Axmaq dosta tabe olmağın nəticəsi
Bir nəfərin evində su quyusuna ehtiyacı olur. Fəhlə çağırıb, evin içində bir quyu qazdırır. İş qurtaranda görür ki, evin içi torpaqla doludur. Təəccübdə qalıb nə edəcəyini bilmir. Axmaq bir dostu var idi. Onun yanına gedib ondan məsləhət istəyir. Dostu ona deyir: Fəhlənə de ki, evin başqa bir tərəfində, başqa bir quyu qazıb torpağı ora töksün. Kişi dostunun göstərişi üzrə əməl edir. Evin bir tərəfində başqa bir quyu qazdırıb, birinci quyunun torpağını ora tökür. Sonradan anlayır ki, ikinci quyunun torpağını nə edəcək? Yenə də dostunun məsləhətinə gəlir. O isə deyir: İndi də torpağı birinci quyuya töküb özünü bu işdən rahat et!
Günlərin birində, bir kişinin inəyi başını bir qabın içinə salıb nə isə yemək istəyərkən başı ilişib qabın içində qalır. İnəyin sahibi nə qədər fikirləşirsə, bir çarə qıla bilmir. Naəlac qalıb kəndin darğasının yanına məsləhətə gedib müşkülü ona nəql edir. Darğa deyir: Özüm hadisə yerinə gedib baxmayınca bir söz deyə bilmərəm. İnəyin sahibi darğanı özü ilə hadisə yerinə aparır. Darğa səhnəni görcək deyir: İnəyin başını kəsin! İnəyin başını kəsirlər. Bu zaman baş qabın içinə düşür və çölə çıxara bilmirlər. Darğa deyir: İndiki, belədir qabı sındırıb başı çölə çıxarın. Axmaq darğanın fikrindən həm inəyin başı kəsildi, həm də qab sındırıldı. Axmaq dosta tabe olmağın nəticəsi budur.(Kəşkül Təbəsi c.1.səh.167)
Həzrəti Süleyman peyğəmbərdən nəql olunur, buyurur:
"Dostlarına baxmamış, heç kimin barəsində qəzavət etməyin. Çünki, insan, dostları və yoldaşları vasitəsilə xüsusiyyətləşir."(Səfinətül-bihar. C.2.səh.27 )
Həzrət Əli(əleyhissalam) buyurur:
"Bu altı sifətə malik şəxslərlə dostluq və yoldaşlıq etməyin faydası yoxdur:
1.Əgər sənə söz desə, yalan desin.
2.Əgər səndə ona söz desən, səni də yalançı sansın.
3.Sən onu əmin tanıyasan, o isə sənə xəyanət etsin.
4.Səni əmin tanıyan halda, sənə töhmət vura.
5.Əgər ona nemət versən, təşəkkür etmək fikrində olmasın.
6.Nemətə qarşı küfr etsin və sənə nemət versə, boynuna minnət qoysun.
Bəs belə şəxslərlə dostluq etmək lazım deyildir."(İsna əşəriyyə. Səh.231 )
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi