Hədislərdə qadının zəruri xərcləri
Bu fəsildə işarə etdiyimiz rəvayətlər qadınların kişilər barəsində müstəhəb haqlarını çatdırırdı. İndi isə qadınların zəruri haqlarını çatdıran bir neçə rəvayəti qeyd edirik. Rəsuli Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) qadınların kişilər üzərində olan ən zəruri halqları barəsində buyurur: "Ərin vəzifəsi budur ki, həyat yoldaşının aclığını aradan qaldırsın, onun bədənini örtsün, üzünü ona turşutmaqdan çəkinsin.” Yunis ibni Əmmar İmam Sadiq (əleyhissalam)-ı sevənlərdən biri idi. O deyir: Həzrət İmam Sadiq (əleyhissalam) öz oğlu İsmailin kənizini mənə ərə verib buyrudu: "Ona ehtiram et və onun barəsində yaxşılıq et.” Soruşdum: "Yəbnə Rəsulillah, onun barəsində necə yaxşılıq edim?” Həzrət buyurdu: "Onun qarnını doyur, bədənini ört, günahlarını güzəştə get, bağışla.” Məazın arvadı bir gün Rəsuli Əkrəmin yanına gəlib qadınların ən zəruri hüquqları barəsində soruşdu. Həzrət buyurdu: "Öz yediyi yeməklərdən arvadına da versin. Özünün geydiyi paltarlara münasib olanları arvadına da alsın, həmçinin onun atifi və cinsi hüquqlarını da unutmasın.”
Bu hədislərdə qadının ən zəruri hüquqları, o cümlədərn, ailə ocağında ədalətə riayət olunması tövsiyə olunaraq kişiyə xatırladılır ki, məbada təkcə öz şəxsi ehtiyaclarının təmin olunması barədə fikirləşib, ailə üzvlərinin istəklərini unutsun. Çünki mümkündür ki, bəzi şəxslər otellərdə, restoranlarda və mehmanxanalarda ən dadlı, ləzzətli yeməklər yesin və ən yaxşı paltarlar geysin, amma öz ailə üzvlərini unutsun, yaxud onlara qarşı səhlənkarlıq etsin. Bu da ailə daxili ədalətin xilafınadır. Əgər İmam Sadiq (əleyhissalam) bir kənizin hüquqlarına riayət edilməsini tövsiyə edirsə, onda məlumdur ki, azad qadınların hüquqları son dərəcədə diqqət mərkəzində olmalıdır.
Ailədə məişətin, rifahın yüksədilməsi
İslam hədislərində ailənin rifahı rahatlığı və firavanlığı yolunda göstərilən səylərə son dərəcədə böyük qiymət verilməklə bu əməl üçün böyük axirət savabı da nəzərdə tutulmuşdur ki, sizin diqqətinizi bu barədə olan hədislərə yönəldirik. İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurur: "Ailəsinin rahatlığı və rifahını təmin etmək yolunda səy edən bir şəxs Allah yolunda din düşmənləri ilə cihad edən şəxs kimidir.” İmam Riza (əleyhissalam) buyurur: "Öz ailəsinin rahatlığını, rifahını təmin etmək üçün çalışan, işləyən bir şəxsin əcr və savabı Allah yolunda cihad edən əsgərin savabından daha çoxdur.” Rəsuli Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) buyurur: "Hər kəs halal yolla özünün və ailəsinin ruzisini təmin etmək üçün çalışsa, onun savabı Allah yolunda cihad edən şəxslərin savabı kimidir.” Bu hədislərin hamısı göstərir ki, kişilərin öz ailələrinin səadətli, xoşbəxt yaşayışını təmin etmək, həyat rifahının yüksəldilməsi yolundakı göstərdiyi səy və fəaliyyətlər Allahın ən çox əhəmiyyət verdiyi məsələlərdəndir və Allah onun üçün ən yüksək mükafatı nəzərdə tutmuşdur. Bunun özü də ailənin malik olduğu dəyəri çatdırır. Belə ki, ailənin möhkəmliyi, sabitliyi və daha artıq rifahda, rahatlıqda yaşaması, kamala çatması yolunda edilən səylər müqəddəs İslam şəriətinin istədiyidir. Hər kəs bu müqəddəs və ali dəyərlərə kömək edərsə, şəhidin savabına və hətta ondan da artıq savaba çatacaqdır. Bu barədə yol verilən səhlənkarlıq isə məzəmmətə layiq görülmüşdür. Əgər bir kəsin imkanı olduğu halda öz ailəsinin ehtiyaclarını təmin etmək və rifahını yüksəltmək yolunda səhlənkarlıq və etinasızlıq edərsə, bu iş Rəsuli Əkrəmin narazılığına səbəb olacaqdır. O Həzrət buyurur: "Hər kəs maddi imkanları olan halda öz ailəsinin rifahını və rahatlığını artırmasa, bizdən deyildir.” Çünki Peyğəmbər və onun ardıcıllarının tutduqları yol ailə üzvlərinə yaxşılıq və ehsan əsasında olmuşdur. Əlbəttə, imkansızlıq surətində övlada və həyat yoldaşına vacibdir ki, ailə başçısının imkanlarını nəzərə alsınlar onun şəxsiyyətini təhqir etməsinlər.