İlahi mə’rifətə çatmaq üçün addım
Bəs insan yalnız Allahı yadda saxlamaq üçün nə etməlidir? Bizim vacib əməlləri yerinə yetirməkdə məqsədimiz cəhənnəm əzabından qurtarmaqdır. Olsun ki, Allah əmrini yerinə yetirməyənlər üçün əzab və’d edilməsəydi, biz də həmin əmrlərə əməl etməzdik. İlahi əmrlərə əməl etməklə əzab görməyəcəyinə əmin olan insan daha çox ne’mət əldə etmək üçün çalışmalıdır. İnsanın əzabdan qurtulması və axirət ne’məti əldə etməsi böyük səadətdir. Qur’ani-məciddə oxuyuruq: "Ey iman gətirənlər, sizə elə bir ticarət yolu göstərimmi ki, o sizi şiddətli əzabdan xilas etsin? Həmin yol budur ki, Allaha və Onun peyğəmbərinə iman gətirəsiniz, Allah yolunda canınız və malınızla vuruşasınız, əgər bilsəniz, bu sizin üçün çox xeyirlidir.”[98] Biz bu sayaq ne’mətlərə göz yuma bilmərik. Hətta Allahın razılığı bizim cəhənnəmdə yanmağımızda olmuş olsa, bizdə həmin əzaba dözməyə hazırlıq yoxdur. Biz uca bəndəlik məqamına çatmadığımızdan aciz və zəifik. Me’rac hədisində Allah-təala öz mö’min bəndəsinin dilindən belə buyurur: "Pərvərdigara, əgər Sənin razılığın mənim tikə-tikə olmağımda, yetmiş dəfə ən pis şəkildə öldürülməyimdə olsa, bütün bunlar mənim üçün daha yaxşıdır.” Dünya ləzzətlərinə göz yummayan insan belə bir mə’rifət əldə edə bilməz. Amma övliyaların yoluna yaxınlaşmağa çalışmalıyıq. Əgər belə bir qərara gəlmiş olsaq, Allahın yardımından da faydalanacağıq. Bu məqsədlə az vaxt aparan və bir o qədər də çətin olmayan işlərdən başlayaq. Olsun ki, bu işlər bir o qədər də mühüm görünməyə. Amma həmin işlərlə bağlı belə dua edək: "Pərvərdigara, bizi cəhənnəmə aparmış olsan da, biz bu işləri Sənin razılığın üçün görürük.” Heç olmaya, gün uzunu sübh nafiləsi kimi nafilə namazı qılıb deyək: "Pərvərdigara, bizi cəhənnəmə aparmaq istəyirsənsə apar, amma səni svdiyimizdən və namaz səni razı saldığından biz bu iki rəkət namazı qıldıq.”
Əgər əksər işlərimiz Allaha xatir deyilsə də, heç olmaya, Allaha xatir ikicə rəkət namaz qılmağa çalışaq və həmin namaza görə heç bir mükafat istəməyək. Zənnimcə, xalis bir niyyətlə bircə dəfə "Allahu əkbər” və ya "La ilahə illəllah” demiş olsaq, bu zikrlər bütün gün uzunu yerinə yetirdiyimiz ibadətlərdən üstün olar. Çünki ibadəti dəyərli edən onun qədəri yox, keyfiyyəti, ibadətdəki niyyət və xalislikdir.
Belə bir niyyətin yerinə yetirilməsi üçün qəlbimizdə Allaha mə’rifət və məhəbbət olmalıdır. Heç bir təmənnasız, yalnız Allahın razılığına xatir deyəcəyimiz qısa bir zikr gün uzunu cəhənnəm qorxusu və ya behişt tamahı ilə yerinə yetirdiyimiz uzun-uzadı ibadətlərlə müqayisəyə gəlməz. Axirətə inanan insan heç bir təmənnası olmadan yalnız Allahın razılığı üçün bir "ya Allah” zikri deyərsə, bu zikir ömür boyu təmənna ilə yerinə yetirilmiş ibadətlərdən üstün olar.
Kitabın adı: Dost diyarının yolçuları
Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi