Nəcasət

 Məsələ 80: Nəcasat 10-dur: 1) Bövl (sidik), 2) Ğait (nəcis), 3) Məni, 4) Murdar (murdar olmuş heyvan), 5) Qan, 6, 7) İt və donuz, 8) Kafir, 9) Şərab, 10) Nəcis yeyən heyvanın təri.

1 - 2. Bövl və ğait

Məsələ 81: İnsanın, eləcə də damarı kəsildikdə qanı sıçrayan və əti yeyilməsi haram olan hər bir heyvanın bövl və ğaiti nəcisdir. Amma əti haram olan bə’zi balıqlar kimi qanı sıçramayan heyvanların və ya milçək və ağcaqanad kimi əti olmayan kiçik həşəratların ğaiti pakdır. Lakin ehtiyat-lazım olaraq qanı sıçramayan əti haram heyvanların bövlündən çəkinmək gərəkdir.

Məsələ 82: Əti haram olan quşların bövl və ğaitləri pakdır, amma onlardan çəkinmək daha yaxşıdır.

Məsələ 83: Nəcasat yeyən heyvanın bövl və ğaiti nəcisdir. Yeməlilərin və içməlilərin hökmlərində aydınlaşdırılacağı kimi donuz südü əmən keçi balasının, habelə insanın yaxınlıq etdiyi heyvanın bövl və ğaiti də eyni hökmü daşıyır.

3. Məni

Məsələ 84: Kişinin və sıçrayan qanı olan hər heyvanın mənisi, nəcisdir. Qadından şəhvətlə xaric olan və onun cənabətli olmasına səbəb olan rütubət, 345-ci məsələdə qeyd olunacağı kimi, məni hökmündədir. Ehtiyat vacibə görə, sıçrayıcı qanı olan əti halal erkək heyvanında mənisindən çəkinmək lazımdır.

4. Murdar

Məsələ 85: İnsanın, eləcə də istər özü ölmüş olsun, istərsə şər’i qaydalara görə kəsilməmiş olsun, sıçrayan qanı olan heyvanın ölüsü nəcisdir. Balığın sıçrayan qanı olmadığından, suyun içində belə ölsə, pakdır.

Məsələ 86: Murdar olmuş heyvanın yun (qoyun), qıl (keçi), kürk (dəvə), sümük və diş kimi, ruhu olmayan hissələri pakdır.

Məsələ 87: İnsanın və ya sıçrayan qanı olan bir heyvanın bədənindən diri ikən, ət və ya ruhu olan başqa bir şey qoparılsa, o şey nəcisdir.

Məsələ 88: Dodaqdan və bədənin ayrı yerlərindən qoparılan azacıq dərilər ruhu olmasa və asanlıqla qoparılmış olsa, pakdır.

Məsələ 89: Ölən toyuğun qarnından çıxarılan yumurta qabığı bərkiməmiş olsa belə, pakdır. Amma gərək zahiri suya çəkilsin.

Məsələ 90: Ot yeməyə başlamadan ölən quzu və çəpişin qursağından tutulan pendir mayası pakdır, amma adətən maye olması sübut olunmasa murdarın zahirinə ət toxunan hissəsinin yuyulması lazımdır.

Məsələ 91: İnsan xarici ölkələrdən gətirilən maye dərmanlar, ətir, krem, yağ və sabunun nəcis olduğuna əmin olmazsa, pakdır.

Məsələ 92: Şəriət qaydalarına əsasən kəsilən heyvandan olduğuna ehtimal verilən ət, piy və dəri pakdır. Amma əgər kafirin əlindən alınarsa və ya kafirdən, şər’i üsullara görə kəsilmiş olan heyvandan olub-olmadığını araşdırmadan almış olan bir müsəlmanın əlində olarsa, bu ət və piyin yeyilməsi haramdır. Amma belə bir dəridə namaz qılmaq caizdir. Bununla belə müsəlmanların bazarından və ya kafirdən almış olduğu bilinməyən halda bir müsəlmandan alsa, və yaxud kafirdən alınmışsa da, təhqiq edildiyi ehtimal verilərək alınan ət və piyin yeyilməsi caizdir. Bu şərtlə ki, o müsəlman, onda halal ətə məxsus olan bir təsərrüf etsin, məsələn, yeyilmək üçün satsın.

5. Qan

Məsələ 93: İnsanın və sıçrayan qanı olan, yə’ni damarı kəsildikdə qanı sıçrayaraq axan hər bir heyvanın qanı nəcisdir. Buna görə, balıq və ağcaqanad kimi sıçrayan qanı olmayan heyvanların qanı pakdır.

Məsələ 94: Şəriət qanunlarına görə kəsilən, əti halal heyvanın qanı normal miqdarda axdıqdan sonra, bədənində qalan qan pakdır. Amma nəfəs alması və ya heyvanın başının yuxarıda olması səbəbilə qan heyvanın bədəninə qayıdarsa, o qan nəcisdir.

Məsələ 95: İçərisində qan zərrəsi olan toyuq yumurtasının sarısından çəkinmək ehtiyat müstəhəbbdir.

Məsələ 96: Bə’zən süd sağılırkən görünən qan nəcisdir və südü də nəcis edər.

Məsələ 97: Dişlərin arasından gələn qan, əgər ağızın suyu ilə qarışması nəticəsində aradan gedirsə, ağızın suyundan çəkinmək lazım deyil.

Məsələ 98: Əzilmə nəticəsində dırnaq və ya dəri altında ölən qan, artıq qan deyilməyəcək bir formaya gəlmişdirsə, pakdır. Amma əgər, ona qan deyilirsə, xaricə çıxarsa, nəcisdir. Bu halda dırnaq və ya dəri deşilmişdirsə, qan bədənin zahirindən bir hissə hesab olunursa, dəstəmaz və ya qüsl almaq üçün, o qanı xaricə çıxararaq oranı paklamaq əziyyətlidirsə, təyəmmüm etməlidir.

Məsələ 99: Əgər insan, dəri altında ölü qan toplandığını və ya əzilmə nəticəsində ətin o hala gəldiyini bilməzsə, pakdır.

Məsələ 100: Yemək qaynadığı zaman içərisinə bir zərrə qan düşərsə, yeməyin hamısı və onun qabı, ehtiyat lazım olaraq nəcis olur. Qaynamaq, istilik və atəş pakedici deyildir.

Məsələ 101: Yaranın sağaldığı zaman, ətrafında meydana gələn irinin qanla qarışdığı bilinməzsə, pakdır.

6 - 7.  İt və donuz.

Məsələ 102: Quruda yaşayan it və donuz və hətta onların tükü, sümüyü, pəncəsi, dırnağı və rütubəti nəcisdir.

8. Kafir

Məsələ 103: Kafir, yə’ni Allaha və Onun vahidliyinə inanmayan şəxs və ğulat, (yə’ni İmamlardan (əleyhimussalam) hər hansı birisinin Allah olduğuna inanan və ya Allahın onlarda hülul etdiyini söyləyən kimsə), həmçinin xəvaric və nəvasib, (yə’ni İmamlara düşmənlik e’lan edənlər,) nəcisdirlər. Həmçinin nübüvvəti (Allah tərəfindən peyğəmbərlər göndərildiyini) və ya dinin zəruri hökmlərindən birini (namaz və oruc kimi), inkar edərsə, bu iş hətta ümumi şəkildə olsa belə, Peyğəmbərin (s) təkzib olunmasını lazım tutarsa, nəcisdir. Amma kitab əhlinin, (yəhudi, xristian və məcusilər) pak olmasına hökm olunur.

Məsələ 104: Kafirin bütün bədəni, hətta dırnaq, tük və rütubəti də nəcisdir.

Məsələ 105: Əgər həddi-büluğa çatmamış uşağın atası, anası, babası və nənəsi kafir olarsa, nəcisdir. Amma o, ağlıkəsən olub müsəlman olduğunu izhar etsə, pakdır. Əgər öz ata-anasından üz döndərib müsəlmanlara meyl etsə, yaxud təhqiqat və araşdırma halında olsa, onun nəcis olmasına hökm etmək müşküldür. Amma əgər ata, ana, baba, və nənəsindən biri müsəlman olarsa 217-ci məsələdə aydınlaşdırıldığına əsasən o uşaq pakdır.

Məsələ 106: Müsəlman olub-olmadığı bilinməyən və müsəlman olduğuna dəlil olacaq bir nişanə də olmayan kimsə pakdır. Amma müsəlmanların digər hökmlərinə malik deyildir. Məsələn, müsəlman bir qadın ilə evlənə bilməz və müsəlmanların qəbiristanlığında dəfn olunmamalıdır.

Məsələ 107: Əgər bir şəxs, on iki imamdan (ə.s) birini düşmənlik üzündən söyərsə, nəcisdir.

9. Şərab

Məsələ 108: Şərab nəcisdir. Amma insanı məst edən (sərxoş edən) sair şeylər nəcis deyil.

Məsələ 109: Texniki spirtin bütün növləri pakdır.

Məsələ 110: Üzüm suyu, özü-özünə və ya bişirmək vasitəsilə qaynayarsa pakdır, amma içilməsi haramdır. Həmçinin vacib ehtiyata əsasən qaynadılmış üzümün də içilməsi haramdır, amma nəcis deyil.

Məsələ 111: Xurma, tumlu və tumsuz kişmiş, və onların suyu qaynasa da belə, pak və yeyilməsi halaldır.

Məsələ 112: Əksər hallarda arpadan çəkilən yüngülvari sərxoşluq gətirən və pivə deyilən şeyin içilməsi haramdır. Və vacib ehtiyata görə nəcisdir. Amma heç bir məstliyə səbəb olmayan arpa suyu pak və halaldır.

10. Nəcis yeyən heyvanın təri

Məsələ 113: İnsan nəcisini yeməyə adət edən dəvənin təri nəcisdir. Həmçinin, ehtiyat vacibə görə, belə olan sair heyvanlar da belədir.

Məsələ 114: Haram yolla cünub olanın təri pakdır, onunla namaz qılmaq səhihdir.