1. İslam Peyğəmbəri (s) buyurur:
اتَّقِ اللهَ حَيْثُ كُنْتَ، وَخالِقِ النّاسِ بِخُلْق حَسَن وَاِذا عَمِلْتَ سَيِّئَةً فَاعْمَلْ حَسَنَةً تَمْحُوها
«Harada olsan Allahdan həya et! Camaatla yaxşı rəftar et! Nə vaxt günah etdin, ondan sonra yaxşı bir iş gör ki, günahı məhv etsin!».
2. İmam Sadiq (ə) buyurur:
... مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فِي السِّرِّ فَلْيَعْمَلُ حَسَنَةً فِي السِّرِّ، وَمَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فِي الْعَلانِيَةِ فَلْيَعْمَلْ حَسَنَةً فِي الْعَلانِيَةِ
«Gizlində günah edən şəxs əvəzində gizlində də yaxşı iş görməlidir. Və aşkarda günah edən şəxs aşkarda yaxşı iş görməlidir».
3. İmam Baqir (ə) buyurur:
اَلتَّائِبُ اِذا لَمْ يَسْتَبِنْ اَثَرَ التَّوْبَةِ فَلَيْسَ بِتائِب: يُرْضِي الْخُصَماءَ وَيُعِيدُ الصَّلَواتِ، وَيَتَواضَعَ بَيْنَ الْخَلْقِ، يَتَّقِي نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَواتِ...
«Tövbə edənin işlərində tövbənin əlamətləri olmasa, onun tövbəsi həqiqi deyil. (Tövbənin əlaməti budur:) Boynunda haqqı olan şəxsləri razı salsın, qəzaya getmiş namazlarını qılsın, mö’minlərin qarşısında təvazökar olsun və özünü nəfsinin tüğyan etməsindən qorusun».
4. İmam Əli (ə) buyurur:
ثَمَرةٌ التَّوْبَةِ اِسْتِدْراكُ فَوارِطِ النَّفْسِ
«Tövbə etməyin səmərəsi günahların vurduğu zərəri aradan qaldırmaqdır».
İmam Baqir (ə) buyurur:
ما اَحْسَنَ الْحَسَناتِ بَعْدَ السَّيِّئاتِ
«Günah işləri tərk etdikdən sonra yaxşı işlər görmək nə qədər gözəldir»!
5. İmam Kazim (ə) buyurur:
مِنْ كَفّاراتِ الذُّنُوبِ الْعِظامِ، اِعانَةُ الْمَلْهُوفِ والتَّنْفِيسُ عَنِ الْمَكْرُوبِ
«Pənahsız şəxsə sığınacaq vermək və qəmli şəxslərin qəmini silmək böyük günahların tə’sirini aradan qaldıran amillərdəndir».
6. Bir nəfər İslam Peyğəmbərindən (s) soruşdu: «Qeybət etməyin tə’sirini hansı işlə təmizləyək?» O həzrət buyurdu:
تَسْتَغْفِرْ لِمَنْ اِغْتَبْتَهُ
«Qeybətini etdiyin şəxsin, Allahdan bağışlanmasını istə».
7. İmam Baqir (ə) buyurur:
ثَلاثٌ كَفّاراتٌ: اِفْشاءُ السَّلامِ وَاِطْعامُ الطَّعامِ، وَالتَّهَجُّدُ بِاللَّيْلِ وَالنّاسُ نِيّامْ
«Üç iş günahları təmizləyən işlərdən hesab olunur:
a. Ucadan salam vermək.
b. Başqalarına təam (ehsan) vermək.
v. Gecələr camaatın yatan vaxtında ibadət etmək.
8. O Həzrət başqa hədisdə belə buyurur:
اَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ وَكانَ مِنْ قَرْنِهِ اِلى قَدَمِهِ ذُنُوباً بَدَّلَها اللهُ حَسَنات: اَلصِّدْقُ وَالْحَياءُ وَحُسْنُ الْخُلْقِ وَالشُّكْرُ
«Dörd xislət hər kimdə olsa, başdan-ayağa günaha bulaşıq da olsa, Allah onun günahlarını (tövbə etdikdən sonra) bağışlayacaq:
a) Düz danışmaq;
b) Həyalı olmaq;
v) Camaatla yaxşı əxlaqla davranmaq;
q) Allaha şükr etmək.
9. İslam Peyğəmbəri (s) buyurur:
«Bə’zi günahlar hətta namaz qılmaqla və Allah yolunda ehsan verməklə belə təmizlənməz.» «Bir nəfər soruşdu: Bəs hansı işlərlə bu günahlar təmizlənir?
O Həzrət buyurdu:
اَلْهُمُومُ فِي طَلَبِ الْمَعِيشَةِ
«Qazanc yolunda məşəqqətə düşməklə».
10. Bir nəfər Peyğəmbərin (s) hüzuruna gəlib ərz etdi:
«Günahlarım çox, yaxşı işlərim isə azdır».
Peyğəmbər (s) buyurdu:
اَكْثِرِ السُّجُودَ فَاِنَّهُ يَحُطُّ الذُّنُوبَ كَما تَحُطُّ الرَّيحُ وَرَقَ الشَجَرِ
«Çoxlu səcdə et! Çünki külək ağacların yarpağını tökdüyü kimi səcdə də günahları təmizləyir».
Günahları təmizləməyin yolları
Tövbə etdikdən sonra yaxşı işlərlə günahları təmizləmək üçün müxtəlif yolları var:
Yoxsullara maddi kömək göstərmək, Allah yolunda cihad etmək, oruc tutmaq, gecələr ibadət etmək və... bu kimi işlərlə günahları təmizləmək olar. Amma yaxşı olar ki, hər günahı onun ziddi olan bir işlə təmizləyək. Misal üçün: Hicabsızlığın günahını iffətli olmaqla, qeybətin günahını dili nəzarətdə saxlamaqla (yə’ni hər kəs öz dilinə saxlamalıdır), zülmkarlığın günahını məzlumlara kömək edib, yoxsulların əlindən tutmaqla təmizləmək lazımdır. Həmçinin naməhrəm qadınlara baxmağın günahını Qur’ana nəzər etməklə, ilahi alimlərin, ata və ananın üzünə tamaşa etməklə silmək olar. Bu mətləbin izahında hədislərin bə’zisindən istifadə edirik. İmam Sadiq (ə) buyurur:
كَفّارَةٌ عَمَلِ السُّلْطانِ قَضاءُ حَوائِجِ الاِْخْوانِ
«Zalım hakim (tövbə etdikdən sonra) öz (dini) qardaşlarının ehtiyaclarını ödəməklə günahlarını təmizləyə bilər».
Kitabın adı: Günahşünaslıq
Müəllif: Möhsin Qəraəti