Övladın ayırd edilməsi

Bir kişinin iki kənizi var idi. Təsadüfən hər ikisi eyni vaxtda doğdular: biri oğlan, digəri isə qız. Qız doğan kəniz körpəsini oğlan uşağının yerində yatırtdı, oğlanı isə öz ağuşuna alıb «oğlan mənimdir!», oğlanın anası da «oğlan mənimkidir» deyirdi. Münaqişəni həll etmək üçün Əli (ə.s)-a müraciət etdilər. İmam (ə.s) göstəriş verdi ki, onların südlərini tərəzidə çəksinlər. Sonra buyurdu: «Hansının südü ağır olsa, oğlan onunkudur.»

Bə`zi tarixçilər həmin hadisəyə oxşar olan digər bir hadisəni də (Ömərin xilafəti dövründə) nəql etmişlər. Əli ibni Tavus «Əttəşrifu bil-minən...» kitabında Şüreyh Qazinin belə dediyini nəql edir: Ömərin tərəfindən qazi olduğum zaman bir kişi mənim yanıma gəlib dedi: – Bir şəxsin iki arvadı var: onların biri azad qadın, digəri isə kənizdir. Əri onları mənim yanımda əmanət qoyubdur. Mən də onları evdə saxlayırdım. Bu gün sübh onlara baş çəkməyə gedəndə gördüm ki, biri oğlan, digəri isə qız doğubdur, amma hər ikisi oğlan doğduğunu iddia edir. İndi qəzavət etməlisən.

(Şüreyh deyir:) Mən bunun hökmünü bilmədiyim üçün Ömərin yanına gedib hadisəni danışdım. Ömər dedi: – Necə hökm verirsən?

Şüreyh: – Heç necə. Əgər hökmünü bilsəydim, sənin yanına gəlməzdim.

Sonra Ömər Peyğəmbər (s.ə.v.v.) səhabələrini bir yerə topladı və mənə göstəriş verdi ki, hadisəni şərh edim. Ömər bu məsələ barəsində onlarla müzakirə apardı. Onların da hamısı məsələnin hökmünü elə məndən və Ömərdən soruşdular.

Ömər dedi: – Mən bu çətin işin müraciət olunası yerini bilirəm.

Hazır olanlar: – Əliyyibni Əbitalibi deyirsənmi?

Ömər: – Bəli.

Hazır olanlar: – Adam göndər gəlsin.

Ömər: – Mən belə etmərəm. O böyük bir alimdir və Bəni Haşimdə görkəmli şəxsiyyət sayılır. Qalxın, hamılıqla onun evinə gedək.

Şüreyh deyir: Hamılıqla Əli (ə.s)-ın evinə getdik, o həzrətin öz bağında əkin işləri ilə məşğul olduğunu gördük. O, «Əyəhsəbul-insanu ən yutrəkə suda: Aya insan belə güman edir ki, özünə həvalə ediləcəkdir?!» ayəsini zümzümə edib göz yaşı axıdırdı. Bir azdan sakitləşdi, Ömər gələnlərlə birlikdə o həzrətin hüzuruna getmək üçün icazə aldı. Əli (ə.s) özü onların yanına gəldi. Köynəyi dirsəkdən iki yerə bölünmüşdü. Sonra Ömərə dedi: – Nə üçün gəlmisən?

Ömər: – Çətin bir məsələ qarşıya çıxıb.

Şüreyh hadisəni şərh etdikdə, Əli (ə.s) ona buyurdu: – Sən necə hökm edirsən?

Şüreyh: – Hökmünü bilmədim.

O həzrət öz mübarək əli ilə bir qədər torpaq götürüb buyurdu: – Bu məsələnin cavabı bu torpaqların götürülməsindən də asandır.

Sonra o iki qadını hüzuruna çağırdı, qadınlardan birinə bir qab verib buyurdu: – Bunu südünlə doldur.

Qadın bir qədər süd sağdıqdan sonra həzrət onu çəkdi. Başqa bir qabı da o biri qadına verib buyurdu ki, həmin miqdarda süd sağsın. Sonra ikinci südü də çəkdi, südü yüngül olan qadına buyurdu: – Qızını götür! (Digərinə də buyurdu:) Oğlunu götür!

Sonra Ömərə dedi: – Məgər bilmirsənmi ki, Allah qadını cismi (fiziki) və fikri cəhətdən kişidən zəif yaratmış, onun mirasını az, südünü də oğlanın südündən yüngül qərar vermişdir?!

Ömər dedi: – Ya Əli! Sənin öz haqqın olan xilafət sənə çatmaq istəyirdi, lakin sənin qövmün buna mane oldu!

Əli (ə.s) buyurdu: – Kəs səsini! «İnnə yovməl-fəsli kanə miqata; şübhəsiz, camaatın bir-birindən ayrılacağı gün (Qiyamət günü) və`dəgahdır.»

İbni Şəhraşub yuxarıdakı hadisəni Həzrət Əli (ə.s)-ın Ömərin xilafəti dövründəki qəzavətlərindən nəql etmiş və demişdir: «Təbiblər oğlanın qızdan seçilməsində bu göstərişi me`yar hesab etmişlər.»

Kitabın adı: Həzrət Əli (ə)-ın qəzavətləri

Müəllif: Ayətullah Məhəmmədtəqi Tustəri