Dəhvul-ərz və dəhvul-qəlb
İnsanın ürəyi bu aləmdə nəticəyə çata bilmir və təbiətin palçığına batıb qalır. İnsan həqiqətə birləşdikdən sonra onun ürəyi zühur edir. Hər nə qədər zühur etsə, vücudunun tutumu qədər mələkut aləmindən insana həqiqətlər verilir.
İnsanın ürəyinin səmərəsindən zühura gələn odur ki, insan mütləq nura qovuşur, bütün dünyanı əhatə etmiş bir nur! Qurani-kərim buyurur:
اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ
"Allah göylərin və yerin nurudur". ("Nur" surəsi, ayə 35)
İnsanın ürəyinin zühuru o demkdir ki, insanın dəhvul-qəlbə (ürəyin zühur etməsinə) yetişsin və yarılsın. Bir zaman Yer də suyun altında olub, sonra üzə çıxıb, zühur edib. Zilhəccənin 25-ci günü Yer sudan zühur etdikdə həmin gün dəhvul-ərz adlandı. Yəni Yerin inkişaf və hərəkət günü. Sudan ilk üzə çıxan yer Kəbənin yeri idi. İbadət üçün bina edilmiş ilk nöqtə. Çünki aləmin yaranışı ibadət üçündür. Ona görə də Yer kürəsinin ən şərəfli yeri Kəbə evidir. Qurani-kərim buyurur:
وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذَالِكَ دَحَئهَا * اخْرَجَ مِنهْا مَاءَهَا وَ مَرْعَئهَا * وَ الجْبَالَ أَرْسَئهَا
"Bundan sonra da yeri döşəyib (yayıb) düzəltdi (üstündə gəzmək və yaşamaq üçün onu yararlı hala saldı). Ondan suyunu və otlağını çıxartdı. (Orada) dağları yerləşdirdi". ("Naziat surəsi", ayələr 30-33)
Yer üzə çıxdıqdan sonra bulaq qaynadı, gül-çiçəklər, bağlar, tarlalar yarandı, dağlar möhkəmləndi.
Əgər Yer suyun altından çıxmasaydı, onun batinindəju gözəllikləri də üzə çıxmayacaqdı.
Mərifət əhli deyir: "Arifin zühuru onun ürəyidir". Arif insan o kəsdir ki, ürəyi təbiət aləmindən xaric olub və özünü göstərib, dəhvul-qəlbə yetişib, həqiqət onda zühur edib və tövhid nuru ona saçıb.
Ürəyindən bir nöqtə zühur edən vaxt
فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
"(Onu) rəhmət, gözəl ruzi (yaxud xoş ətirli çiçəklər) və Nəim cənnəti gözləyir!" ("Vaqiə" surəsi, ayə 89)
Mütəal Allah müqərrəblərə nisbətdə buyurur:
فَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
"Amma əgər (ölən kimsə Allah dərgahına, Allahın lütf və mərhəmətinə) yaxın olanlardandırsa, "(Onu) rəhmət, gözəl ruzi (yaxud xoş ətirli çiçəklər) və Nəim cənnəti gözləyir!" ("Vaqiə" surəsi, ayələr 88- 89)
Allahın nuru onun ürəyində təcəlli etdikdə, onu o qədər irəli aparır ki, qürb məqamına nail olur. İnsan kamalın bu mərtəbəsinə çatdıqda nəticəsi bu olur ki, özü gözəl və ətirli gül-çiçəyə, cənnətə dönür, yənin onun insanlıq vücudu cənnətə çevrilir.
İmam Sadiq (ə) buyurur: "Biz cənnəti satırıq, hər kəs onu istəyirsə, biz cənnəti ona əta edirik".
Nə üçün buyurur, biz cənnəti satırıq? Çünki, birincisi cənnət onların ixtiyarındadır, ikincisi də onların vücudu cənnətdir. Sonsuz və nəhayəti olmayan vücud! Bu sonsuz varlığın bir bucağında da bizə yer verirlər. Yoxsa necə deyə bilərlər ki, biz cənnəti satırıq?! Hansı qaynağa əsasən buyurur: "Cənnəti sənə zamin oluram"?! (Əl-əslu sittətul-əşr, səh 84).
İnsan tövhid yoluna qədəm qoyduqda cənnət insanı olur. Sonu olmayan cənnət. Əlbəttə insanlıq məqamının bu mərtəbəyə nail olmaq uca mərtəbələrdən çox aşağı bir məqam hesab olunur.
İnsanın həqiqəti , nəhayətsiz seyr
Elə ki, insan ürəyini aça bildi, Allahın feyz qapıları onun üzünə açıldı və əhli-beytin (ə) vilayəti yoluna qədəm qoymaqla "Allah onu Özünə qovuşdurar" məqamına çatdı, Allahın ad və sifətləri onda təcəlli etdi, o vaxt onun vücudu o qədər genişlənir ki, cənnət yaradır.
İnsan öz vücudunun təkamül seyrində Allahın ad və sifətlərinin onda təcəlli etməsi mərtəbəsinə çatması ona görədir ki, onun yaradışı belə tələb edir. Mütəal Allah buyurur:
إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً
"Mən yer üzündə bir xəlifə (canişin) yaradacağam” ("Bəqərə" surəsi, ayə 30).
Allahın xəlifəlik xələtini geyinmiş insan gərək yüksək tövhid məqamlarına sahib olsun. Çünki canişin gərək canişin olduğu tərəfin ad və sifətlərini özündə daşısın. Mütəal Allah da mütləq kamal olduğu üçün insanın da vücudunun genişlənə bilməsi vardır ki, özünü mütləq kamala qovuşdursun və tövhidi məqamlara sahib olsun.
Mütəal Allah bizim yaranışımızı belə qərar vermişdir ki, nəhayətsiz seyr edə bilərik. Ona görə də özümüzü elə bir məqamda saxlamalıyıq ki, bu kamalları ən azından hiss edək. Ən azından artmaq ruhunun ətri və xoş iyi burnumuza yetişsin, bizdə elə bir susuzluq yaransın ki, gözəl əxlaq və insanlıq kamallarının həsrətini çəkək.
Dünya elə bir yerdir ki, insan gərək tövhid yolunda qədəm götürsün və insanlıq məqamının həsrətində olsun. Əgər bu həsrət mənzilidə insanlıq məqamının həsrətini çəkək. Əgər bu mənzildə insanlıq məqamının həsrətini çəkməsək, axirət aləmi olan bundan sonrakı mənzildə həsrət çəkəcəyik. Həmin məqam ki, Mütəal Allah onun barəsində buyurur:
وَأَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ
"(Ya Rəsulum!) peşmançılıq günü ilə qorxut!" ("Məryəm" surəsi, ayə 39)
Yəni, ey mənim Rəsulum, insanlara de ki, qarşıda həsrətlər var, ondan qafil olmayasınız. Elə yaşamayın ki, sonra peşman olasınız.
Təbiət aləmində insanılıq məqamlarının həsrətini çək, dünya evində təəssüf et ki, nə üçün əməl əhli olmamısan?! Bu gün əməl günüdür. Burada insanlıq həsrətini çək ki, can və ürəyin tövhid yolunda hərəkət eləsin. Bu dünyada insanlıq həsrətini çəkməsə, bundan sonrakı mənzil olan axirət aləmində əbədi əzaba çevriləcək.
Ona görə də insanı insanlıq məqamında qədəm götürməyə tərəf hərəkət etdirmək lazımdır. Dinin bütün hərəkatları insan yetişdirmək üçündür. Dinin zahir və batini hamısı insanı öz həqiqi kamal və inkişaf yoluna yönəltsin.
Moskva şəhərində bir cavan mənə danışırdı ki, bir rus qadınla izdivac etdikdən sonra onun ailəsinə İslamdan təkcə təharət məsələlərini dedim. Onlar hamılıqla bu dinin təsirinə düşdülər. Din, yəni təharət və paklıq. Əgər dinin zahiri budursa, bəs batini nədir? Gərək bunu dadasan və ilahi dinin insan yetişdirən mənasını anlayasan. Allahın bütün hökmləri insan yetişdirmək üçündür. Bununla da onun həqiqəti inkişaf etsin və vücudunda cənnət yetişsin.
Mütəal Allahın bu ayda başdan başa bizim ixtiyarımızda qoyduğu məğfirət və rəhmətdən faydalanmalıyıq. Allah eləməsin ki, Ramazan ayı qurtarsın və bir elə bir ay bundan qabaqkı adam olaq. Hər an və hər gün gərək, qabaqkı an və günə nisbət irəliləyişimiz olsun. İnsanın irəliləyişi Allahın rəhmət və bağışlamaq günləri ilə üst-üstə düşərsə, onun hərəkət və yüksəlişi də ikiqat olar. Bu ilahi fürsətlərdən çox istifadə etməliyik. Rəsuli-əkrəm (s) buyurur:
«اِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی أَیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٌ أَلا فَتَعَرّضُوا لَها»
Sizin ömrünüz boyu ilahi nəsimlər əsir. Bəs ayıq olun və özünüzü bu nəsimlərdə qərar verin.
Böyük Ustad Şeyx Əli Füruğinin 1391 şəmsi ilinin mübarək Ramazan ayında çıxışlarından seçmələr
Hazırladı: Füruği-Tövhid Təhqiqat Qrupu
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6712
Bu gün: 0
