Hicrətin 60-cı ili
Hicrətin 60-cı ilidir! Müaviyə ibn Əbu Süfyan hiylə, qızıl və zor işlətməklə, laqeydlik və iffətsizlik mayası xristian anası Meysunun döşlərindən kökəlmiş, dinsizlik dərsini babası Əbu Süfyandan irs apararaq atasının məktəbində kamala çatdırmış oğlu Yezid üçün hakimiyyətdə vərəsəliyi qəbul etdirə bildi. Yəqin oldu ki, ondan sonra oğlu Yezid hakimiyyətə gələcəkdir.
Hicrətin 60-cı ilidir! Müaviyə öz var-qüvvəsi ilə, islam adı altında, tarixin başlanğıcından bütün peyğəmbər övliyaların dağıtmağa çalışdığı pis üçlüyü «Qulluq, yalan və qarət»in sütunlarını möhkəmlətdi. Dünən öz bütün varlığı ilə haqqın batil əleyhinə apardığı bütün müharibələrə də islam və müsəlmanların iftixarı olan Mühacir və Ənsardan ibarət islamın əvvəllərinin mücahidləri, onların dalınca tabiin (inqilabın ikinci nəsli) ya pulla alınır, ya zorla sakitləşdirilir, ya da qılıncla susdurulurdu. Sonu isə budur ki, xalqın din və dünyası küfr və zülmün iradəsinə tərəf fırlanırdı.
Hicrətin 60-cı ilidir! Hər bir şey qəsbkarın qüdrətinin ixtiyarındadır. Dəyərlər hökumət işçiləri tərəfindən təyin olunur. Xalqın etiqadı saxta hədislərlə tənzimlənirdi. Hər bir hədis xilafət aparatının qoyduğu qiymətlə bir dinardır. Nə qədər hədis düzəlməlidir? Xəlifə bilir, de, altı yüzədək, bəlkə daha artıq. Bəli, dünənədək səhabə olmaq dəbdəbəsini yedək çəkən Əbu Hüreyrələr, Əbu Dərdalar və Əbu Musalar bu gün Əməvi səltənəti aparatının əlində alətdirlər və hədis maşınına çevrilmişlər.
Hicrətin 60-cı ilidir! Nə sünnilik Hənəfi, Maliki, Şafei və Hənbəliyə bölünmüş, nə də şiəlik Keysaniyyə, Zeydiyyə, İsmailiyyə və isna Əşəriyyəliyə şöbələnmişdir. Əslində yalnız iki firqədirlər, ya Məhəmməd (s), ya da Əbu Süfyan nəslinin şiəsidirlər. Bir dəstə də sağ qalmağı üstün tutanlardır. Onlar siyasətdən ayrı dini müqəddəslik çətirinin himayəsi altında evlərinə çəkilmiş və ibadətlə məşğuldurlar.
Mərhum Şəriəti demişkən: «İnqilabın ilk köməkçiləri Məhəmmədin (s) şəxsi məktəbinin bəslədikləri üç qrupa bölündülər: Bu əyriliyə tab gətirməyən bir qrup səslərini ucaltdılar və öldürüldülər. Əbuzər, Əmmar, Abdulla Məsud, Meysəm, Hücr hamısı getmişlər. İkinci qrup haqpərəstliyin fədakarlıq tələb etdiyi və həqiqi müsəlman qalmağın nə fəthi, nə də qəniməti olduğu, əksinə işgəncə və zindan olduğu çətin bir vəziyyətdə yeni bir şey fikirləşib tapan bir dəstə idi. Onlar cənnəti cihad cəbhəsində deyil, xəlvət, zahidlik və ibadətin əmin-amanlığında əldə etməyi fikirləşib tapdılar. Təkliyə çəkilib Allaha aşiqanə düşüncə, zahidlik uzun-uzadı oruclar və nafilə namazları qılmaqla məşğul olmağa başladılar. Onlardan nümunə olaraq Abdulla ibn Öməri göstərmək olar. Bunlar müsəlman kütlələri Bəni Üməyyə cəlladları və işçilərinin şallaqları altında inlədiyi vaxt gözlərini onların müqavimət və qiyamına tikdiyi böyük şəxsiyyətlər idilər ki, məscid guşələrinə çəkilib ən yaxşı müsəlman şəxsiyyətlərini küfr və zülmün xeyrinə xəlvəti ibadətə qurban verdilər. İkinci dəstə isə Bədr, Ühüd, Hüneyn, Mədinə, cihad, hicrət və islam Peyğəmbərinin (s) yanından topladıqları iftixarları gətirərək Müaviyənin yaşıl sarayında sataraq pulunu alan bir dəstə idi. Əbu Dərda, Əbu Musa, Əbu Hüreyrə (belə bir dövrdə gənc nəslin təklifi nədir? Dünən olmayan gənclər inqilabın ikinci, bəlkə üçüncü nəslidirlər) inqilab dövründə olmayan gənclər o əzəmətli əsr, o iftixar və qələbələr, iman və eşqləri bu səhabələrin dilindən eşitməli idilər. O eşq gənclərin qəlbində döyünər, düşüncələri, imanları və ümidləri bu inqilab əsrinin becərdiyi adamlarda idi. Onların bu iylənmiş sudakı rüsvayçılıqlarını, hər gün birinin süqut etdiyini gördükdə özlərində nə məyusluq, nə naümidlik, nə imansızlıq və adı islam olan bir şeyə qarşı nə qəzəb hiss edirlər?
Hicrətin 60-cı ilidir! Taha Hüseynin «Əli və övladları» kitabında dediyi kimi, Müaviyə öz mənfur işi ilə islamda yeni bir bidət yaratdı. Bu bidət hökmranlığın irsi olaraq oğlu Yezidə ötürülməsi idi. Bu, elə bir iş idi ki, nə Əbu Bəkr, nə də Ömər bu fikirdə olmamışdılar. Beləliklə, islamda ilk dəfə bünövrəsi zor, təzyiq, qorxu və vəhşət olan bir hökumət bərqərar oldu.
Hicrətin 60-cı ilidir! Rəcəb ayının ortalarında Müaviyə dini dəyərlərə qarşı apardığı bir ömür mübarizədən sonra bu gün xarabalıqdan başqa bir şeyi qalmayan yaşıl sarayında dünya ilə vidalaşdı. Vəliəhdliyini atası lap son anlarda zorla ümmətə imzalatdıran oğlu Yezid qara xəz əmmaməsini başına qoyub atasının qılıncını bağlayaraq rəsmi şəkildə (taxtda) oturdu.
İbn Əsəm «Əl-Fütuh»da yazır: «Şam əhalisi onu xilafətdə təbrik etdikdən və atasının ölümündə başsağlığı verdikdən sonra əmr etdi ətrafa beyət almaq üçün məktub yazdılar. Mədinənin hakimi Vəlid ibn Ütbəyə aşağıdakı məzmunda bir məktub yazdı:
«Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə! Allah bəndəsi Yezid ibn Müaviyədən Vəlid ibn Ütbəyə.
Salamdan sonra bil ki, Müaviyə Allah bəndələrindən biri idi. Allah-Təala onu əzizləyərək yer üzünün xilafətini ona ehsan etmişdi. İndi o, mərhəmətli Allahın himayəsindədir. Yaşadığı dövrdə tərifli həyat tərzi keçirmiş və yolunu bilən adam olmuşdur. O, öz sağlığında məni öz vəlidi edərək dünyadan getdi. Məktubun məzmunundan xəbərdar olan kimi Mədinə əhalisindən beyət al və sonra Hüseyn ibn Əli, Abdulla ibn Ömər, Əbdürrəhman ibn Əbu Bəkr və Abdulla ibn Zübeyrdən beyət istə. Əgər rəğbət və itaətlə mənə beyət etsələr çox yaxşı, əks təqdirdə onlardan məcburi şəkildə beyət al. Onlardan hansı biri beyət etməsə, boynunu vurub başını mənə göndər».
Kitabın adı: Qədir günündən Aşurayadək
Müəllif: Seyid Kazim Pərpənçi