Nəyə görə Quranda eşitmək sözünün cəm şəkli gəlməyib?
Məşhur İslam alimlərindən Şeyx Tusi özünün məşhur, «Təfsiri Tibyan» kitabında tanınmış ədəbiyyatçıların birinin dilindən belə nəql edir ki, Qurani-kərimdə eşitmək sözünün tək şəkildə gəlməsinin iki səbəbi ola bilər:
Birinci, «eşitmək» sözü ərəb dilində bəzən, cismin cəm şəkli mənasında işlədilir. Bu səbəbə görə bu sözün cəm şəkildə gəlməsinə ehtiyac yoxdur.
İkinci, Quran ayəsində «eşitmək» sözünün məsdər mənasında işlədilməsi nəzərdə tutulsun. Məsdərin öz-özündə həm aza, həm dəçoxa dəlalət etməsinə görə daha onu cəm şəklində gətirməyə ehtiyac yoxdur.
Bundan əlavə, bu fərqin elmi və zövqi cəhətini də qeyd etmək olar. O da budur ki, dərk olunmalılar eşidilməlilərə nisbət daha çoxdur. Ona görə də «qəlblər» və «gözlər», cəm şəklində işlənib. Lakin, «eşitmək» (qulaq) tək şəkildə işlədilib.
Qulağın şəriətdə dəyəri
Gördüyümüz kimi, İmam Səccad (əleyhissəlam)-ın nəzərincə, iki qulağın insanın boynunda haqqı var. Həzrət, o hüququ bəyan etdi. Şəri cəhətdən də qulağın öz dəyəri vardır. Şəriət sahibi onu bəyan etmişdir. Mühəqqiq Əllamə Hilli buyurur:
«İnsanın iki qulağında tam qan bahasının yarısı nəzərdə tutulub. Qulağın yumşaq yerinin kəsilməsinə görə insanın tam qan bahasının üçdə biri qədərdir. Qulağın yumşaq yerini deşməyin isə insanın qan bahasının üçdə biri qədər bahası verilməlidir. Təxminən yuxarıdakı ifadə kimi Ayətullah Xoinin "Məbani Təkmətül-minhac" kitabında gəlib:
«İnsanın iki qulağında tam qan bahası var. Kar qulaqda, yarım qan bahası, bəzilərində isə həmən qanun üzrə. Qulağın yumşaq yerində isə üçdə bir qan bahası var." Müctehidlərin «Tozihil-məsailin»də yazılır:
Əgər iki qulaq kəsilib atılsa, insanın tam qan bahası verilməlidir. Yaxud, əgər qulağa elə zərbə dəysə ki, kar olsun, tam qan bahsın verməlidir. Əgər insanın bir qulağını kəssələr insanın yarım qanbahasını verməlidirlər. Əgər qulağın yumşaq yerini kəssələr, ehtiyat odur ki, onunla sülh etsin.(Nəhl surəsi-77.)
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6721
Bu gün: 0
