İnsanın qarşısını maneələr kəsməməlidir

İnsan Allaha iman gətirib, şəriət qanunlarına riayət etməklə Allahın ondan nə istədiyini başa düşdükdən sonra ikinci səbəb irəli çıxır. O da budur ki, insanın qarşısına müxtəlif maneələr. Yəni Allahın dinini qoruyub saxlamaq üçün onun qarşısını heç bir maniə almamalıdır.

İmam Hüseyn(ə) Ömər Sədə buyurdu: Ömər Səd, heç Allahdan qorxmursan?! Məni öldürmək istəyirsən?! Bir halda ki, mənim kim olduğumu sən hamıdan yaxşı bilirsən. Ömər Səd! Sənə nəsihət edirəm ki, bu çirkin əməllərini kənara qoyub haqqa tərəf gələsən.

Ömər Səd dedi: Ağa, mənim hicazda evim və mal dövlətim var. Əgər sənə qoşulsam, qorxuram ki, mal-dövlətimi əlimdən alıb, evimi dağıtsınlar.

Həzrət buyurdu: Sənə söz verirəm ki, Hicaza qayıdandan sonra sənin evini əvvəlkindən də gözəl düzəltdirib, öz malımdan sanə səninkindən də çox verərəm. Razısanmı?

Ömər Səd dedi: Ağa, mənim mənim əhli-əyalım və uşaqlarım oradadır. Qorxuram ki, sənə qoşulsam onlara bir ziyan vursunlar.

Həzrət buyurdu: Ömər Səd, Allah səni bağışlamasın.

Abdullah ibn Hürr Cüəfi də Yezidin tərəfdarlarından idi. Mənzillərin birində İmam Hüseyn(ə) onunla rastlaşdı. Həzrət ona buyurdu: Mən bilirəm ki, sən çox günahkar bir adamsan. Amma səni elə bir tövbəyə dəvət edirəm ki, bütün günahların təmizlənər.

Cüəfi dedi: Ağa, mən hamıdan gözəl bilirəm ki, hər kim gəlib sənə qoşulsa və kömək etsə, izzət və səadətə çatacaq. Mən gəlib sənə qoşuldum qoşulmadım onsuz da səni öldürəcəklər. Buna görə də sənə qoşulmağımın heç bir xeyri olmayacaq. Amma mənim gözəl və bərk qaçan bir atım var. Əgər istəyirsənsə onu sənə bağışlayım. Bundan əlavə gözəl və möhkəm bir qılıncım var ki, hər kəsə bir zərbə endirsən, ikinci zərbəyə ehtiyac olmaz. Onu da sənə verirəm.

Həzrət ona baxıb buyurdu: Ey Hürrün oğlu, elə bilirsən sənin atına və qılıncına ehtiyacım var? Mən səni hidayət etmək istəyirəm. İstəyirəm ki, sən Peyğəmbərin əhli-beytinə kömək edəsən. Əgər özün gəlmək istəmirsənsə, sənin at və qılıncın mənə lazım deyil.

Həzrət yolda kimi görürdü, moizə edirdi, başa salırdı. Aşura gününün xütbələrində də onlara xeyli moizə etdi. Həzrət istəyirdi ki, onlara hər şey aydın olsun. Bilsinlər ki, kimin əleyhinə qılınc çəkiblər və kiminlə oturub dururlar. Lakin onların nəfsləri, onlara verilən dünya vədləri onların qarşısında böyük bir maneə olub onları haqqdan uzaqlaşdırdı. Onlar İmam Hüseynin(ə) haqq olduğunu və Allahın onlardan nə istədiyini yaxşı bilirdilər. Lakin övlad, möl-dövlət məhəbbəti və vəzifəpərəstlik şəhvəti haqqı qəbul etməkdə onların qarşısında böyük bir mane olduğundan İmamı atıb Allahın dinindən çıxdılar.

Buna görə də əgər mal-dövlət, vəzifəpərstlik şəhvəti, övlad bir sözlə nəfsani istəklər Allah dinini qorumaqda insan üçün maneə olarsa, onda belə insanın imanı olmaz.

Allah-təala Quranda buyurur:

يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ

O gün ki, (Qiyamət günü) nə mal dövlət, nə də övlad bir fayda verər! Ancaq sağlam (təmiz, daxilində şəkk-şübhəyə, küfrə, şirkə və nifaqa yer olmayan) bir qəlblə Allahın hüzuruna gələn kimsədən (möminlərdən) başqa!1

Bu ayədən açıq aydın məlum olur ki, hər kəs dünyadan saf niyyətlə və təmiz qəlblə dünyadan getsə övlad, mal-dövalət onun dərdinə dəyəcək. Yox əgər dünyada mal-dövlət, övlad məhəbbəti və bu kimi şeylər insanı Allaha günah etməyə səbəb olarsa, onda Qiyamət günü o mal-dövlət, övlad və s. ona heç bir fayda verməyəcək. Hətta dünyada onu Allaha günah etməyə məcbur edən maniələrdə nifrət edib qaçacaq.

Bunun aydın olması üçün bir misalı nəzərinizə çatdırıram. Məsələn xəstə bir şəxsə yemək gətirdikdə, o, yeməyə baxır lakin ürəyi istəmir. Amma xəstəliyi çox olan şəxs nəinki yemək istəmir hətta ən xoşladığı yeməyi gördükdə belə ürəyi qalxır və halı dəyişir.

Buna görə də əgər insan öz ata anasına, övladına, möal-dövlətinə və bu kimi ünsürlərə görə Allah hökmündən çıxıb günaha düşərsə qiyamət günü nifrət edib onlardan qaçacaq.

Allah-təala bu barədə Quranda belə buyurur:

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ

O gün insan qaçacaq öz qardaşından; Anasından atasından; zövcəsindən və oğullarından.

Sual oluna bilər ki, nəyə görə Allah-təala bu ayədə insanın Qiyamət günü əvvəl ata anasından qaçacağını buyurur? Bu sualın cavabı belədir ki, Allah-təala Quranda Özündən sonra Ata-anasına itaət etməyi əmr etmişdir. Allahdan sonra insan üçün Ata-ana əzizdir və onların hörmətini saxlamaq da vacibdir. Lakin insan valideyinnə görə günaha düşərsə və valideyn Allaha itaət etmək üçün insanın qarşısında maneə olarsa, onda qiyamət günü onlardan nifrətlə qaçacaq.

Ümumiyyətlə insan harada olduğundan asılı olmayaraq gərək onun qarşısını kəsən maneələri kənara qoyub Allaha itaət etməyi hər bir şeydən üstün tutsun. Valideyn də olsa belə əgər insanı Allaha itaət etməyə mane olarsa onların sözlərini qəbul etməməlidir.

İmam Əli(ə) Müaviyə ilə döyüşə gedərkən öz səhabələrini onunla müharibəyə çağırdı. İmamın qoşununda Əbuzər, Miqdad, Malik Əştər və bu kimi imanlı şəxslər İmamın hər bir sözünə ləbeyyk deyib o Həzrətə öz sədaqətlərini göstərirdilər. Lakin qoşunda bir çox naxələf insanlar da var idi ki, hər bir bəhanə ilə Allah-dinini qorumaqdan boyun qaçırırdılar. Onların bu bəhanələri axırda o Həzrəti təngə gətiri. İmam onlara buyurdu:

فإِذا أَمَرْتُكُمْ بِالسَّيرِ إِلْيهِم فِى أَيامِ الْحَر قُلْتُمْ: هذِهِ حَمّارَةَ الْقَيْظ, أَمْهِلنا يُسَبِّحْ عَنّا الْحَر, و إِذا أَمرتكم بالسَّيْر إِليهم فِى الشِّتاءِ قلتم: هذه صَبارَّةُ الْقُرّ, اَمْهِلنا ينسَلِخ عَنّا الْبَرد: كُلُّ هذا فرارا من الحر و القرَّ, فاذا كنتم من الْحَرِّ و القُرِّ تَفِرُّونَ: فَاَنتم و اللهِ منَ السيف اَفرّ

Elə ki, sizi isti günlərdə düşmənlə müharibə etmyə çağırıram, deyirsiniz hava çox istidir. Möhlət ver bu istilər ötüb getsin. Qışda döyüşə çağırdıqda isə deyirsiniz ki, möhlət ver soyuqlar ötüb getsin. Bütün bunlar isti və soyuqdan qaçmaq üçündür. İsti və soyuqdan belə qaçırsınızsa, and olsun Allaha ki, qılıncdan daha çox qaçarsınız.

Sonra İmam ürəkyanğısı ilə üzünü onlara tutub buyurdu:

يا اَشْباهَ الرِّجَالِ وَلا رِجالَ! حُلُومُ لأْطْفالِ وَ عُقُولِِ رَباتِ الْحِجالِ لَوَدِدْتُ أَنِّى لَمْ أَعْرِفْكُمْ مَعْرِفَةً

Ey kişiyə oxşayıb, kişi olmayanlar! Ey uşaq və təzə gəlin ağlında olanlar! Kaş sizi tanımayaydım.

Tarixin bu hadisələri bir daha sübut edir ki, bir çox insanlara öz nəfsani istəkləri Allaha itaət etməkdə mane oldu və onları dindən uzaqlaşdırdı.

İmam Hüseyn(ə) Kərbəlada öz qiyamı və hərəkatı ilə bütün dünaya müsəlmanlarına bildirdi ki, Allahın dinini müdafiə etmək üçün istər yay, istərsə də qış olsun və istər kiçik maniələr, istərsə də böyük maniələr insanın qarşısını kəsməməlidir. O Həzrətə nə mal-dövlət, nə övlad məhəbbəti və bu kimi şeylər Allah dinini qorumaqda mane ola bilmədi. İmam Hüseyn(ə) Allahın dinini qorumaq üçün hər şeydən hətta öz körpə balasından keçməyə hazır oldu. Əli Əsğər İmamın kiçik övladı idi. On yeddi günlük olarkən İmam bütün əhli-əyalı ilə hicrət etməyə başladı. Beş ay yollarda olduqdan sonra nəhayət Kərbəlada Əli Əsğər təqribən altı aylığa gəlib çatmışdı. İmam Hüseynin(ə) bütün səhabələri şəhid olduqdan sonra axırda Əli Əsğəri də qurban verdi.

İmam Hüseynin(ə) bu hərəkatı və qiyamı ilə bütün aləmə elan etdi ki, Allah dinini qorumaq üçün öladın da qurban olması lazım olarsa gərək bu yolda əsirgəməsin. Allahın dinini qorumaq üçün İmamın bütün qohum-əqrəbası və əhli əyalın Kərbəlaya gəlmişdi. Onlardan heç biri İmamı tək qoyub qaçıb gizlənmədi. Çünki onlar da bilirdi ki, Allahın dinini qorumaq üçün onların canlarına da ehtiyacı var.

Kərbəlada qəhrəmanlıq və şücat göstərən şəxsiyyətlərdən biri də Xanım Zeynəb(s.ə) olmuşdur. Həzrət Zeynəbin(s.ə) gözəl mətiqi və idarəçiliyi vardı. Xanım Zeynəb buyurur ki, Aşura gecəsi iki xeymədə olan hadisə mənim ömür yaddaşımda qaldı. Aşura gecəsi idi. Mən bir xeymənin kənarından keçərkən oradan səs gəldiyini eşidib, içəri daxil olduqda gördüm ki, Həzrət Əbülfəzl(ə) Haşim övladlarını ətrafına yığıb onlara tapşırıq verərək buyururdu: ey haşim övladları, sabahkı döyüşdə məbada qeyri bəni-haşim övladlarından geridə qalasınız. Sabahkı döyüşdə mütləq onlardan əvvəl döyüşə gedib şəhid olun. Qoy onlar elə fikirləşməsinlər ki, biz onları ölümə göndərib özümüzə dünya qazanmaq istəyirik. Haşim övladları Həzrət Əbülfəzlin(ə) sözlərinə canları ilə əməl edəcəklərinə söz verdilər.

Xanım Zeynəb(s.ə) buyurur: Mən o xeymədən çıxıb bir az uzaqlaşmışdım ki, başqa bir xeymədən səs gəldiyini eşitdim. İçəri daxil olub gördüm ki, Həbib ibn Məzahir1 qeyri-bəni Haşimi başına yığıb onlara deyir ki, sabah döyüş başlanarkən məbada Haşim övladlarından geri qalasınız. Çünki onlar bizim ağalarımızdır. Belə olmasın ki, onlar bizdən əvvəl döyüşə getsinlər. Əgər onlar bizdən əvvəl şəhid olsalar, biz isə sağ qalsaq, onda Allaha və Peyğəmbərə nə cavab verərik? Qeyri bəni Haşim də Həbib ibn Məzahirin sözlərinə əməl edəcəklərinə söz verdilər.

Səhəri gün hamı birinci döyüşə getmək üçün İmam Hüseyndən(ə) icazə verməsini xahiş edirdi. İmam kimə icazə versəydi o da gedərdi və kimə icazə verməsəydi getməzdi.

Aşura günü Bəni-Haşimdən şəhid olan ilk kəs İmamın öz oğlu Əli Əkbər (ə) olmuşdur. İmam onu hamıdan çox istəyirdi. Onu döyüş meydanına yola salarkən əlini mübarək saqqalına aparıb buyurdu:

İlahi, meydana elə cavan göndərirəm ki, xilqət əxlaq və məntiq cəhətdən hamıdan çox peyğəmbərə oxşayırdı.

Kimin ürəyi peyğəmbəri görmək istəsəydi, Əli Əkbərin mübarək camalına tamaşa edərdi. O şəhid olarkən İmam onun başı üzərinə gəldi. Gördü ki, uşağın bədəni parça-parça olub. İmam Bəni-Haşim övladlarından bir neçəsini səsləyib buyurdu: Bir əba gətirin Əli Əkbərin cənazəsini içərisinə qoyub aparaq. Çünki mən hansı tərəfdən tuturamsa o biri tərəf yerə tökülür.

Kərbəlada Aşura günü İmamın bütün səhabələri milliyyətindən asılı olmayaraq iman bayrağı altına yığışmış və canlarını Allah dinini müdafiə etmək üçün qurban verdilər. Onların qarşısını heç bir maniə, yəni mal-dövlət, övlad məhəbbəti və bu kimi ünsürlər ala bilmədi. Çünki onlar imanın yüksək mərhələsinə gəlib çatmışdılar.

Bəzi insanlar elə düşünməsinlər ki, İmam Hüseyn (ə) mal dövləti və yaxud heç bir şeyi olmayıb. Belə fikirləşənlər tarixlərə müraciət edib, İmamın meyvə bağları xurmalıqları olduğunu öyrənə bilərlər. İmam Hüseynin (ə) gözəl balaları var idi. Əli Əkbərin misal çəkmək olar ki, onun heyranedici camalı var idi. İmam Hüseynin (ə) həyat yoldaşı İmam Səccadın (ə) anası xanım Şəhrəbanu İranda Yəzdigürd padşahı İmrəül Qeysin qızı idi. Lakin bütün bunlar o həzrət üçün Allahı dinini qorumaqda heç bir maneə ola bilmədi.

İmam Hüseyn (ə) ömrünün son anlarında bu şeri oxudu.

تَرَكْتُ الْخَلْقَ تُرًّا فِى هَواكا وَ اَيْتَمْتُ الْعَيال لِكَى اَراكا

وَلَو قَطَّعْتَنِى فِى الْحُبِّ عِرْبا وَما حَنَّ الْفُؤاد اِلاّ سِواكا

Kitabın adı: İmam Hüseyn (ə) məktəbi