Sual 31-40
Sual 31: Bütün işlərdə Allahı xatırlamaq nə üçündür?
Cavab: Hədisdə oxuyuruq: "Hər işdən qabaq "Bismillah”ı təzələyin.
İslam Peyğəmbərinə buyurulur: "Rəbbinin adı ilə oxu.”; "Elə ki, azad oldun, qalx dua et; və ancaq Rəbbinə yalvar.”
Sual 32: Bizimlə həmfikir olmayan ailə və övladla necə rəftar edək?
Cavab: Peyğəmbər (s) Məkkədən Mədinəyə hicrət etdiyi vaxt ona qoşulmaq istəyən müsəlmanlardan bə`ziləri ailə və övladlarının e`tirazı ilə qarşılaşdılar. Nazil olmuş ayədə onlara müraciət olunurdu ki, bə`zilərinizin arvad və uşaqları sizinlə düşməndir, onlardan uzaqlaşın. Hicrət etmiş müsəlmanlardan bə`ziləri hətta tövbə etmiş ailələrini qəbul etməmək qərarına gəlmişdilər. Ayənin davamında buyurulur: "Onlardan özünüzü gözləyin. Amma tövbə etsələr bağışlamağınız sizin üçün daha yaxşıdır. Həqiqətən Allah bağışlayan və rəhm edəndir.”
Sual 33: Allah zalımlara və günahkarlara nə üçün möhlət verir?
Cavab: Su və elektrik enerjisi təchizatı idarələri bütün mənzillərə su və işıq verir. Kimi bundan düzgün istifadə edir, kimi qaydaları pozur.Allah insanı azad yaratmışdır və hər bir insanın təkamül imkanı vardır. Əgər insan doğru yolu seçmirsə, özü müqəssirdir.Bəs nə üçün Allah zalımın qarşısını almır? Çünki yalan danışan lal edilsə, məzluma sillə vuranın əli qurudulsa, xainin gözləri çıxarılsa, insanlar Allaha itaətə məcbur olar. Məcbur itaətin isə dəyəri yoxdur. Yalnız öz iradəsi ilə Allaha üz tutan insanlar sitayişə layiqdirlər. Naməhrəmə baxmadığına görə kor adamı imanlı hesab etmək məntiqsizdir. Allah insanların azad şəkildə yol seçməsini istəyir
Sual 34: Əsrin imamının, həzrət Mehdinin (ə) zühurunu gözləyənlər zülmün qarşısında susmalıdırmı?
Cavab: Biz hər gecə, səhəri gün günəşin doğması intizarında oluruq. Amma bu o demək deyil ki, bütün gecəni işıqsız qalmalıyıq.Qış aylarında hamı yayın intizarını çəkir. Bununla belə, yayadək hamı soba qalayır və qızınır.
Əsrin İmamının (ə) zühurunadək hamı öz qüvvəsi daxilində zülmlə mübarizə aparmalı, cəmiyyətin islahına çalışmalıdır. Hədisdə buyurulur: "Ən üstün əməl fərəc, yə`ni həzrət Mehdinin (ə) zühuru intizarında olmaqdır.”
Hədisdən göründüyü kimi, intizar hal yox əməldir. Ona görə də bu zühuru gözləyənlər əməl sahibi olmalıdırlar. İmamı gözləyənlər saleh olmalıdırlar. Qeybət dövründə insanların vəzifəsi özünütərbiyə, əmr be mə`ruf və nəhy əz münkərdir.Bəli, qonaq gözləyən adam hazırlıq görməlidir.
Sual 35: İnsanların fəsada yuvarlandığı bir dövrdə islam hökuməti qurula bilərmi?
Cavab: İslam hökuməti o demək deyil ki, cəmiyyətin bütün fərdləri ədalətli olsun. Başçıları İslam qanunlarını əsas götürən bir hökumət İslam hökumətidir. Səfər o zaman yaxşı hesab olunur ki, sürücü mahir, maşın isə saz olsun. Səfərin necəliyində müsafirlərin vəziyyəti əsas götürülmür. "Bəqərə” surəsinin 102-ci ayəsində oxuyuruq: ”Yəhudilər Süleymanın hakimiyyətinə dair şeytanların oxuduqlarına uydular.”Bundan əlavə ədalət eyni münasibət demək deyil. Ədalətli həkim hər xəstəyə onun xəstəliyinə uyğun dərman yazır, ədalətli müəllim hər şagirdə onun biliyinə uyğun qiymət verir. Əgər bütün xəstələrə eyni dərman, bütün şagirdlərə eyni qiymət verilsəydi, bu ədalətsizlik olardı. Gözlə qulaq, dağla dəniz eyni deyil. Fərq yalnız ədalətsizlikdən doğmur. Bə`zən ədalət özü fərq qoyulmasını tələb edir.Zülmdən doğmuş ixtilaflar və bərabərsizliklərlə mübarizə aparmaq lazımdır. Təcavüzkarların zülm ilə topladıqları kapitallar onların gözündən tökülməlidir.Amma görülən işə, iste`dada, ixtisasa, məs`uliyyətə fərq qoyulmazsa cəmiyyətdə inkişaf dayanar, insanlarda təkamül həvəsi sönükər.
Sual 36: Kafirlərə və günahkarlara necə yanaşmaq lazımdır?
Cavab: Hədisdə buyurulur ki, özünü başqalarından üstün bilən şəxs təkəbbür əhlidir. İnsanların aqibətini bilmədiyimiz üçün onlar haqqında tələsik mühakimə yürüdə bilmərik. Bə`zən günahkar sonda mö`min, mö`min isə sonda günahkar olur.
İmam Sadiq (ə) buyurur: "Bir ömür səhv yolda olmuş sehrbazlar Musanın mö`cüzəsini görüb, Fir`onun hədələrinə baxmayaraq iman gətirdilər. Şeytan isə altı min il ibadətdən sonra yolunu azdı. Ona görə də doğru yolda olanlar arxayınlaşaraq başqalarını qınamamalıdırlar.
Sual 37: "Smeye sədr” nədir?
Cavab: Bu ifadə böyük ruha malik olmaq mə`nası daşıyır. Gövdəli ağaclar güclü küləklərə sinə gəldiyi halda, bu küləklər zərif fidanları kökündən qoparır.
Həzrət Əli (ə) buyurur: "Hər bir məs`uliyyətin qəbulu üçün böyük ruh əsas şərtdir.”
Həzrət Musa (ə) peyğəmbərlik məqamına çatdıqdan sonra Allahdan bu ne`məti istəyir. Amma Allah Musa istəməmişdən qabaq bu ne`məti ona əta etmişdi: "Məgər biz sənin köksünü açıb genişlətmədikmi?!”
Sual 38: İslamda keyfiyyət, yoxsa kəmiyyət əsas götürülür?
Cavab: İslamda bə`zən kəmiyyətə, bə`zən də keyfiyyətə əhəmiyyət verilir. Məsələn, camaat namazında adamların sayı nə qədər çox olarsa, savab da bir o qədər çox olar. Amma sədəqənin miqdarı yox, sədəqə verənin səmimiyyəti (ixlas) əsas götürülür. Əhli-beytin yetimlərə, miskinlərə və əsirlərə verdiyi sədəqələr miqdarına görə yox, onu verənlərin xalisliyinə görə yada salınır.Bə`zi məqamlarda həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət əsas sayılır. Məsələn, Qur’an həm çox zikr etməyi, həm də müt`i olmağı tapşırır.
Sual 39: İslami cəmiyyət quruculuğunda cihadın rolu nədir?
Cavab: Belin ağız hissəsi daim iti və ağ yuxarı hissəsi isə qalın və qara olur. Cihad edən millət də öz gənclərini əldən verməsinə baxmayaraq daim üzüağdır. Amma zülmə boyun əyən xalqlar zahirən asayişdə olsalar da, say çoxluğuna baxmayaraq üzüqaradırlar.
Sual 40: Mükafat və əzab verilərkən şəxsiyyət nəzərə alınacaqmı?
Cavab: Qur`an peyğəmbərlərin xanımlarına buyurur: "Sizdən hansı biriniz açıq-aşkar çirkin iş görsə, onun əzabı ikiqat olar; Hər kim Allaha və rəsuluna itaət edib yaxşı işlər görsə, onun mükafatını ikiqat verərik.”
Uca zirvəli dağların uçurumları da dərin olur. Hədisdə oxuyuruq: "Alimin bir günahı bağışlanana qədər cahilin yetmiş günahı bağışlanar.”
Nə qədər yuxarı dırmansa insan,
Daha çox əzilər yıxılar zaman.
Kitabın adı: Məsəllər
Müəllif: Möhsin Qəraəti