İlahi qorxunun faydası və yeri
Söhbətimiz ilahi xofun faydası barədədir. Məgər ilahi qorxunun nə dəyəri, faydası var ki, insana səy göstərib xof məqamına çatması və onun yollarını tanıması tapşırılmışdır? Həqiqət budur ki, insanların əksəriyyəti ilahi xofun faydasından xəbərsizdir. Düzdür ki, Quranda ilahi qorxu barəsində çoxlu sayda ayələrin nazil olduğunu bilirlər və həmçinin, Allahdan qorxan şəxsin tərifəlayiq olduğundan da xəbərləri vardır. Lakin Allah qorxusunun onlara nə kimi fayda verdiyindən xəbərsizdirlər. Söhbət peyğəmbərlərin, övliyaların, din böyüklərinin Allah qarşısında hansı qorxu hissi keçirdiklərindən gedəndə, təəccüblə gözlərini döyürlər ki, niyə insan bu qədər qorxu hissi keçirməlidir, bu qədər ağlayıb sızıldamalıdır ki, gözləri tutulsun, üzü saralsın?!
Həzrəti Yəhya (ə) peyğəmbərlər arasında daha çox Allahdan qorxması ilə məşhurdur. Rəvayət edirlər ki, Allah xofundan o qədər ağlamışdı ki, gözlərində və üzündə izlər əmələ gəlmişdi. Hətta anası, göz yaşları yaranın üstünə süzülüb onu sızlatmasın deyə, yanaqlarının üstünə parça tikələri qoyurdu. İnsan bu əhvalatı eşidəndə təccüblənir ki, axı Allahın peyğəmbəri niyə bu qədər qorxmalıdır?! Əgər bizim aramızda bir nəfər bu hala düşsə, divanə deməsək də, deyəcəyik ki, halı qeyri-təbiidir, qeyri-adidir!
Quran ayələrinə ibrət gözü ilə baxsaq görəcəyik ki, xof, peyğəmbərlərin nəsihətlərindən bəhrələnməyin və səadətə çatmağın şərti kimi göstərilmişdir.
«Sən ancaq Qurana tabe olub, Rəhmandan (Onun əzabını) görmədiyin halda qorxan kimsəni qorxuda bilərsən. Beləsinə (axirətdə) bağışlanacağı və çox gözəl bir mükafata (cənnətə) nail olacağı ilə müjdə ver!»(«Yasin» surəsi, ayə 11.).
Bu ayədə Allah, Peyğəmbərə (s) ürəklərində Allah qorxusu olan, hələ də fitrətləri günah tozu ilə tamamilə çirklənməyən insanları haqqa dəvət etməyi xatırladır. Peyğəmbərin (s) dəvət və tə`limlərindən bəhrə götürənlər bu dəstədəndirlər. Çünki qəlblərində Allah qorxusu olmayanlara nəsihət də təsir etməz. Belə adamların ürəkləri qaralmış, bərkiyib daşa dönmüşdür. Ürəklərinə nur saçması üçün bir dəlik belə qalmamışdır. Başqa bir ayədə buyurulur:
«Amma kim (qiyamət günü) Rəbbinin hüzurunda durmaqdan qorxmuş və nəfsinə istəyini, şəhvəti qadağan etmişsə, həqiqətən, onun yurdu cənnətdir!»(«Naziat» surəsi, ayə 40-41.).
Aydındır ki, xof kəlməsi rəca və ümidin müqabilindədir və Allah-təala «Hər kəs Allahının məqamından qorxarsa» buyurur. Buyurmur ki: «Hər kəs Allahın məqamına ümid bəsləyərsə». Bu onu göstərir ki, ilahi xof nəfsin tüğyan etməsinin qarşısını alır və hidayət yolunda qədəm götürməyə səbəb olur. Allahın rəhmətinə ümid bəsləməyin bu həddə qədər təsiri olmur. Başqa bir ayədə Allah iman əhlinin məqamını bəyan etdikdən sonra behişt və onun nemətlərinin Allahdan qorxan kəslərə nəsib olacağını bildirir:
«Onların öz Rəbbi yanındakı mükafatları, (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətləridir. Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allah onlardan razıdır, onlar da Allahdan. Bu (nemətlər) Rəbbindən qorxanlar üçündür!»(«Bəyyinə» surəsi, ayə 8.)
Başqa bir ayədə Rəbbin məqamı qarşısında olan xofu, vüqarı, saflıq və xalisliyi din alimlərinin bariz xüsusiyyətlərindən hesab edir:
«…Allahdan öz bəndələri içərisində ancaq alimlər qorxar…»(«Fatir» surəsi, ayə 28.)
Başqa bir yerdə Allah-təala müsəlmanları zalımlardan deyil, Özündən qorxmağa çağırır:
«…Siz onlardan deyil, Məndən qorxun ki, Mən də sizə olan nemətimi tamamlayım. Bəlkə də, siz haqq yolu tapasınız»(Bəqərə» surəsi, ayə 150.).
Yenə də başqa bir yerdə buyurur:
«Sizi yalnız o Şeytan öz dostlarından (guya onların çox qüvvətli olmasıyla) qorxudub çəkindirir. Amma siz onlardan qorxmayın! Əgər möminsinizsə, Məndən qorxun!»(«Ali-imran» surəsi, ayə 175.).
Kitabın adı: Axirət azuqəsi
Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi