Ramazan ayının sabit olması (müəyyənləşməsi)
Sual 168: Günortadan qabaq ramazan ayının əvvəli e`lan olunarsa, həmin günün orucunun hökmü nədir?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Təbrizi və Vəhiddən başqa): Orucu batil edən əməlləri etməmişsə, gərək niyyət edib oruc tutsun. Orucu batil edən əməllərdən birini etmişsə, orucu batildir, amma ramazan ayının hörmətinə xatir şam azanınadək orucu batil edən əməllərdən çəkinməli və ramazan ayından sonra həmin günün qəzasını tutmalıdır.
Təbrizi və Vəhid: Əgər orucu batil edən əməlləri etməyibsə, gərək niyyət edib oruc tutsun və vacib ehtiyata əsasən, ramazan ayından sonra qəza etsin. Əgər orucu batil edən əməllərdən birini edərsə, orucu batil olar. Amma (ramazan ayının hörmətinə xatir) gərək şam azanına qədər orucu batil edən əməllərdən çəkinsin və ramazan ayından sonra həmin günü qəza etsin.
Təqvim hesablamaları
Sual 169: Ayın əvvəli astronomların hesablamaları əsasında tərtib olunan təqvimlərlə sabit olurmu?
Bütün müctəhidlərin rə`yi: Xeyr, sabit olmur. Amma astronomların sözündən insanda əminlik hasil olsa ayın əvvəli sübuta yetər.
Səfərdə ayın görünməsi
Sual 170: Fars körfəzi ölkələrinə iş ardınca getmiş şəxslərin, orada ayın bir gün tez e`lan olunmasını nəzərə alsaq, oruclarının hökmü nədir? Ramazan ayı və fitr bayramı hansı yer əsasında götürülməlidir?
Bütün müctəhidlərin rə`yi: Əgər ayın əvvəli orada şər`i və mö`təbər yollarla sabit olarsa, ay görünən yerin qaydasına əsasən əməl etsin.
Üfüq ayrılığı
Sual 171: Ərəbistanda ay görünəndə, İranda da ayın əvvəli sayılırmı?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Təbrizi, Safi və Nuridən başqa): Xeyr, iranlılar üçün ayın əvvəli sabit olmaz.
Təbrizi, Safi, Nuri və Vəhid: Şər`i və mö`təbər yollarla sabit olarsa, iranlılar üçün də ayın əvvəli sayılar.
Qeyd: Təbrizi, Safi, Nuri və Vəhid kimi böyük alimlərin nəzərincə, müxtəlif məntəqələrdə gecələrin eyni olması həmin məntəqələrdə ayın əvvəlinin sabit olması üçün kifayət edir və üfüqlərin bir olması lazım deyil.
Sual 172: Əgər ramazan və ya şəvval ayı bir ölkədə görünsə ki, onların üfüqü bizdən bir, ya iki saat fərqlidir, bizim üçün də ayın əvvəli sabit olar?
İmam Xomeyni, Behcət, Xamenei, Safi, Məkarim və Fazil: Əgər ayın göründüyü şəhərlər və ya ölkələr şərq şəhərlərindəndirsə, ayın əvvəli başqa şərq şəhərində və ölkələrində də sabit olar. Amma şərq ölkələrindən olmazsa, (Ərəbistan kimi) ayın əvvəli sabit olmaz.
Təbrizi, Safi, Nuri və Vəhid: Əgər gecədə müştərək olsalar, üfüqdə ayrı olsalar da, şərq şəhəri olmasalar da sabit olar.
Qeyd 1: Məsələn, Əfqanıstan İranın şərqində yerləşir, əgər ay orada görünərsə, İran üçün də sabit olar. Əgər ay Məşhəd şəhərində görünərsə, Tehran əhalisi üçün də ayın əvvəli sayılar.
Qeyd 2: Həmin məntəqədə ayın görünməsi şər`i və mö`təbər yollarla sabit olsa, bizim üçün də ayın əvvəli, sayılar.
Sual 173: Ay İraqda görünərsə, Tehran əhalisi üçün ayın əvvəli sabit olurmu?
İmam Xomeyni, Behcət, Sistani, Xamenei, Məkarim və Nuri: Bu iki yer arasında üfüq fərqinin az olmasını nəzərə alsaq, Tehran sakinləri üçün də ayın əvvəli sabit olar.
Təbrizi, Safi, Nuri və Vəhid: Bəli, ayın əvvəli onlar üçün də sabit olar.
Hakimin hökmü
Sual 174: Şəriət hakimi ayın əvvəlinin sabit olmasını hökm edərsə, onun hökmü müqəllidi olmayanlara da aiddirmi?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Sistani və Vəhiddən başqa): Bəli, şəriət hakimi ayın əvvəlinin sabit olmasını təsdiq edib hökm verərsə, onun hökmü hamıya aiddir və gərək onun hökmünə əməl etsinlər. Şəriət hakiminin səhv hökm verdiyi hal istisnadır.
Sistani: Şəriət hakiminin hökmü ilə ayın əvvəli sabit olmur.
Vəhid: Vacib ehtiyata əsasən, ayın əvvəli şəriət hakiminin hökmü ilə sabit olmur.
Adil şəxsin xəbər verməsi
Sual 175: Əgər bir neçə adil şəxs iki adil şəxsin ayı gördüyünə şəhadət versə, ramazan, ya şəvval ayının əvvəli sabit olarmı?
Bütün müctəhidlərin rə`yi: Xeyr, iki adil şəxs ayı gördüyünə özü şəhadət verməlidir. Əgər ayın görünməsini vasitə ilə nəql etsələr kifayət etmir. Onların sözündən ayın görünməsinə əminlik hasil olması istisnadır.
Sual 176: Ayın teleskop və astronomik cihazlarla görünməsi mö`təbər sayılırmı?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Xamenei və Fazildən başqa): Xeyr, lakin insan bu yolla yəqin etsə, ayın əvvəli sübut olunar.
Xamenei və Fazil: Bəli, texniki gözlə, astronomik cihazlar vasitəsi ilə ay sabit olur.
Zənn və güman
Sual 177: Bir qrup insanın sözündən sabah fitr bayramı olması gümanı yaransa, həmin günü oruc tuta bilərikmi?
Bütün müctəhidlərin rəyi: Bir şəxsdə sabahın fitr bayramı, ya şəvval ayının əvvəli olmasına əminlik yaranmazsa, orucu aça bilməz.
Kitabın adı: Orucun hökmləri (200 sual-cavab)
Müəllif: Seyyid Məhəmməd Hüseyni
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6721
Bu gün: 0
