöqsanı yox idi. Çünki İmam bilirdi ki, Məhəmməd ölməyəcək.

Buna görə də insan nə üçün gülüb ağladığını bilməlidir. Yəni insan hər bir yerdə və hər bir zamanda Allahın ondan nə istədiyini düşünüb öz vəzifəsinə əməl etməlidir. Əgər insanan öz vəzifəsini başa düşüb Allahın istədiyi kimi əməl edərsə, həmin şəxs Allaha bütün qəlbi ilə iman gətirmişdir.

İmam Hüseyn(ə) öz yaşadığı dövürdə bu məsələni özü üçün tapıl həll etmişdi. O həzrət bildi ki, mən indi elə bir vəziyyətdə yaşayıram ki, diri qalmağım mənim üçün ar və nöqsandır. Mənim namaz orucum öz yerində, lakin bunların hamısından üstün mənim şəhid olmağımdır. Allah-təala məndən bu gün şəhid olmağımı istəyir.

İmam Həsən(ə) yaşadığı dövürdə öz vəzifəsini bilib ona Allah istədiyi kimi əməl etmişdir. İmam Həsən(ə) bilirdi ki, mən indi elə bir zamanda yaşayıram ki, Allah-təala mənim sülh bağlamağımı istəyir.

Buna görə də İmam Həsən(ə) Müaviyə ilə sülh etdi.

Ola bilsin bəzi şəxslər desinlər ki, İmam Həsən sülhçü olduğu üçün Müaviyə ilə sülh, İmam Hüseyn(ə) qiyamçı olduğu üçün Yəzidə qarşı qiyam etdi.

Bu cür fikirlər çox yanlış bir fikirdir. Çünki İmam Həsənin(ə) dövründə zamanın tələbi və Allahın istəyi sülh olduğu üçün o Həzrət də hər bir şeydən əvvəl sülh müqaviləsi bağladı. Əgər İmam Hüseyn(ə) İmam Həsənin(ə) zamanında olsaydı o da sülh edərdi. Həmçinin İmam Həsən(ə) İmam Hüseynin(ə) zamanında yaşasaydı, o da Yəzidə qarşı qiyama qalxardı.

Çünki əsas məsələ budur ki, Allah hansı dövürdə nəyi tələb edirsə, insandan onu da layiqincə yerinə yetirməlidir.

Həzrət Əlinin(ə) iyirmi beş il evdə əyləşməsi xilafəti dövründə olan döyüşləri və camaatı haqqa dəvət etməsi müxtəlif zamanların tələbinə uyğun olması bunun üçün açıq aydın sübutdur.

Bəzi şəxslər elə düşünməsinlər ki, İmam Əli(ə) kimdənsə qorxub iyirmi beş ili evdə xanənişin olmuşdur. İmam Əli(ə) Allahdan başqa heç kəsdən qorxmurdu. O Həzrətin iyirmi beşi ivdə əyləşməsinin səbəbi zamanənin tələbi və Allahın istədiyi olduğu üçün o öz vəzifəsini yerinə yetirdi. Çünki o Həzrətin dövründə yaşayan insanların çoxu nadan və düşüncəsiz olduğu üçün o da bu işi görmüşdür. O Həzrətin dövründə bir zaman da gəldi ki, İmam Müaviyə ilə müharibə etməli oldu və öz vəzifəsinə əməl etdi. O vaxtlar da bir sıra nadan insanlar döyüşün gedişatına mane oldular. Ondan sonra İmam Əlinin(ə) vəzifəsinin camaatı haqqa dəvət etməsi olduğunu bilib onları haqqa dəvət edirdi.

İmam Əli(ə) camaatı haqqa dəvət edirdi, lakin nadan camaat onu başa düşmək istəmirdilər. Onların bu nadanlığı o Həzrəti təngə gətirmişdi. Axırda İmam Əli(ə) onlara xitab edərək buyurdu:

أَظْأَرُكُمْ عَلَى الْحَقِّ وَ أَنْتُمْ تَنْفُرُونَ عَنْهُ نُفُورَ الْمِعْزى مِنْ وَعْوَعَةِ الْأَسَدِ

Mən sizi haqqa dəvət edirəm, lakin şirin nərilti səsindən meşədə hevanların qaçdığı kimi, siz də mənim haqtələb səsimdən qaçırsınız.

İmam Əli(ə) öz yaşadığı dövrün hər bir zamanında Allahın ondan nə istədiyinin düşünüb bilmiş və öz vəzifəsinə layiqincə əməl etmişdir.

Həzrət Peyğəmbər və imamların hamısı öz yaşadığı dövürdə zamanın tələbinə əsasən Allahın istədiyi kimi hərəkət etmişlər. Onlar öz zamanlardı Allahın onlardan nə istədiyini düşünmüş və öz vəzifələrinə əməl etmişlər.

İmam Hüseyn(ə) da bildi ki, ərəfə günü mənim ilahi vəzifəm Məkkədən çıxmaqdır. O Həzrət əvvəl özünü inandırdı ki, nə qədər dünyəvi xoşluq və ləzzətlər varsa hamısından keçməliyəm. Bana görə də ərəfə günü Məkkədən Kufəyə hərəkət etməyi qərara aldı.

İmam Hüseynin(ə) qardaşı Məhəmməd hənəfiyyə o Həzrətin Məkkədən xüruc etməsini eşitdikdə özünü qardaşına yetirib dedi: Qardaş, eşitdim ki, Məkkədən çıxmaq istəyirsən?

İmam buyurdu: Bəli.

Məhəmməd dedi: Bilmirsənmi Kufə əhli vəfasızdır və onlara etibar etmək olmaz? Görmədinmi onlar Atan Əli(ə) ilə necə rəftar etdilər?

İmam buyurdu: Sənin bu barədə təklifin nədir?

Məhəmməd dedi: Mənim birinci təklifim budur ki, Məkkədə qalıb istirahət edəsən. İkinci təklifim isə budur ki, əgər Məkkədə qalmaq istəmirsənsə onda Yəmənə get. Çünki Yəməndə Peyğəmbəri(s) sevənlər və vəfalı insanlar çoxdur. Ora getsən sənə hörmət edərlər və sənin üçün istədiyin şəraiti hazırlayarlar.

İmam Hüseyn(ə) bildi ki, Məhəmmədin söz tutumu azdır və onu başa düşməyəcək. Ona görə də buyurdu: Qoy bu barədə fikirləşim.

Məhəmməd İmamdan ayrılıb getdi. Bir neçə saatdan sonra xəbər tutdu ki, İmam Məkkədən hərəkət etməyə başlayır. Özünü İmama yetirib dedi: Ey Allahın höccəti, axı mən sənə dedim ki, Kufəyə getməyəsən.

İmam buyurdu: Yuxuda cəddim Peyğəmbəri(s) gördüm. O mənə buyurdu:

يَا حُسَيْنُ أُخْرُجْ فَإِنَّ اللهَ تَعالى أَرادَ أَنْ يَراكَ قَتِيلاً

Ya Hüseyn! Çıx, həqiqətən Allah səni qətil (qanına boyanmış) görmək istəyir.

Məhəmməd dedi: Əgər Allah sənin şəhid olmağını görmək istəyirsə, bəs onda ailəni, qızlarını və körpə uşaqları nəyə görə aparırsan?

وَقَدْ شآءَ أَنْ يَراهُنَّ سَباياً

İmam buyurdu: Çünki Allah onları da əsir görmək istəyir.

İmam Hüseyn(ə) bilirdi ki, mənim bu günkü vəzifəm şəhid olmaq və ailəmin isə vəzifəsi əsir olmaqdır. Çünki Allah-təala ondan bunu istəyirdi. Buna görə də İmam Hüseyn(ə) bu məsələni başa düşdü və öhdəsinə düşən vəzifəsinə əməl etdi. O Həzrət bildi ki, əgər mən bu günkü vəzifəmə əməl etməsəm və ərəfata getsəm İslamdan heç bir əsər-əlamət qalmayacaq.

İmam Hüseyn(ə) öz qardaşı Məhəmmədə bildirdi ki, siz gedin ərəfata və qurbanlarınızı kəsməklə məşğul olun. Lakin mən öz qurbanlarımı Kərbəlaya aparıram.

İmam Hüseyn(ə) Məkkədən çıxıb yola düşdü. Məhərrəm ayının ikinci günü kərbəlaya yetişib xeymələri qurub hazırlıq işləri gördü.

Nəhayət Məhərrəm ayının doqquzuncu günü oldu. İmam Hüseyn(ə) xeyməsinin qarşısında öz qılıncına söykənib azacıq mürgüləmişdi. Bacısı Xanım Zeynəb o Həzrətin yanına gəlib dedi: Qardaş deyəsən düşmən qoşunu hücuma keçmək istəyir.

İmam buyurdu: Əbülfəzli çağırın.

Həzrət Əbülfəzl İmamın hüzuruna gəldi.

İmam ona buyurdu: get onların məqsədlərini öyrən.

Həzrət Əbülfəzl gedib onların məqsədlərini öyrənib İmamın hüzuruna qayıtdı və dedi: Onlar deyirlər Hüseyn ya gərək beyət etsin, yada günü bu gün döyüşə başlayırıq.

İmam buyurdu: Get onlara de ki, mən Yəzidə beyət etməyəcəyəm, lakin onlardan sabaha qədər möhlət al. Ürəyim çox istəyir ki, bu gecəni də ibadətlə səhərə çatdırım.

Aşura günü günortadan sonra müharibə başlandı İmamın bütün səhabələri şəhid oldular və ailəsi də əsir tutuldular. İmam Hüseyn(ə) Kərbəlada otuz min nəfərlik düşmən ordusunun qarşısında izzətlə dayanıb uca səslə buyurdu:

إِنْ كانَ دِينُ مُحَمَّدٍ لا يَسْتَقِيمُ إِلاّ بِقَتْلِى يَاصُيُوفُ خُذُونِى

Əgər cəddim Mühəmmədin dini mənim ölməyimlə diri qalacaqsa, elə isə ey qılınclar, doğrayın məni!

İmam Hüseyn(ə) öz zamanında Allahın ondan nə istədiyini dərk edib öz vəzifəsinə layiqincə əməl etdi.

Buna görə də insan öz yaşadığı dövürdə zaman çərçivəsində hər bir əməlindən öncə Allahın ondan nə istədiyini başa düşməli və öz vəzifəsinə də əməl etməlidir.

Kitabın adı: İmam Hüseyn (ə) məktəbi