Şeytanın İnsan Qılığına Girməsi
Allame
Tabatabai, Əl Mizan Təfsirində nəql etdiyi bir neçə rəvayətdə, əsri
səadət dövründə bir neçə hadisədə ( döyüşlərdə və müxtəlif zamanlarda)
İblisin bəzi kafirlərin qılığına girərək kafirlərlə danışdığını və
onları Peyğəmbər ilə döyüşməyə təşviq etdiyini; məsələn şeytanın Hz.
Peyğəmbər (s. a. a) vəfat etdiyində "Muğire min Şu'be" surətində
görünərək xalqı Bəni Haşim Qəbiləsinə qarşı qışqırtdığını, yazar. (Əl
Mizan, C. 9, S. 110 İslami Əsərlər nəşriyyat, Tahran- 2000)
Bütün
bu nümunələrdən fərqli olaraq bəzi təfsirçilər, şeytanın pis insanların
qılığına girə biləcəyi, özünü nəsihət verən və yaxşılıqda olan biriymiş
kimi göstərərək insanları haqq ilə döyüşməyə dəvət edəcəyi və müxtəlif
surətlərdə xalqı haqqa etiraz etməyə istiqamətləndirəcəyi nəticəsini
çıxarmışlar.
Şeytanın görünməsindən
məqsəd, gerçək mahiyyətinin xaricinə çıxması və mahiyyətinin dəyişməsi
deyil, bəlkə insanın duyğu orqanları və anlayışa qabiliyyəti ilə hiss
edilə bilər oluşudur.
Digər bir qisim
təfsirçi isə " …Şübhəsiz ki, o və onun nəsli sizləri sizin onları görə
bilmədiyiniz yerlərdən görürlər. ." (Ə'raf- 27) Ayəsni Kəriməsini
dayaq götürərək, şeytan və cinlərin gözlə görülə bilməyəcəyi fikirini
irəli sürmüşlər və insanın, şeytanı gerçək şəkli və surəti ilə görə
bilməyəcəyini söyləmişlər.
Ətrafda bu
iki görüş arasında ziddiyyət yoxdur. Belə ki, xatırlanan ayədə nəzərdə
tutulan məna şeytanın gerçək şəkli ola bilər; yəni bir kimsə şeytanı
gerçək surəti ilə görə bilməz. Amma şeytanın xəbis bir insan və ya digər
bir varlıq şəklində bəzilərinə görünməsi mümkündür. Bununla birlikdə,
bəzi rəvayətlərdən Ənbiyanın (as) İblisi gerçək surəti ilə gördüklərini
anlayırıq. (Təfsiri Nümunə, C. 7, S. 20)
Şeytan
və ya cinlərin, bir insanın ürəyindəkiləri və niyyətini bilməsi,
məsələn bu insanın sabah nə edəcəyindən xəbər verməsi əsla mümkün deyil.
Çünki şeytan və cinlər qeyb elminə sahib deyildirlər. Belə bir iddianı
heç bir yerdə görə bilməzsiniz. Qeyb elmini Allahdan və ONun pak
qullarından (Ənbiya və övliyalar) başqa heç kim bilə bilməz. Şeytan,
qeyb elmindən xəbər vermək kimi bir qüdrətə və səlahiyyətə sahib deyil.
Əlbəttə şeytan, Rəsulu Əkrəm (s. a. a) və digər peyğəmbərlərin surətinə girə bilməz. Rəsulullah (saa) belə buyurdu:
"Hər
kim məni yuxuda görsə gerçəkdə məni görmüşdür; çünki şeytan, mənə
bənzər bir surətə giremez." (Muhaddisi Qummu, Sefinet'ül Bihar, C. 1,
Şeytan Maddəsi S. 699)
Yenə, Müzehheb" adlı bir şeytanın Peyğəmbər və Peyğəmbərin qəyyumunun xaricində hər qılığa girdiyi rəvayət edilmişdir.
Şeytan,
peyğəmbər və imamların surətinə girmədiyi kimi, pak şiələrin və Allah
dostlarının surətinə də girə bilməz. Allah Elçisi (saa) buyurdu:
"
Şeytan nə mənim nə qəyyumlarımın nə də qəyyumlarımın şiələrindən heç
birinin surətinə giremez." ( Şeyx Saduk, Emali, 15. Hissə, C. 10)